Бағдарламасы №1 басылым 18. 09. 2013 ж. «Шетел тарихнамасының жаңа бағыттары» ПӘні бойынша

2. ПӘННІҢ ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ (Syllabus)

1. 
   Жалпы мәлімет:
   
   1. 
      Пәннің атауы: «Шетел тарихнамасының жаңа бағыттары»
      
   2. 
      Кафедра: "Қазақстан тарихы"
      
   3. 
      Кафедраның мекен - жайы: корпус № 1, 1012 ауд.
      
   4. 
      Оқытушының аты – жөні: Каримов М.Қ.
      
   5. 
      Қабылдау уақыты: күн сайын 9.00-17.00
      
   6. 
      Кредит саны: 2
      
   7. 
      Оқу жоспарының көшірмесі
      

Кесте 1

№ п/п	Тақырыптардың атауы	сағаттар		әдебиеттер
		ЛК	СПЗ
1	2	3	5	4
1	Тарихнама түсінігі және оның тарихи ғылым үшін маңызы. Тарихнама тарихи ғылым және тарихи көзқарас ретінде. Тарихи ғылымдағы ағымдар, бағыттар мен мектептер. Тарихнама ағымының, бағыттарының және мектептерінің жалпы критерийі ретінде олармен байланысты мәселелердің әдістемелік принциптері Ғылыми пән ретінде тарихнаманың мақсаттары мен міндеттері.. тарихи ғылымның даму тенденциясын және шетелдік тарихшылардың тәжірибесін зерттеу. Тарихи ғылымның тарихына қызығушылықтың арта түсу себептері. Сабақтастық және тарихи ой-пікірлердің үнемі жаңарып тұруы. Тарихи үдерістердің мәдениетте болып жатқан және қоғамдағы өзгерістермен байланысы. Тәжірибелік сабақ Тақырыпқа шолу жасау, Баспа мен интернет ресурстарынан қосымша материалдар пайдалана отырып, 1-2 беттен тұратын қысқаша нұсқау әдеби шолу жасау.	2	1	7.1.3 7.1.4 7.1.5 7.2.4
2	ХІХ ғасырдағы тарихи ойлардың түрлері. Классикалық тарихилық. Классикалық тарихилық ХІХ ғасырдағы тарихтағы үстем парадигма ретінде. Бүкіл дүниежүзілік –тарихи бірлік туралы түсінік және тарихтағы «саналы қадам». Ілгерлеу теориясының өрістеуі. XIX ғ-дағы тарихи ғылымның антропоцентризмі. Адам табиғатының өзгермейтіндігі туралы сенім. Саясат, экономика, мәдениет саласындағы көрнекті тұлғаларына деген қызыгушылық. Өткенді тиімді танудағы мүмкіндіктерге қатысты тарихшылардың оптимизмі. Деректердің дұрыстығы туралы түсініктердің басымдығы. Тарихты «нақты қалай болғанын» жазу талабы. Жаратылыстану және нақты, ғылымның пайда болуы (сциетизм) үлгісіне тарихшылардың шағымы (апелляциясы). Тәжірибелік сабақ: Тақырып бойынша шолу жасау.	2	1	7.1.3 7.1.4 7.1.5 7.2.4
3	XIX-XX жүз жыл аралығындағы тарихи ойдың тоқырауы. ХХ ғасырдағы Батыстық қоғамдық сана-сезімге апаттың әсері. ХІХ ғасырдағы тарихилықтың түрі ретінде теориялық негіздердің тоқырауы. Освальд Шпенглердің «Еуропаның күйреуі» еңбегі дүниені сезінудегі дағдарыстың жарқын көрінісі ретінде. Тарихтың мағынасыздық идеясы. Тарихи үдерістің көрінісі дара мәдениеттің ағымы ретінде. Тарихшылар арасында презентизм және релятивизм философиясының таралуы. Өткеннің қазіргіге танымның тәуелділігі және жазылған тарихтың бұлыңғырлығы туралы түсінік. Тарихты әдеби шығармашылықтың тармағы ретінде қарастыру. Тәжірибелік сабақ: Тақырып бойынша шолу жасау	2	1	7.1.3 7.1.4 7.1.5 7.2.4
