Мәмілелерді құқықтық реттеу
ГУМАНИТАРЛЫ-ЗАҢ ФАКУЛЬТЕТІ
Орындаған:құқықтану
Пайзульева Радмила
курс
221(4)-1,2-
МӘМІЛЕНІҢ ЗАҢДЫ САЛДАРЛАРЫНА НАЗАР АУДАРУ
БАСҚА МІНЕЗ — ҚҰЛЫҚ АКТІЛЕРІНЕН-БАСҚА ЗАҢДЫ
ЕМЕС НӘТИЖЕГЕ ҚОЛ ЖЕТКІЗУГЕ БАҒЫТТАЛҒАН
ӘРЕКЕТТЕРДЕН ЕРЕКШЕЛЕНЕДІ, АЛАЙДА ЗАҢНЫҢ
НҰСҚАУЫНА БАЙЛАНЫСТЫ АЗАМАТТЫҚ ҚҰҚЫҚТАР
МЕН МІНДЕТТЕРДІҢ ПАЙДА БОЛУЫНА, ӨЗГЕРУІНЕ
НЕМЕСЕ ТОҚТАТЫЛУЫНА ӘКЕЛЕДІ.
МЫСАЛЫ, АЗАМАТ ТҰРАҚТЫ ТҰРҒЫЛЫҚТЫ
ЖЕРІНЕН НАУҚАС АНАСЫНА БАСҚА ҚАЛАҒА КЕТТІ.
СОДАН КЕЙІН ОЛ СОЛ ЖЕРДЕ ҚАЛЫП, БҰРЫНҒЫ
ТҰРҒЫЛЫҚТЫ ЖЕРІНЕ ОРАЛМАУҒА ШЕШІМ
ҚАБЫЛДАДЫ. АНАСЫНА БАРА ЖАТЫП, АЗАМАТ
КЕТЕР АЛДЫНДА ТҰРҒАН МЕМЛЕКЕТТІК ПӘТЕРГЕ
ҚҰҚЫҒЫНАН БАС ТАРТУҒА НИЕТ БІЛДІРМЕГЕН.
БІРАҚ МҰНДАЙ ЖАҒДАЙДЫ ҚАРАСТЫРАТЫН
ЗАҢНЫҢ ТАЛАПТАРЫНА БАЙЛАНЫСТЫ АЗАМАТ
ПӘТЕР ҚҰҚЫҒЫН ЖОҒАЛТАДЫ.
Мәміле-бұл заңды, рұқсат етілген, көбінесе заңмен бекітілген мінез-құлықтың көрінісі.
Күнделікті өмірде «мәміле» термині кейде қоғам теріс бағалайтын әрекет деп аталады.
Бұл сөзді қолдану оның заңды мағынасына сәйкес келмейді.
Заңдылықтың белгілері бойынша мәміле мақсатты заңсыз әрекеттерден, яғни басқа
адамдарға зиян келтіретін әрекеттерден ерекшеленеді. Мұндай әрекеттер сонымен бірге
келтірілген залалды өтеу қажеттілігімен байланысты азаматтық құқықтар мен
міндеттерді тудырады, бірақ олар мәміледен емес, залал келтіру фактісінен, яғни азаптан
туындайды.
Мәміленің қажетті сапасы ретінде мінез-құлықтың заңдылығы барлық
транзакциялардың заңмен тікелей қамтамасыз етілуін талап етпейді,
керісінше, заңмен көзделмеген мәмілелер толығымен мүмкін; олар заңға
қайшы келмеуі, оның тыйымдарын бұзбауы үшін ғана қажет (Азаматтық
кодекстің 7-бабы). Мысалы, заң демеуші мен оған көмек көрсететін адам
арасындағы шарттық қатынастарды реттемейді, бірақ мұндай келісім әбден
мүмкін. Сонымен қатар, Азаматтық кодекс (381-бап) заңнамада көзделген
әртүрлі шарттардың элементтері бар аралас шарттар жасасуға рұқсат береді.
Мұндай типтік келісім-шарт инвестициялық келісім болып табылады (47 -
тарау, 917-952 Азаматтық кодекс).
Мәмілені шартта тану үшін екі немесе одан да көп тұлғалардың мәмілелерді жай
жасауы жеткіліксіз, ең болмағанда мұндай әрекеттер, сайып келгенде, бір мақсатқа
жетуге бағытталған. Іс-әрекеттердің өзара келісілуі талап етіледі, яғни
қатысушылардың әрқайсысы басқа қатысушы саналы түрде мойындайтын немесе тіпті
мақұлдайтын әрекеттерді жасайды. Егер мұндай әрекеттер автономды болса және әрбір
қатысушы өз іс- әрекеттері туралы басқа қатысушыны хабардар етпей, өз бетінше
әрекет етсе, онда келісім- шарт емес, дәйекті түрде жасалатын екі мәміле болады.
Мысалы, өсиет жасау және мұрагер қайтыс болғаннан кейін мұрагердің оған мұра
ретінде қабылдауы. Екінші жағынан, кез - келген келісім кем дегенде екі жақты
әрекеттен туындайды: бір Тараптың келісім-шарт жасасу туралы ұсынысы (мұндай
біржақты мәміле ұсыныс деп аталады) және екінші Тараптың ұсынысты қабылдауға
келісімі (бір жақты мәміле-қабылдау). Басқа негіздер бойынша мәмілелер басқа
түрлерге бөлінуі мүмкін. Өте маңызды практикалық маңызы, мысалы, себеп-салдар
мен дерексіз мәмілелер арасындағы айырмашылық бар.
Жауабы : мәміле
МӘМ
Е
Қолданылған әдебиеттер:
1.Қазақстан Республикасының Конституциясы. 30 тамыз 1995 жыл.өзгертулер мен
толықтыруларымен бірге, эл.база «adilet.kz»,2021ж.
2. Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі., эл.база «adilet.kz»,2021ж.
3. Басин Ю.Г. Сулейменов М.К. ҚР Азaмaттық құқығы., Aлматы.,2011ж.
4. Климкин С.И. Гражданское право Республики Казахстан. Общая часть: Учебное
пособие. – Алматы: Научно-издательский центр Каспийского общественного
университета, 2018.124 с.
5. Қыстаубай Ө.С. Азаматтық құқық.- Оқу құралы.-Алматы., 2011.-328б.
НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА
РАҚМЕТ!!!
Достарыңызбен бөлісу: |