љАЗАљСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫў
БІЛІМ ЖШНЕ ’ЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
ШШКШРІМ атында“ы
СЕМЕЙ ›аласыныЈ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ3 деЈгейлі СМЖ ›±жатыПОШК
ПОШК 042-14.01.20.168/03-2013 «Аналитикалы› геометрия» пЩніне арнал“ан о›у-Щдістемелік материалдар ПОШК
02.09.13 ж. №1 басылым
ПШННІў ОљУ-ШДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ -
«Аналитикалы› геометрия» -
5В050109 – «Математика» маманды“ы Їшін
ОљУ -ШДІСТЕМЕЛІК МАТЕРИАЛДАР
Семей
2013
Мазм±ны
-
Глоссарийлар…………..…………………………………………………….3
-
ДЩріс о›улар …………………………………………………………………5
-
Практикалы› саба›тар........…………………………………………………36
-
СтуденттіЈ йздік жумысы...................………………………………………45
1 ГЛОССАРИЙ
№ЖаЈа ±“ымдарМазм±ны1Екінші ретті аны›тауыш = det A = =а11а22 – а21а12
2®шінші ретті аны›тауыш = det A = = а11 а22 а33 +а12 а11 а23 а31 +а13 а21 а32 -а13 а22 а31 -а12 а21 а33 -а11 а23 а32
3Минор М23= 4Алгебралы› толы›тауыш Аij=(-1)i+j Mij5Матрица. А= 6Кері матрица А-1 = , 8Вектор ,
- вектордыЈ координаталар.
-АВ кесіндініЈ ±зынды“ы
, - вектордыЈ ±зынды“ы9Скалярлы› кйбейтіндісі( )=
( )=
cos -Угол между векторами.
- проекция вектора на вектор .
- условие коллинеарности векторов10Векторлы› кйбейтіндісі = Sпар.
с= = ( )
S= -±шб±рыштын ауданы (векторлы› кйбейтіндісініЈ геометриялы› ма“ынасы)11Смешанное произведение( )=
Егер ( )=0, онда векторлар компланар болады.
V= - параллелепипедтіЈ кйлемі (аралас кйбейтіндісініЈ гелметриялы› ма“ынасы)12Жаза›ты›та“ы тЇзудін теЈдеуі Ах+Ву+С=0 – жалпы теЈдеу
к= - б±рышты› коэффициент
-екі нЇктеден йтетін тЇзудіЈ теЈдеуі
A(x-x0)+B(y-y0)=0 – нормалі бар тЇзудіЈ теЈдеуі
- ба“ыттыл“ан вектормен берілген тЇзудіЈ теЈдеуі
y-y0=k(x-x0) – б±рышты› коэффициентпен берілген тЇзудіЈ теЈдеуі
- кесінді ар›ылы тЇзудіЈ теЈдеуі
к1 = к2 – тЇзулердіЈ параллель шарты
к1 = - тЇзулердіЈ перпендикуляр шарты
tg - тЇзулердіЈ арасында“ы б±рыш d= - нЇктеден тЇзуге дейінгі ›ашы›ты›
-
13Екінші ретті ›исы›тар - эллипс, - фокустар, м±нда“ы , -эксцентриситет, - директрисссалар
-
-гипербола, - фокустар, где , -эксцентриситет, - директриссалар, - асимптоталар
-
у2=2px жЩне х2 =2ру –парабола, р – параболаныЈ параметрі, - директрисса, - параболаныЈ фокусы
-шеЈбер, С(а,в) – шеЈбердіЈ центрі, R – шеЈбердін радиусы.14КеЈістіктегі т±зудіЈ теЈдеудіЈ - т±зудіЈ канонды› теЈдеуі, - ба“ыттыл“ан вектор
- екі нЇктеден йтетін тузудіЈ теЈдеуі
- тЇзудіЈ параметрлік теЈдеуі
- уравнение прямой как пересечение двух плоскостей, где
- ба“ыттыл“ан вектор
- тЇзулердіЈ параллель шарты l1l2+m1m2+n1n2=0– тЇзулердіЈ перпендикуляр шарты
15Жазы›ты›тыЈ теЈдеуі Ax+By+Cz+D=0 - Жалпы теЈдеуі
A(x-x0)+B(y-y0)+C(z-z0)=0, где =(A,B,C) – жазы›ты›тыЈ нормалі
- ®ш нуктедеЈ йтетін жаза›ты›тын теЈдеуі
d= - нЇктеден жазы›ты››а дейінгі ›ашы›ты›
2 ДШрiстер
Сызы›ты› алгебра
1 – дЩріс
Аны›тама. m жаты› жЩне n тік жолдарда орналас›ан сандар кестесін m n йлшемді тік б±рышты А матрицасы деп атайды. Я“ни
А=
Бізге А= екінші ретті квадрат матрица берілсін.
