Дисконттау мөлшерлемесін (қойылымын) анықтау

Дисконттау мөлшерлемесі- ең аз біршама пайыздық мөлшері берілген кәсіпорны үшін салыстыру кірісінің шамасы осыдан төмен бола алмайды. Қаржылық инвестицияның әртүрлі кірісінің көздері бар, солар арқылы капитал құруға бағытталған. Осылардың әрқайсысы берілген қаражат үшін ақы төлеуді болжайды. Қысқа мерзімді және ұзақ мерзімді кредиттер үшін банктердің бағасы болады, пайыздық мөлшерлемемен көрсетілген, облигациялар заемының пайыздық мөлшерлемесінің кірістері борыштарды өтеуге тең болуы керек. Капитал бағасы, - «жеңілдік акциялары» дивиденттің (пайда бөлігі) салыстырмалы шамада болады. Инвестор капиталы - жекелік және заемдар (қарыздар).

Заемдық капиталдың ұзақ мерзімділігі.

Заемдық капитал облигациялар шығару арқылы тартылса, заем құндылығы облигациялар түрлеріне тәуелді болады.

Купондық облигациялар шығару варианты жарты жылдық уақытта төленуі керек.

мұнда С – купон төленуінің жарты жылдық шамасы;

r – дисконттау мөлшерлемесінің біркелкілік белгісізі;

M – облигация номиналы;

n – төлену жылдарының саны.

Қаралатын борыштың салыстырмалы құндылығының анықталу шамасы:

мұнда – жеңілдік акциясына төленетін дивиденд шамасы; жеңілдік акциясының бағасы.

Нарық жағдайында өндіріс кәсіпорны өзін-өзі қаражаттандырады.

Қосымша инвестиция кірістері үш әдістер арқылы қарастырылады:

1) капиталды активтердің бағасын моделдеуге негізделген:

мұнда - тәуекелсіздік табыс,орташа нарықтық табыс;

2) үзіліссіз ақшаларды дисконттау әдісі: Көппериодты моделдерде дивидендтер өсімі бізге – табыстылық мәнін білу керек: D – белгілі дивиденд; q – дивидендтің өсу шапшаңдығы.

Кәсіпорны, корпоративты облигациялар шығарса, онда облигациялардың табыстылығына тәуекелдік силығы қосылады. Акциялар өте тәуекел қағаздар, облигацияларға қарағанда, олар иелікте болады және өте жоғары табыстылықты талап етеді. Акциялардың қосымша эмиссиясы

Көптеген инвестициялық проектінің көрсеткіштері ықтималдықтың жобалылық сипатында болады. Мысалы, өнімді шығару көлемі проектіні іске асыруда ықтималдықтың шамасына байланысты. Нарықтық конъюнктураға сәйкес өндіріс орыны, нәрсені дайындауы немесе нәрсені әртүрлі өндіруі мүмкін. Өндіріс көлемі, өндіріс шығыны және сатылу бағасыда әртүрлі болуы керек. Бір ықтималдыққа келуді қарастыралық инвестициялық табыс мәндерін анықтау перспективті периодты құрастыру жағдайларына байланысты.

Шартты ықтималдылық – кезкелген оқиғаның ықтималдығы басқа оқиғаның берілген ықтималдығымен орындалуы мүмкін. Берілген жағдайға сәйкес шартты ықтималдылықты қарастырғанда бағалары өндіріс көлемінің анықталған мәндерінде күтілетін өндіріс көлемі:
,
мұнда m- өндіріс көлемі вариантының нөмірі.

Күтілетін бағаны анықтауда бірінші есептелетін ықтималдық әрбір деңгейдегі қаралатын бағалар ықтималдығы

Тәуекелдік - өнеркәсіп активтерінің бөлігін жоғалту мүмкіндігі; табысты ала алмаудың жүзеге асырылуы, зияндылықты атқару.

Тәуекелдіктің абсолюттық көрсеткіштеріне дисперсия –; орташа квадраттық ауытқу –; сонымен бірге салыстырмалы көрсеткіш – вариация коэффициенті V – қолданылады.

Айталық, жобаның ұзақтылығы екі жыл. 1-ші жылы инвестицияның шамасы толық анықталған, ал 2-ші жылғы алынатын табыстың өлшемдері ықтималдық мінездемеде сипатталады. Табысты алудың бес варианты бар, олардың әрқайсысы ықтималдықпен сипатталады.