4	Франциядағы «Жаңа тарихи ғылым». «Анналдар» мектебінің пайда болуы. М. Блок пен Л. Феврдің шығармашылығы.. Тарихшылардың дағдарыстан шығу жолын іздеуі. 1929ж.Страсбургтегі «Экономикалық және әлеуметтік тарихтың анналдары» атты журналдың шығуы. Тарихи ғылымды жаңарту және зерттеу мәселелерін кеңейтуге шақыру. Журнал айналасында ғылыми мектептер мен негізгі идеялардың қалыптасуы. Әлеуметтік шындықтың ерекшеліктерін көрсету.Тарих пәні мен адамның жаңа көзқарасының гуманизациясы. Қоғамды жүйе ретінде қарастыру.Тарихи ғылымның тиянақты құрылымын қайта қарастыру.Ғалымнан зерттеу белсенділігі талап ету. Пән аралық ынтымақтастыққа ұмытылу. М.Блоктың ортағасырдағы Франция тарихын зерттеудегі әлеуметтік байланыстар, бұқаралық, қайталама құбылыстарын зерттеу. М.Блоктың «Тарих апологиясы немесе тарихшының кәсібі» кітабындағы тарихи ғылымды жаңарту қажеттілігі идеясы. Люсьен Феврдің «Тарих үшін күресі». ХҮІ ғасырдағы мәдени тарихты зерттеу. Тұлғаның зиялы өмірбаяны қоғамның тарихы ретінде. Ділдің «Рухани баю» ұғымы. Тәжірибелік сабақ: Тақырып бойынша шолу жасау, баспа мен интернет ресурстарынан қосымша материалдар пайдалана отырып, 1-2 беттен тұратын қысқаша нұсқау әдеби шолу жасау.	2	1	7.1.3 7.1.4 7.1.5 7.2.4
5	«Анналдардың» екінші буыны. Ф. Бродель. Соғыстан кейінгі кезеңдегі Франция тарихнамасындағы «Анналдар» мектебінің «Салтанатты шеруі».Ғылыми-зерттеу орталықтары тармақтарының пайда болуы. Зерттеу мәселелерінің ары қарай кеңеюі. 1950-1960 жылдардағы тарихты бродельдік елестетудің журналда бейнеленуі. Ғаламдық тарих концепция атты жаңа ғылыми парадигманы жасау. « Жерорта теңізі және ІІ Филипп тұсындағы Жерорта әлемі» атты монографиясындағы Ф. Бродельдің саяси түсіндірме және аймақтың тұтастық бейнесінен бас тартуы. «XV-XVIII ғасырлардағы материалдық өркениет, экономика, капитализм» іргелі зерттеудегі материалдық өмір мен экономикалық тарихты білу. Тарихи және әлеуметтік уақыттағы табиғатты зерделеу саласындағы Бродельдің зерттеуі және «үлкен тартылыс уақыты» категориясын енгізуі. «Ғажайып» Фернан Бродельдің тарихи ғұламалығы. Тәжірибелік сабақ: Тақырып бойынша шолу жасау, баспа мен интернет ресурстарынан қосымша материалдар пайдалана отырып, 1-2 беттен тұратын қысқаша нұсқау әдеби шолу жасау.	2	1	7.1.3 7.1.4 7.1.5 7.2.4