Аны›тама. Екінші ретті квадрат А матрицасына сЩйкесті екінші ретті аны›тауыш деп санды атайды жЩне оны былайша белгілейді
=а11а22 – а21а12
Мысал. Мына аны›тауышты есепте.
Шешуі. = .
®шінші ретті аны›тауыш туралы тЇсінік
Аны›тама. ®шінші ретті квадрат матрица“а сЩйкесті Їшінші ретті аны›тауыш деп
а11 а22 а33 +а12 а11 а23 а31 +а13 а21 а32 -а13 а22 а31 -а12 а21 а33 -а11 а23 а32 санын атап, мына символ ар›ылы белгілейді:
= а11 а22 а33 +а12 а11 а23 а31 +а13 а21 а32 -а13 а22 а31 -а12 а21 а33 -а11 а23 а32
®шінші ретті аны›тауышты есептеуде Саррюс ережесін (Їшб±рыш ережесін) ›олданылады:
= + + - - - .
Мысал. Мына аны›тауышты есептеу керек.
Ол Їшін Їшб±рыш ережесін ›олданамыз. Сонда
=
Аны›тауыштыЈ ›асиеттері
-
Аны›тауыштыЈ жаты› жолдарын оныЈ сЩйкес тік жолдарымен орын алмастыр“аннан ол аны›тауыштыЈ сан мЩні йзгермейді.
-
Егер аны›тауыштыЈ ›андай болса да бір жаты› жолыныЈ барлы› элементтері нйлге теЈ болса, онда аны›тауыш нйлге теЈ болады.
-
Егер аны›тауыштыЈ екі жаты› жолын бірі мен бірініЈ орындарын алмастырса›, онда аны›тауыш таЈбасы ›арама - ›арсы таЈба“а ауысады.
-
Егер аны›тауыштыЈ кез келген екі жаты› жолы йзара теЈ болса, онда ол нйлге теЈ болады.
-
Егер аны›тауыштыЈ ›андай болмасын бір жаты› жолыныЈ орта› кйбейткіші болса, онда оны ( ) аны›тауыш таЈбасыныЈ алдына шы“ару“а болады.
Алгебралы› толы›тауыштар мен минорлар
Аны›тама. ®шінші ретті аны›тауыштыЈ аij элементініЈ Мij миноры деп аны›тауыштыЈ і - ші жаты› жолын жЩне j - ші тік жолын сыз“анда кал“ан элементтерінен ›±рал“ан екінші ретті аны›тауышты атайды.
Мысалы, М23=
Аны›тама. аij элементініЈ Aij алгебралы› тола›тауышы деп оныЈ (-1)i+j таЈбасымен алын“ан минорын айтады, я“ни Аij=(-1)i+j Mij.
Мысал. Мына аны›тауыштыЈ М12, М31, А22, А12 табу керек.
М12= =24-2=22, М31= =6-20=-14,
A22=(-1)2+2 =+(12+4)=16, A12=(-1)1+2 =-(24-2)=-22.
Екі жЩне Їш белгісізді сызы›ты› теЈдеулер жЇйесі. Крамер формулалары.
|