Табыстың орташа алыну бағасы

Тәуекелдікті – анықтаудың екі тәсілі бар:

1) тәуекелдік – табыстың берілген варианттардан ауытқуының өлшемінен тосылатын табыс шамасынан:

2) тосылатын NPV шамасын есептеу басқа тәсілге негізделген

Портфельге кіретін әртүрлі бағалы қағаздар түрлерінің үлесін анықтау, берілген табыстылықтың (инвестордың тілегі) деңгейінде тәуекелдіктің минимизациясын қамтамасыздандыру керек.

Портфельдің ең тиімді әдісіне Марковицтің диверсификациясы жатады. Бұл әдісте шенелген және мақсатты функция, осылардың негізінде Лагранж функциясы құрылады.

Берілген есептің мақсатты функциясы:

Шенелген:

1. 
   портфелдің орта табыстылығы
   

Тәуекелді минимумдау портфелі, келесі жүйе теңдеулерін шешумен анықталады:

Егер инвестор табыстылық алғысы келсе, онда () қосындысы бірге тең болады.

Өндіріс-технологиялық инвестицияларды кәсіпорнында сапалы бағытта іске асыру және нақтылы түрде көрсету көптеген жағдайларда инновацияны қолдану арқылы болады. Инновация мен инвестиция процестері өте тығыз байланысты.

Байсалды инновациялар мүмкін емес ірі инвестициясыз, ал эффективті инвестициялар мүмкін емес инновациясыз. Кәсіпорнының ақша қаражаты бар, бірақ инвестициясы жоқ, өйткені объектілерде инновация қолданылмайды.

Өздерінің эффективті және тәуекелділікті өндіріс-технологиялық инвестициялары өте тығыз инновация құрылымына байланысты.

Өте іріленген түрдегі инновацияны талдау келесі этаптармен көрсетіледі.

Өндіріс-технологиялық бағыттағы талдау және болжау берілген (ҒТҮ -НТП) және көршілес салаларда іске асу. Бұл этап болашақ технологиялық және функционалдық қауіп-қатерді түсіну үшін қажет.

Технологиялық қауіп-қатер мүмкіндіктері: ескі технология және өнім сапасы.

Функционалдық қауіп-қатер мүмкіндіктері: Конкуренттерде жаңа технология, прогрессивті өнім. Мысалы, механикалық таразы орнына электрлік таразыны қолдану.

Өнер табысы мен қорытынды фондыны талдау және (ҒЗТКЖ-НИОКР) істелінген өнер табысын зерттеуге ұйғарылған. «Инновацияның болашағы – бұл өнерлі табыстың бар болуы».

Ең эффективті өнер табысты таңдау.

Нарыққа жаңалық енгізуді талдау.

Инновациялық стратегияларды жете зерттеу.

Инновациялық капитал сыйымдылығын талдау, стратегиялық қажеттілікті орындау. Осы берілген этапта инновациялық талдау инвестициялық талдауға өтеді.

Инновациялауды классификациялау түрлерін төменгі деңгейден жоғары деңгейге чех экономисі Ф. Волента 0 мен 7 аралығында жіктейді. Инновацияларды енгізу түрлері: архитекторлық, революциялық, қуыс жасаушылар- нишесоздающие, тұрақтылар – регулярные.

Өндірісте жұмыс істемейтін жеке инвесторлар сыбағасы керісінше, қысқа мерзімдік уақытта таза пайданың өсуіне және жұмыс істеушілердің санының төменделуін қалайды.

Жұмыс істеуді жақтау мақсатының ерекшелігі қарама-қарсы кіріс өсу мақсатына. Жұмыс істеудің өсуі және дивиденттер өсуі біріне-бірі қайшылықта. Егер өндіріс жұмыскерлері өндіріс иелері болса, онда жұмыс істеуді жақтайды, оның кірісіне және дивиденттеріне қарсы болады.

Инновациялық даму – бұл жаңа білімдер негізіндегі өрістеу (эволюция).

Деңгейлік баға жүзеге асуы мүмкін: нақты берілген көрсеткішті нормативпен салыстырғанда; орта және басқа тектес өндіріс көрсеткіші; қозғалыс көрсеткішін анықтау; басқа көрсеткіштердің мәнімен салыстыру.

ҒЗТКЖ-да жұмыс істеу бөлігін барлық жұмысшылар санын осы көрсеткіштің нормативімен салыстырылуы.

НИОКР >1

Ғылыми зерттеу жұмысы (ҒЗЖ-НИР) тәжірибелі конструкциялау жұмысы

ҒЗЖ бөлігі барлық көлемдегі ҒЗТКЖ қатысты.

Егер ҒЗЖ = 0; онда ҒЗЖ жоқ.

Функционалды және қолданбалы ҒЗЖ арақатынасы. Өнімдік және техникалық ҒЗЖ арақатынасы.