6	1970-1980 жылдардағы «Анналдар» . 1960-1970 жылдардағы француз қоғамындағы өзгерістердің «Анналдар» мектебінің ғылыми көзқарасына әсері. «Үшінші буыннын» пайда болуы. Тарихи ғылымының пәні, принциптері мен әдістерін қайта қарау.Тарихқа ғаламдық тұрғысынан қарау мен мамандануды тереңдетуден бас тарту. Әр түрлі теориялық тәсілдер үшін бағыттың ашықтығы.Этнология және семиотикамен ынтымақтастығы. Марксизммен әуестену және оның салдары. «Анналдар» мектебінің сандық тарихқа ықпал етуі. Шонюдің «Сериялы» тарихнама:тарихи демография мен тарихи география бойынша зерттеулері. Э. Ле Руаның «адамдарсыз тарихтан» «этнографиялық романға» дейін концепциясы. Тәжірибелік сабақ: Тақырып бойынша шолу жасау	2	1	7.1.3 7.1.4 7.1.5 7.2.4
7	Діл тарихы мен тарихи антропология. Діл тарихы тарихтағы жаңа парадигма ретінде.Мәдени заманда қалыптасқан адам тұлғасы құбылысын зерттеу. Тарихи деректерді бірдей мағынасын ашу басқашалау принципі жағдай ретінде. Өзгешелік приципі тарихи деректерді дәл түсіндірудегі жағдай ретінде. Діл түсінігінің әр түрлі нұсқалар. «Өлім тарихы» діл тарихының бірегей тақырыптары ретінде. Ф. Арьестің бойынша ұжымдық сана параметрлерінің бірі ретінде және өлімге қатысты даму ғаламдық үлгіні бейнелеу ретінде өлім қабылдау. Марксистік көзқарасты діл тарихын оқытуда М. Вовелльдің өлімді түсінудегі «толық тарихты» қолдану. Ф. Лебреннің XVII-XVIIIғ-дағы адамдар мен Анжудағы өлім» монографиясында әдет-ғұрыптар, салт-дәстүрлер мен тәртіпті зерттеудегі есептік тарихтағы техниканы пайдалану. Тәжірибелік сабақ: Тақырып бойынша шолу жасау.	2	1	7.1.3 7.1.4 7.1.5 7.2.4
8	ХХ ғ. ІІ жартысындағы англо-американдық тарихнама. Ұлыбританиядағы «жаңа әлеуметтік тарих». Жалпы британдық тарихнаманың ерекшеліктері. Соғыстан кейінгі тарихты жазудағы дағдарыс және «жаңа ғылыми тарихнаманың» қалыптасуы. Э.П. Томпсонның «ағылшын жұмысшы табының қалыптасуы»атты кітабы бағыттың пайда болуының жаңа маңызды кезең. Журнал «Past and Present» журналы «Анналдарға» британдық ұқсастық. Англиядағы «жаңа тарихи ғылымның» ерекшеліктері. «Жаңа әлеуметтік тарихтың» пайда болуы мен оның әлеуметтану және демографиямен жанасуы. Әлеуметтік тарихқа бұқаралық сипат беруге деген талпыныстар. Бағытты ұйымдастыруды дайындау. Бір нәрсенің пайда болуы және капитализм тарихына «жаңа әлеуметтік тарихшылардың» топтауға көңіл аударуы. Экономикалық өсу кезеңі концепциясы (У.Ростоу) мен «қоғамдық консенсус» теориясының танымалдығы. 1980ж.«жаңа әлеуметтік тарихтың» антропологиялануы: әлеуметтік құрылымнан мінез-құлықтың құндылықтары мен модельдер, халықтар мәдениетін зерттеуге деген қызығушылықтың ілгерілеуі.(П. Берк, А. Макфарлейн). Тәжірибелік сабақ: Тақырып бойынша шолу жасау	2	1	7.1.3 7.1.4 7.1.5 7.2.4
