Ақпарат формалары мен түрлері
Ақпарат үнемі қандай да бір формада болады. Оның негізгі үш
формасы кездеседі:
аналогтық, белгі (знаковая) және командалық. Ақпарат
аналогтық формада болады, егер мағлұматтар
қандай да бір физикалық
шамамен,
мысалы,
токпен,
қысыммен,
электромагниттік
өрістің
кернеулігімен, жарық ағынының интенсивтілігімен және т.б. сипатталса.
Аналогтық формада мағлұматтар төрт түрде кездеседі.
Бірінші түріне [y
min
, y
max
] мәндер интервалымен x аргументі бойынша
да y=f(x) функциясының y мәні бойынша да үзіліссіз бейнеленетін
мағлұматтар. Мұндай функциялардың бір көрінісі 1.1 (а) суретінде
бейнеленген. Осындай функциялармен
бейнеленетін ақпарат үзіліссіз деп
аталады.
Сурет
1.1 (а). Аналогты формадағы ақпарат түрлері: үзіліссіз
Екінші түріне x аргументі бойынша үзіліссіз, бірақ [y
min
, y
max
]
диапазонында
l-ге дейінгі
(
j=1,2,…,l) ақырлы мән қабылдауы мүмкін
функциясының y мәні бойынша
дискретті бейнеленетін
мағлұматтар. Мұндай функция сатылы (ступенчатая) деп аталады.
Сатылы
функцияның әр түрлі көршілес мәндері арасындағы айырмасы бірдей де, әр
түрлі де болуы мүмкін. Мұндай функциялардың бір көрінісі 1.1 (б суретінде
бейнеленген. Осындай функциялармен бейнеленетін ақпарат
үзіліссіз-
дискретті деп аталады.
Сурет
1.1 (б). Аналогты формадағы ақпарат түрлері: үзіліссіз-дискретті
Үшінші түріне x аргументі бойынша дискретті, бірақ [x
min
, x
max
]
интервалында
қарастырылатын m-ге дейінгі
(
i=1,2,…,m) (нөлге тең емес)
ақырлы мән қабылдауы мүмкін
функциясының y мәні бойынша
үзіліссіз бейнеленетін мағлұматтар. Мұндай функция торланған (решетчатая)
деп аталады. Торланған функцияның әр түрлі көршілес мәндері арасындағы
айырмасы тұрақты да, тұрақты емес те болуы мүмкін.
Мұндай
функциялардың бір көрінісі 1.1 (в суретінде бейнеленген. Торланған
функциялармен бейнеленетін ақпарат
дискретті-үзіліссіз деп аталады.
Сурет
1.1 (в). Аналогты формадағы ақпарат түрлері:
дискретті-
үзіліссіз
Төртінші түріне x аргументі бойынша да,
(
i=1,2,…,m;
j=1,2,…,l) функциясының y мәні бойынша да дискретті бейнеленетін
мағлұматтар. [y
min
, y
max
] интервалындағы
l ақырлы мәндерден тұратын және
[x
min
, x
max
]
интервалында қарастырылатын m ақырлы мәндерден тұратын
торланған (решетчатая) деп аталады. Торланған функцияның әр түрлі
көршілес мәндері арасындағы айырмасы да,
сол сияқты көршілес
аргументтер мәндері арасындағы айырмасы да әр түрлі болуы мүмкін.
Мұндай функциялардың бір көрінісі 1.1 (г) суретінде бейнеленген. Торланған
функциялармен бейнеленетін ақпарат
дискретті-аналогты деп аталады.
Сурет
1.1 (г). Аналогты формадағы ақпарат түрлері:
дискретті-үзіліссіз