Қазақстан республикасы білім
§ 8.13 Гидростатикалық нивелирлеу
жүктеу/скачать 2.69 Mb.
|
§ 8.13 Гидростатикалық нивелирлеуГидростатикалық нивелирлеу негізіне физикалық заң бойын- ша, бір-бірімен иілмелі түтік арқылы жалғасқан, екі ыдыстағы сұйықтың еркін беті салмақ түсу бағытымен орналасып, екі жағындағы беті бір деңгейде болатындығы пайдаланылған. Бұл əдіспен, өсімше бір-бірімен иілмелі түтік арқылы жал- ғасқан екі ыдыстан (№1, №2) тұратын, қабырғаларына шкала (есеп алу үшін) салынған гидростатикалық нивелир арқылы анықталады (62-сурет). сурет. Гидростатикалық нивелирлеу арқылы өсімше анықтау тəсімі а, ə – ыдыстардың орналасуы (ретімен нивелирлеуге дейін жəне нивелирлеуден соң) h өсімшені ыдыстардың тура жəне кері орналасу жағдайла- рында анықтайды. 62 а-суреттен А жəне В нүктелері арасын- дағы өсімше, h = (d1-З1) - (d2-П1) немесе h = (П1-З1) + ( d1- d2), (111) мұндағы З1, П1 – соңғы жəне алдыңғы ыдыстардан алынған (ыдыстардың қабырғасына салынған шкалалардан) есептер; d1, d2 – шкаланың нөлінен ыдыстардың тұрған жазықтығына дейінгі қашықтық. Ыдыстардың орнын ауыстырып (62 ə-сурет) жазатынымыз: h = (d2-З2) - (d1-П2) немесе h = (П2-З2) + ( d1- d2). (112) d1- d2 тік бұрыштарды өлшеудегі сияқты нөлдік орын (МО) бо- лып есептеледі. (110) жəне (111) теңдеулерді қосып алатынымыз: h (П1 З1) (П2 З2 ) (З1 П1) (З2 П2 ) 2 жəне 2 (113) (П1 З1 ) (П2 З2 ) (З1 П1 ) (З2 П2 ) МО d1 d2 2 2 Тəжірибелік жұмыстардың нəтижесінде, жабық ғимараттар ішінде, ауа қызуының ауытқуы аз жерлерде, гидростатикалық нивелирлеу жоғары дəлдікті береді. Өсімше анықтаудың орташа квадраттық қатесі ±10 мкм. Ашық алаңдарда гидростатикалық нивелирлеудің дəлдігі бір шама кемиді, бірақ құрылыс конструк- цияларын жəне технологиялық жабдықтарды орнатуға əбден бо- лады. жүктеу/скачать 2.69 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|