Қазахстан Республикасының білім және ғылым министрлігі

Павлодар

Техн. ғыл. канд, профессор

Машинажасау және стандарттау кафедра Б ғимаратта орналасқан,

аудитория Б – 214, түйісу телефон 67-36-33

Жүргізілетін сабақтар түрлері: дәрістер, тәжірибе сабақтар.

Консультациялар графикта көрсетілген күндерде және сағаттарда жүргізіледі, график сабақтар кестесі бекітілгеннен кейін анықталады (кафедраның мәліметтер стендіне қара).

Сабақтар және консультация өтетін орындар: аудиториялар Б-211, Б-210; тәжірибе Б-106 (сандық бағдарламамен басқарылатын білдектер зертханасы), Б-105 (оқу шеберхана).

Пәнді оқыту процесінде мамандардың технологиялық, эксплуатациялық және ғылыми-зерттеу орталарындағы кызмет етуінің есебімен технологиялық жабдықтарды қазіргі сандық бағдарламалы басқаруының жүйелерінің аумағында сапалы кәсіби дайындалуы қамту қажет.

- дәріс курсының ақпараттық мазмұны қазіргі ББЖ құрылғылардың бағдарламалы – математикалық қамту етуінің әр жақты талдау көрсету керек;

- тәжірибелік және зертханалық жұмыстарының мазмұны білдекті жөндеу кезінде тетікті өңдеу процессімен басқаруында ББЖ құрылғысымен оператордың әрекетімен жеке процедуралары орындауына, әр бір ББЖқұрылғыларымен жабдықтандырылған үш-төрт станоктарға арналған ББ әзірлеуіне, кодтауға ақпаратты дайындау бойынша келешекті мамандардың тажірибелік әдеттерді қамту қажет.
5. Пәнді оқу нәтижесінде студенттер білу керек:

- сандық бағдарламалы жүйелермен басқарылатын білдектердің құрылымдарының ерекшеліктерін;

- халықаралық ISO сандық бағдарлама жүйесін;

- сандық бағдарламалы жүйелермен басқарылатын білдектердің координаттық жүйелерін;

икем:

- дәріс курсының ақпараттық мазмұны қазіргі ББЖ құрылғылардың бағдарламалы – математикалық қамту етуінің әр жақты талдау көрсету керек;

- тәжірибелік және зертханалық жұмыстарының мазмұны білдекті жөндеу кезінде тетікті өңдеу процессімен басқаруында ББЖ құрылғысымен оператордың әрекетімен жеке процедуралары орындауына, әр бір ББЖқұрылғыларымен жабдықтандырылған үш-төрт станоктарға арналған ББ әзірлеуіне, кодтауға ақпаратты дайындау бойынша келешекті мамандардың тажірибелік әдеттерді қамту қажет;

- сандық бағдарламалармен басқарудың геометриялық есептерімен пайдалану;

- сандық бағдарламалармен басқарудың логикалық есептерін қолдану;

- сандық бағдарламалармен басқарудың терминалды есептерін қолдану;

- сандық бағдарлама жасау.

6. Пререквизиттер

Осы пәнді игеру үшін мына пәндерден білім, икем және әдет қажет:

• 
  жоғары математика. Қажет бөлімдер: аналитикалы геометрия, графтар теориясы;
  
• 
  машинажасау технологиясының негіздері. Қажет бөлімдер: орнықтандыру және өлшемдер тізбектерінің теориялары, тетіктерді өңдейтін технологиялық процестерді жобалау
  
• 
  метал кесу құралдарды жобалау және жасау. Қажет бөлімдер: кесу құралдардың түрлері және оларды технологиялық процестердің көрсеткіштеріне қатысты таңдау.
  
• 
  метал кесетін білдектер. Қажет бөлімдер: білдектер жүйелерінің негізгі бөлшектері және механизмдері, білдектерді басқару жөнінде түсінік, білдектер жүйелерін тексеретін, диагностика жүргізітін және бейімдеп басқаратын жабдықтар..
  
• 
  информатика. Қажет болімдер: кодтау теорисы, екілік жүйе.
  
• 
  электротехника мен электроника. Қажет бөлімдер: электрқозғалтқыштардың құрылғысы, электроника негіздері.
  

Осы пәнді оқығанда алған білім, икем және әдет келешекте өндіріс тәжірибенің материалдарын игеруге, дипломдық жобаны жасауға және болашақта мамандық бойынша өндірісте жұмыс атқаруға қажет.