9	Американдық сандық тарих. Клиометрияның теориялық негіздері мен оның американдық «жаңа экономикалық тарихтың» қалыптасуындағы ролі. Р.Фогельдің еңбектеріндегі ХІХ ғ-дағы АҚШ-тың экономикалық тарихын зерттеу. Солтүстік Америкадағы экономикадағы теміржолдардың ролін зерттеу. Американдық плантациялық құлдықтың экономикалық тиімділігіне байланысты пікірталас. Клиометрияны ұйымдастыру тарихнамалық бағыт ретінде. Қоғам және квантификаторлардың журналдары. Тарихтағы есептік әдісті пайланау мүмкіндіктері. Клиополитология. Контент-талдау клиометрияның бір бағыты ретінде. Тәжірибелік сабақ: Тақырып бойынша шолу жасау, баспа мен интернет ресурстарынан қосымша материалдар пайдалана отырып, 1-2 беттен тұратын қысқаша нұсқау әдеби шолу жасау.	2	1	7.1.3 7.1.4 7.1.5 7.2.4
10	Американдық «жаңа әлеуметтік тарих». АҚШ-тағы 1960-1970 жж. әлеуметтік ғылымдардың дамуы, ғылыми –техникалық революция және демократиялық қозғалыстардың өрістеуінің «Жаңа әлеуметтік тарихты» әзірлеу мен тарихты жазудағы толықтыруға әсері. Әр түрлі мәдени дәстүрлер мен американдық қоғамның әр түрлі топтарының тарихын жаңа әлеуметтік тарихшылардың зерттеуі. «Жаңа жұмысшы тарихы», «жергілікті тарих» және тарихи урбанистика.Ұлттық және нәсілдік мәселелерді зерттеу.»Отбасы тарихы»: демографиялық, құқықтық, экономикалық, әлеуметтік, психологиялық негіздері. Фенимизм жағдайындағы «екінші толқын» «әйелдер тарихының» қалыптасуы. Эгалитаризм американдық «жаңа әлеуметтік тарихтың» идеялық негізі ретінде. Жаңа бағыттың американдық қоғамдағы демократиялық сананың жаңаруына әсері. Тәжірибелік сабақ: Тақырып бойынша шолу жасау, баспа мен интернет ресурстарынан қосымша материалдар пайдалана отырып, 1-2 беттен тұратын қысқаша нұсқау әдеби шолу жасау.	2	1	7.1.3 7.1.4 7.1.5 7.2.4
11	Психологиялық тарих. ХХ ғ-дағы психологиядағы Фрейдтік төңкеріс.. Америкадағы тарихи ғылымға З. Фрейд концепциясының ықпалы. Мінез-құлықтың әлеуметтік мотивтерін іздеудегі неофрейдизм. Психологиялық тарих «жаңа ғылыми тарихтың» бір пәні ретінде.Психоаналитикалық басылым серпілісі және 1960-1970 жылдардағы психологиялық тарихтың университеттік пәнге айналуы. Танымның әмбебап әдістерін әзірлеудегі психоанализдің талабы. Э.Фромның авторитарлық тұлға теориясы мен әлеуметтік сипаты. Қазіргі қоғамдағы тұлғаның шеттетілу мәселесі және бостандықтан өз еркімен жаппай бас тартуы.Фромның тоталитарлық тәртіптің тарихи түп-тамырын және психологиялық алғышарттарын іздеуі. Э.Эриксонның ұқсастық концепциясы. Ұқсастықтың қалыптасу үдерісі ішкі әлемдегі индивидтің бейімделу тәсілі ретінде. Эриксонның көшбасшы-новатор модельдерін жасау және оны М.Лютер мен М.Ганди өмірбаянындағы материалдар арқылы анықтау. Фашизмді психоаналитикалық тұрғыдан түсіндіру. Тәжірибелік сабақ: Тақырып бойынша шолу жасау, баспа мен интернет ресурстарынан қосымша материалдар пайдалана отырып, 1-2 беттен тұратын қысқаша нұсқау әдеби шолу жасау.	2	1	7.1.3 7.1.4 7.1.5 7.2.4