Шығарылатын өнім құрылымының өмірлік циклдағы сатысы.

Рынокқа шығу, өсу, толығу және құлдырау. тәжірибелі конструкторлық жұмыс (ТКЖ)- ОКР(опытно-конструкторная работа)

Өткір шабуылдық стратегиясы

Шығару өнімінің сапалық параметрлері конкуренттік өнімнен жоғары болуы керек.

Лидерлер группасында екінші орында болуға бағытталған.

Көлемді ҒЗЖ керек емес.

ҒЗЖ орта деңгейден кіші, ҒЗТКЖ орта деңгейден жоғары.

ТКЖ үлкен ҒЗЖ –дан. Ерекше техникалық бөлігі өте жоғары болуы тиіс.

Өндіріс орны негізгі көлемдегі өнімді шығаруы конкуренттерден артық.

Ескі өніммен нарықта қалуы керек.

Фирма өте жоғары тәуелділікте болуы конкуренттеріне байланысты.

Дәстүрлі нарықтықта бос орындарды іздеу қажеттілігі туындайды.

Нарыққа жаңа өніммен шығу, басқа ешкім өндірмейтін, себебі конкуренттері жоқ.

Инвестициялық стратегияларды іске асыру үшін үйлесімді қаражатсыз болмайды. Қаржылық стратегиялар - бұлар стратегияларды құру және ақшалық фондыларды пайдалану.Өнеркәсіп орнында ақшалай фондылар ішкі және сыртқы кірістердің көздерімен құрылады.

Ішкі – табыс пен амортизация;

Сыртқы – ақшалар эмиссиясы, облигациялар, ақшалай нарық инструменттерін қолдану.

Конверсиондық амалдар ( конверсиондық төленулер) – бұл бір қаржының міндеттемесін басқаға ауыстыру. Конверсиондық төленулердің негізгі принципі қаржылық принциптердің эквиваленттілігі болады. Міндеттемені ауыстыруда және қаржылық принциптер эквиваленттілігін сақтағанда келісімге қатысушылардың бірде – бірі қосымша олжа таппайды (немесе зиян шекпейді):

ауыстыру уақыты белгілі болғандағы төленудің қосындысын анықтау

Төленудің қазіргі құндылығы (оныбелгілесек)

Осы шамаларды теңестіру арқылы (құндылық теңдеуінің жай пайыздық мөлшерлемесі):

Егер күрделі пайыздар әдісін қолдансақ, онда эквиваленттілік шартынан:

, осыдан

Ауыстыру қосындысы белгілі болғандағы төлемінің мезгілін анықтау

Көптеген жағдайларда түсіну қажет, қаржы төлеу міндеттемелерін ауыстырғанда қарама - қарсы топтардың қаражаттық өзара қатынасы құқықтық жағынан сақталынама, осы екі топтың (біреуі –төлеуші, ал екіншісі ақшаны алушы) эквивалентті болуы үшін. Сонымен, төлеуді алушы ұтама немесе төлеуші ұтама? Егер олар тең болса, онда төлену эквивалентті болады. Егер бірінші төленген қаражат үлкен болса қазіргі құндылықтан, онда ақша төлеуші жағы ұтады, ал керісінше болса онда ақша төлеуші ұтылады.

Пайыздық мөлшерлемелердің сыншылдану (критический) деңгейі. Сыншыл мөлшерлемені анықтау, жоғарыдағы келтірілген эквиваленттілік теңдеулердегі, белгісіз шама мөлшерлеме.

Жай пайыздақ мөлшерлеме

Егер , онда ақша алушы ұтады:

Төленуді ұзарту – бұл бірнеше төлемдерді бірге біріктіру. Ұзартылуды – конверсияның дербес жағдайы ретінде санауға болады (2-кесте).

Төлеу сериялары			…
уақыты			…

Осыларды төлеуі мен уақытына ауыстыралық. Ұзарту төлемінің өлшемін анықтаудың екі вариантын қарастыралық.

1) уақыты , мына қатарлар , , ... ішінде,

келесі теңсіздік < < орынды.

Төлеу аралықтарын нөмірлейік:

(+) аралығын J арқылы ( , );

(+) аралығын k арқылы ().

Сонда

Осы жағдайда
.

Бірінші қосынды өсу процесін төлеу уақыты ұзартылудан бұрын, ал екінші қосынды дисконттау процесін төлеу уақыты ұзартылудан кейін екенін көрсетеді;

2. 
   Егер
   

Эквиваленттілік теңдеуі

Ұзартылу төлемінің уақытын анықтау.

Эквиваленттілік теңдеуінен:

Осыдан .