Қазіргі кезде машинажасау өндірісінің әр саласында сандық бағдарламамен басқарылатын технологиялық жабдықтардың жүйелері қолданылады және жаңадан жобаланып жұмысқа қосылады. Осы жүйелердің құрамында білдектерді басқаратын жүйелер көп орын алады.

Сондықтан машинажасау саласының мамандарына ерекше талаптар қойылады. Олар сандық бағдарламамен басқарылатын технологиялық жабдықтар жүйелерін жобалау қабілеттілігімен қатар оларға сандық бағдарламаларды жасау, көп варианттар ішінен тиімді варианты таңдап алу және механикаландыру мен автоматтандырудың тиімді дәрежесін таңдау.Мүнда жүйелік үстанымды қолдану қажет. Қазіргі нарық экономика кезінде өндіріс тез арада нарық сұранысына бейімделуі керек, сондықтан қайта бапталып реттелетін автоматтандырылған технологиялық жабдықтардың жүйелерін жобалап жұмысқа қосу абзал, осындай мақсат сандық бағдарламамен басқарылатын білдектерді кеңінен қолдануын қажет етеді.
10. Пән құрамасы

10.1 Дәрістер мазмұны

1 тақырып. Кіріспе. Бағдарламалы басқарудың негізгі міндеттері

Бағдарламалы басқаруының жүйелерінің дамуы туралы қысқаша тарихи анықтама. Бағдарламалы басқаруының жүйелерінің негізгі класстары. Бағдарламалы басқарудың функциялары.

Үсынылған әдебиет:

2 тақырып. ББЖ геометриялық міндеті. ББЖ геометриялық міндетін шешу фазалары.

ББЖ геометриялық міндеттерін шешу фазалары: тетіктің геометриялық бейнесін қалыптандыру; ақпаратты кодтау; интерполяция; білдектің бақылау жетектерін басқару.

Үсынылған әдебиет: ,

3 тақырып. ББ ақпаратты кодттау. ББЖ білдектерге арналған КОИ-7 коды және оның ISO-7 бит болжамы.

Басқару бағдарламасында ақпаратты кодтау. Екі-ондық және біртүтас кодтары. Графикалық және басқару символдары. Символдардың кодталған жиынтығы.

Кодтық кестенің құру ережелері.

Үсынылған әдебиет: ,

Басқару бағдарламасында жалпы құрылымы: кіші бағдарламалар;кадрлар; сөздер, символдар.

ББ сөзінде адресі және оның тағайындауы. Басқару бағдарламвның кадрдың номері. Өлшемсіз сөздер. Дайындалу функцияларының істеу уақыты.

Аспаптың функциясы. Өлшемі бар сөздер. ББ кадрлары.

Үсынылған әдебиет: ,

5 тақырып. Басқару бағдарламасының тіл деңгейін көтеру әдістері.

Қызметтік функциялары. Нульдің жылжуы.

Дайын қалыптар.Қолдану аумағы. Бағдарламалау тәсілі.

Үсынылған әдебиет: ,

Интерполяция. Физикалық мәні. Орын ауыстыруының дискреттігі. Интерполяция алгоритмдері.

Үсынылған әдебиет: ,

7 тақырып. Автоматтандырылған бағдарламалауының жүйелері.

ББ әзірленуінің негізгі кезеңі. Мамандырылған және әмбебап АЖЖ. Оператор. Бас сөз.

Үсынылған әдебиет: ,
8 тақырып. ББЖ логикалық міндет

ББЖ логикалық міндетті сипаттаманың формалды әдістер. ББЖ білдектеріне өзіндік қосымша функциялар. Білдектің сандық автоматиканың белгілеу. ББЖ логикалық міндетінің мазмүны.

Басқарылған процесстің құрылымы.

Үсынылған әдебиет:

ББЖ терминалдық міндетінің мазмұны. Терминалдық міндетінің іске асыруының конструктивтік заттар. Формат, бөлім. Бет.

Үсынылған әдебиет:
10 тақырып. ББЖ технологиялық міндеті. Өңдеуінің анықтығы мен нәтижелілігімен басқару.

ББж технологиялық міндетінің мазмұны. Өлшеу циклдар. өлшеу бастиектерді пайдалану. Оптималдау алгоритмдері.

Үсынылған әдебиет:

10.2 Зертхана сабақтардың тізімі және мазмұны

Лабораториялық сабақтың мақсаты студенттердің пән бойынша жеке тақырыптарын тереңдете оқу болып табылады.

Білдектерді басқаратын сандық бағдарламаны жасау кезіндегі геометриялық мәліметтерді дайындаудан тәжірибе алу.

Үсынылған әдебиет:

2 тақырып. Басқару бағдарламаларда мәліметтерді кодтау.