12	Микротарих. Итальяндық микротарих. 1970 ж-дағы микротарихтың қалыптасуы.Биографиялық зерттеулердегі мәселелердің және әдістеменің жаңаруы. Программные статьи Дж. Левидің бағдарламалық мақалалары. «Quaderni Storici» және «Микротарих» атты бірнеше кітаптан тұратын сериясы(«Microstorie»). Микротарихшылардың кішігірім тарихи объектілерді таңдаудағы қызығушылығы. «Жолдың жиегіндегі» қоғамдағы топтарға деген қызығушылық. Э. Грендидің « ерекше қалыпты» концепциясы: тарихи эпизодтар мен жағдайлардың әлдебір қоғамдық матрицалармен байланысы; тарихи контексттің мәні. Хаттардың дәстүрлі емес нысандарын іздеу. К.Гинзбургтің қарапайым халықтың әлем көрінісін «Ірімшік және құрттар» (1976) кітабындағы зерттеулер. Итальяндық микротарих амалдарының француз зерттеушілерімен (Б. Лепти, Ж. Ревель) қатар дамуы. Тәжірибелік сабақ: Тақырып бойынша шолу жасау	2	1	7.1.3 7.1.4 7.1.5 7.2.4
13	Немістің «күнделікті тарихы» 1980 жылдардағы ГФР –дағы тарихи ғылымның дамуы. «Күнделікті тарих» Германиядағы «жаңа тарихи ғылымның» бір бағыты ретінде. Тарихтың субъективтік негіздері мен халық мәдениетіне деген қызығушылық. Кіші қауымды зерттеу және қызықтыратын деректердің аумағын кеңейту. Ауызша сұрастыру және компьютерлік мәліметтер қорын жасау.Тарихи зерттеулерге әуесқойларды тарту. Жергілікті және үй мұражайларының ашылуы.Фашистік тәртіп кезіндегі әйелдердің «күнделікті тарихтын» зерттеу. Жұмысшылар қозғалысы мен жұмысшылардың күнделікті өмір тарихын зерттеу. Тәжірибелік сабақ: Тақырып бойынша шолу жасау	2	1	7.1.3 7.1.4 7.1.5 7.2.4
14	III Бөлім. XX-XXI ғасырлар арасындағы тарихи ойлардың даму тенденциясы . ХХ ғасырдың аяғындағы тарихшы шығармашылығы мен ғылым бейнесінің өзгеруі. Жаңа стильді қалыптастырушы ретіндегі постмодерн категориясы Тәсілдер плюрализмінің құндылықтарын мойындау. Сциетизм рухы мен макромәселелердің ажырауы. Мәдени- антропологиялық құбылыстарға деген қызығушылықтың өсуі. Тұлғаның жүйелілігін түсіндіру әдістерін өңдеу. Жаңа еуропалық ойлауға тән оппозициялық қатаң түсініктен шет шығуы. Көптүрлілік және ойлар диалогы. Дәстүрді пайдалану шығармашылыққа ұмтылыс ретінде. Нарративтің жандануы.. Тәжірибелік сабақ: Тақырып бойынша шолу жасау Қысқаша конспект жасау.	2	1	7.1.3 7.1.4 7.1.5 7.2.4
15	III Бөлім. XX-XXI ғасырлар арасындағы тарихи ойлардың даму тенденциясы . ХХ ғасырдың аяғындағы тарихшы шығармашылығы мен ғылым бейнесінің өзгеруі. Жаңа стильді қалыптастырушы ретіндегі постмодерн категориясы Тәсілдер плюрализмінің құндылықтарын мойындау. Сциетизм рухы мен макромәселелердің ажырауы. Мәдени- антропологиялық құбылыстарға деген қызығушылықтың өсуі. Тұлғаның жүйелілігін түсіндіру әдістерін өңдеу. Жаңа еуропалық ойлауға тән оппозициялық қатаң түсініктен шет шығуы. Көптүрлілік және ойлар диалогы. Дәстүрді пайдалану шығармашылыққа ұмтылыс ретінде. Нарративтің жандануы.. Тәжірибелік сабақ: Тақырып бойынша шолу жасау Қысқаша конспект жасау.	2	1	7.1.3 7.1.4 7.1.5 7.2.4

