қалыптасты.
Зерттеушілер
бұл
жағдайды
қола
дәуірінің
соңындағы
климат
жағдайының өзгеруімен — Еуразия
даласындағы қатты құрғақшылықтың
басталуымен түсіндіреді. Зерттеушілер
көшпелі
қоғам
тарихының
қалыптасуына көптеген себептер бар
дейді. Олар: мал басының өсуі, ерте
темір дәуірінің басында бақташының
атқа мінуі, біртіндеп жылқыны мініске
үйретіп, алдымен, сүйек ауыздықты,
содан
соң
қола,
кейініректе
темір
ауыздықты, одан үзеңгіні, ертоқымды
пайдалануы
көшпелі
мал
шаруашылығының дамуына, ғасырлар
бойғы
мал
бағудың
тәжірибесінің
қалыптасуына негіз болды. Көшпелілік
тек шаруашылықты жүргізудің түрі
ғана емес, бұл тұрмыс-тіршіліктің де
түрі.
Батыршаева Лиза
Көші-қон үшін дөңгелекті көліктің шығуының мөні
зор. Дөңгелекті көлік суреттері қола дәуірінің тасқа
салынған сурет-таңбаларында кездеседі. Алтайда
зерттелген Бесінші Пазырық корғанынан күймелі
арба және жүк таситын үлкен арба табылған. Бұл —
сақ дәуірінің көлігі. Сақ дәуіріндегі алғашқы арбалар
бір дәртелі болған, кейінірек екі дәртелі арба пайда
болады.
Батыршаева Лиза
Акимжан Елдар
Көшпелілердің
рухани
мәдениетінің өз даму ерекшеліктері
бар. Ол көшпелілердің тіршілік
қарекетінің,тұрмысының
ерекшеліктерінен
туындайды.Кейбір
батыстық
зерттеушілер:
«Көшпелілер
өз
бетінше
мәдени
құндылықтар
жасауға қабілетсіз,олар тек басып
алған
отырықшы
халықтардың
мәдениетін
қабылдайды.Ал
отырықшы халықтардың мәдениеті
бөтен
мәдениет
болып
қала
береді»,-дейді.Бұл мүлде қате пікір.
|