Бағдарламаны тасымалдаушы перфотаспамен танысып онымен жұмыс істеу тәжірибесін алу.

Үсынылған әдебиет:

3 тақырыпы. Н22-1М ББж қүррылғысы бар жону білдектерге арналған ББ жасау.

СББ Н22 – 1М құрылғысымен жабдықталған жону топтағы станоктар үшін басқару бағдарламаларын жасау бойынша тәжірибелік дағдыларды алу.

Н33 – 1М сандық бағдарламамен басқаратын құрылғымен жабдықталған тік-жонғыш 6Р13Ф3 білдекке тетіктерді өңдейтін басқару бағдарламаны жасаудан тәжірибе алу.

Үсынылған әдебиет:

5 тақырып. 2Р22 сандық бағдарламамен басқаратын құрылғымен жабдықталған жону білдекке басқару бағдарламаны жасау.

2Р22 сандық бағдарламамен басқаратын құрылғымен жабдықталған жону білдекке тетіктерді өңдейтін басқару бағдарламаны жасаудан тәжірибе алу

Үсынылған әдебиет:
10.3 Студенттің өз жұмыстарының мазмұны

СӨЖ түрлерінің тізімі

1) Жалпы түсініктер

Үсынылған әдебиет: ,

2) ББЖ геометриялық міндеті. ББЖ геометриялық міндетін шешу фазалары

Үсынылған әдебиет: ,

3) ББ ақпаратты кодтау. ББЖ білдектеріне арналған КОИ-7 коды және оның ISO – 7 бит болжамы.

Үсынылған әдебиет: ,

4) ББ жалпы құрылымы. Сөздің, кадрдың және ББ форматтары толығымен.

Үсынылған әдебиет: ,
5) Басқару бағдарламасының тіл деңгейін көтеру әдістері.

Үсынылған әдебиет: ,

6) Интерполяция. Берістің бақылау жетектерін басқару.

Үсынылған әдебиет: ,

7) Автоматтандырылған бағдарламалауының жүйелері.

Үсынылған әдебиет: ,

8) ББЖ логикалық міндет

Үсынылған әдебиет:

9) ББЖ терминалдық міндеті. Басқару тілі.

Үсынылған әдебиет:

10) ББЖ технологиялық міндеті. Өңдеуінің анықтығы мен нәтижелілігімен басқару.

Үсынылған әдебиет:

2 Сосонкин В.Л. Программное управление технологическим оборудованием. М.: Машиностроение, 1991 г., 509 с.

3 Проскуряков А.Ф. Лабораторный практикум. Учебно-методическое пособие по дисциплине «Системы программного управления». Павлодар. 2003 г., 200 с.

4 Проскуряков А.Ф. Наладка многоцелевых станков. Учебно-методическое пособие по дисциплине «Системы программного управления». Павлодар. 2003 г., 156 с.

5 Проскуряков А.Ф., Никитина О.В. Геометрическая задача ЧПУ. Учебное пособие. Павлодар, 2005 г., 235 с.

6 Проскуряков А.Ф., Никитина О.В. Терминальная задача ЧПУ. Учебное пособие. Павлодар, 2006 г., 223 с.

7 Проскуряков А.Ф., Никитина О.В. Логическая и технологическая задачи ЧПУ. Учебное пособие. Павлодар, 2007 г., 186 с.

8 Проскуряков А.Ф., Никитина О.В. Логическая задача ЧПУ. Методическое пособие и варианты заданий к контрольной работе.. Павлодар, 2006 г., 95 с.

9 Автоматизированная подготовка программ для станков с ЧПУ. Справочник Р.З. Сафраган и др. К. Техника, 1986 г., 191 с.

10 Евгеньев Г.Б. Основы программирования обработки на станках с ЧПУ. М.: Машиностроение, 1983 г., 304 с.

11 Ратмиров В.А. Управление станками ГПС. М.: Машиностроение, 1987 г., 268 с.

12 Управление ГПС. Модель и алгоритмы под редакцией Емельянова С.В. М.: Машиностроение, 1987 г., 368 с.

13 Соломенцев Ю.М. Сосонкин В.Л. Управление гибкими производственными системами. М.: Машиностроение, 1988 г., 312 с.

14 Программируемые контроллеры. Мишель Ж. и др. пер. с франц. М.: Машиностроение, 1986 г., 178 с.

15 Микро-ЭВМ. Практическое пособие. Под редакцией Преснухина Л.Н.

15.1 Кн.1 Семейство ЭВМ «Электроника 60». И.Л. Талов и др.

15.2 Кн.2 Персональные ЭВМ. В.С. Кокоркин и др.