3.1 негізгі, қосымша және анықтамалық әдебиеттерді үнемі зерттеу;

3.2 білімдік интернет сайттарымен жұмыс жасау;

3.3 Қысқаша дәріс конспектілерін жазу;

3.4 Тәжірибелік тапсырмаларды курс бағдарламасы бойынша уақытында орындау;

3.5 Тапсырмаларды тапсыру уақытын сақтау

Құрметті магистрант! Сізге міндетті түрде дәріс және тәжірибелік сабақтарына қатысып, курс бағдарламаларын сәйкес қысқаша түрде дәріс конспектілерін жазып және тәжірибелік тапсырмаларды орындау керек.

Тәжірибелік тапсырмаларды аудиториялық сабақ кезінде басталады және МӨОЖ кезінде жалғасып МӨЖ-мен аяқталады.

№1 және №2 межелік бақылау берілген кезеңде орындалған тапсырмалардың нәтижесі бойынша жүргізіледі.

Емтихан ауызша билет түрінде өткізіледі.
6 БАҒА ҚОЮ АМАЛЫ
Апта және бақылау түрлері бойынша балдарды қою кестеде берілген.
Пәні бойынша балдарды қою «»

Таблица 2

1. Зайцева Т.И. Зарубежная историография: XX – начало XXI века. Учебное пособие. М.: Академия, 2011. 144 с.

2. 
   Зайцева Т.И. Зарубежная историография. // Сборник программ кафедры всеобщей истории / Под ред. Т.И. Зайцевой: в 2 ч. Томск: Изд-во ТГПУ, 2009. Ч. 1. С. 117-131.
   
3. 
   Могильницкий Б.Г. История исторической мысли XX века: Курс лекций. Вып. 3. Историографическая революция. Томск: ТГУ, 2008.
   
4. 
   Репина Л.П. История исторического знания. М.: Наука, 2004.
   
5. 
   Гуревич А.Я. Исторический синтез и школа «Анналов». М., 1993.
   
6. 
   Гутнова Е.В. Историография истории средних веков. М., 1985.
   
7. 
   Зайцева Т.И. Историография. Зарубежная историография: ХХ век: Учебно-методическое пособие. Томск: Изд-во ТГПУ, 2005. 36 с.
   
8. 
   Зайцева Т.И. Зарубежная историография: Историческая наука в ХХ – начале ХХI века: “Новая историческая наука”: Учебное пособие. Томск, 2007. 160 с.
   
9. 
   Зайцева Т.И. Зарубежная историография. // Всемирная история. Практикум / Под ред. Т.И. Зайцевой. Томск: Изд-во ТГПУ, 2007. С. 94-99.
   
10. 
    Зевелев А.И. Историографическое исследование: методологические аспекты. М., 1987.
    
11. 
    Историография истории нового времени стран Европы и Америки. М., 1990.
    
12. 
    Историческая наука в ХХ веке. Историография истории нового и новейшего времени стран Европы и Америки. М., 2002.
    
13. 
    Историческое познание и историческое сознание. Томск, 2000.
    
14. 
    К новому пониманию человека в истории. Очерки развития современной западной исторической мысли. Томск, 1994.
    
15. 
    Ким С.Г. Историческая антропология в Германии: методологические искания и историографическая практика. Томск, 2002.
    
16. 
    Могильницкий Б.Г. История исторической мысли XX века: Курс лекций. Вып. 1. Кризис историзма. Томск, 2002.
    
17. 
    Могильницкий Б.Г. История исторической мысли XX века: Курс лекций. Вып. 2. Становление «новой исторической науки». Томск, 2003.
    
18. 
    Могильницкий Б.Г. Американская буржуазная психоистория. Томск, 1985.
    
19. 
    Репина Л.П. Опыт британской социальной истории. // Социальная история в историографии ХХ столетия. Курс лекций. М., 2001.
    
20. 
    Репина Л.П. Социальная история в современной историографии. Методические материалы к спецкурсу. . М., 2001.
    
21. 
    Современные методы преподавания новейшей истории. М., 1996.
    
22. 
    Соколов А.Б. Введение в историографию нового и новейшего времени стран Западной Европы и США. Ярославль, 2007.
    
23. 
    Соколов А.Б. Введение в современную западную историографию. Ярославль, 2002.
    

7.3. Тарихнамалық деректер:

1. 
   Анналы на рубеже веков. Антология. М., 2002.
   
2. 
   Арьес Ф. Ребенок и семейная жизнь при Старом режиме. Екатеринбург, 1999.
   
3. 
   Арьес Ф. Человек перед лицом смерти. М., 1991.
   
4. 
   Блок М. Апология истории, или Ремесло историка. М., 1988.
   
5. 
   Блок М. Короли-чудотворцы. М., 1998.
   
6. 
   Блок М. Феодальное общество. М., 2003.
   
7. 
   Бродель Ф. Динамика капитализма. М., 1993.
   
