Асанова с. С., Калманова н. М
АЙНАЛЫМ КАПИТАЛЫН ПАЙДАЛАНУДЫҢ
жүктеу/скачать 1.93 Mb. Pdf көрінісі
|
| 8.4. АЙНАЛЫМ КАПИТАЛЫН ПАЙДАЛАНУДЫҢ
ТИІМДІЛІГІН ТАЛДАУ Айналым капиталын пайдаланудың тиімділігі ең алдымен оның ай- налымдылығымен сипатталады. Капиталдың айналымдылығы – бұл өндіріс пен айналыс сатыларында қаражаттардың пайдалану ұзақтығы. Айналым капиталының айналымдылығы келесідей саналады: • күнмен саналған бір айналымның ұзақтығымен (күнмен саналған айналым капиталының айналымдылығы); • есеп беру кезеңіндегі айналым саны (айналым коэффициенті). Күнмен саналған бір айналымның ұзақтығы Т айн айналым капиталының орташа қалдығының талдау кезіндегі бір күндік тапқан табысқа қатынасы түрінде болады: Т айн = АК айн × Т/N дн.ср , мұнда Т айн - айналым капиталының айналымдылығы, күндер; АК айн - талдау кезіндегі айналым капиталының орташа қалдығы, теңге; Т - талдау кезеңіндегі күндер саны (30, 60, 90, 180, 360); N орт.таб – талдау кезеңіндегі өнімді өткізгеннен түскен табыс, теңге. Айналым капиталының орташа қалдығы әрбір уақыт мезетіндегі көрсеткіштер мәнінің жиынтығы бойынша саналатын уақыт қатарының ор- таша мәнімен анықталады: 127 АК айн = (1/2 АК айн1 + АК айн2 + … + 1/2 АК айнn )/(n-1) мұнда АК айн1 , АК айн2 , ..., АК айнn - әрбір айдың басындағы айналым капиталының қалдығы, теңге; n - ай саны. Айналым капиталының айналымдылық коэффициенті К айн айналым ка- питалының бір теңгесіне келетін өнімді өткізгеннен түскен табыспен сипат- талады: К айн = N p / АК айн . Айналымдылық коэффициентінің өсуі айналым капиталын тиімді пай- далануын, өндіріс үдерісін қарқындандыруын дәлелдейді. Айналымдылық коэффициенті сонымен қатар талдау кезеңіндегі ай- налым капиталының айналымдылығын көрсетеді және талдау кезіндегі бір айналымның күнмен саналған ұзақтығын көрсетеді: К айн = Т / Т айн . Капитал жүктемесінің коэффициенті өнімді өткізуден түскен табы- стың бір теңгесіне келетін алдын ала жұмсалған айналым капиталының көлемін сипаттайды (сандық көрсеткіш): К жүкт = АК айн / N p ×100 (тиын), мұнда К жүкт - айналымдағы капитал жүктемесінің коэффициенті, теңге/теңге. Жүктеме коэффициенті неғұрлым аз болса, соғұрлым айналым капиталы тиімді пайдаланылады. 8.4.1-кестеде көрсетілген мәліметтер негізінде айналым капиталының айналымдылығын талдап көрейік. жүктеу/скачать 1.93 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|