8. 
   Бродель Ф. История и общественные науки. Историческая длительность // Философия и методология истории. М., 1977.
   
9. 
   Бродель Ф. Материальная цивилизация, экономика, капитализм, XV-XVIII вв. Т. 1. Структуры повседневности. М., 1986; Т. 2. Игры обмена. М., 1988; Т. 3. Время мира. М., 1992.
   
10. 
    Бродель Ф. Средиземное море и Средиземноморский мир в эпоху Филиппа II. Ч.1. Роль среды. М., 2002; Ч.2. Коллективные судьбы и универсальные сдвиги. М., 2003.
    
11. 
    Бродель Ф. Что такое Франция? Книга 1. Пространство и история. М., 1994; Книга 2. Ч.1. Численность народонаселения и ее колебания на протяжении веков. М., 1995; Ч.2. «Крестьянская экономика» до начала ХХ века. М., 1997.
    
12. 
    Вовелль М. Идеология и умонастроения. // Общественные науки за рубежом. М., 1983. № 6.
    
13. 
    Дарнтон Р. Великое кошачье побоище. М., 2002.
    
14. 
    Дарнтон Р. Кошачье побоище и другие эпизоды из истории французской культуры. М., 2002.
    
15. 
    Делюмо Ж. Грех и страх: Формирование чувства вины в цивилизации Запада (XIII-XVIII века). Екатеринбург, 2003.
    
16. 
    Демоз Л. де. Психоистория. Р.н.Д., 2000.
    
17. 
    Дэвис Н.З. Возвращение Мартина Герра. М., 1990.
    
18. 
    Дюби Ж. Европа в средние века. Смоленск, 1994.
    
19. 
    Дюби Ж. Трехчастная модель или представления средневекового общества о самом себе. М., 2000.
    
20. 
    История ментальностей, историческая антропология. Зарубежные исследования в обзорах и рефератах. М., 1996.
    
21. 
    Карр Э. Русская революция от Ленина до Сталина. 1917-1922. М., 1990.
    
22. 
    Кларк П. Время, пространство и социальный диалог: социальные изменения в британских городах в XVIII в. // Социальная история. Ежегодник. М., 1998-1999.
    
23. 
    Ле Гофф Ж. Другое Средневековье. Время, труд и культура Запада. Екатеринбург, 2000.
    
24. 
    Ле Гофф Ж. История средневекового Запада. М., 1992.
    
25. 
    Ле Гофф Ж. Средневековый мир воображаемого. М., 2001.
    
26. 
    Ле Гофф Ж. Цивилизация средневекового Запада. М., 1992.
    
27. 
    Ле Руа Ладюри Э. Застывшая история. // THESIS. Альманах. 1993. Вып. 2.
    
28. 
    Ле Руа Ладюри Э. История климата с 1000 года. М., 1971.
    
29. 
    Ле Руа Ладюри Э. Монтайю. Окситанская деревня 1294-1324. Екатеринбург, 2001.
    
30. 
    Райтсон, К. «Разряды людей» в Англии при Тюдорах и Стюартах. // Средние века. Вып. 57. – М., 1994.
    
31. 
    Рюде Дж. Народные низы в истории: 1730-1848 гг. М., 1984.
    
32. 
    Стоун Л. Будущее истории. // THESIS. Альманах. 1994. Вып.4.
    
33. 
    Февр Л. Бои за историю. М., 1991.
    
34. 
    Фромм Э. Бегство от свободы. М., 1990.
    
35. 
    Фромм Э. Адольф Гитлер: клинический случай некрофилии. М., 2001.
    
36. 
    Хилтон Р. Восстание английского народа в 1381 г. М., 1952.
    
37. 
    Хобсбаум Э. Век империи. Р.н.Д., 1999.
    
38. 
    Хобсбаум Э. Век капитала. Р.н.Д., 1999.
    
39. 
    Хобсбаум Э. Век Революции. Р.н.Д., 1999.
    
40. 
    Хобсбаум Э. Рабочая история и идеология // Современные методы преподавания новейшей истории. М., 1996.
    
41. 
    Шпенглер О. Закат Европы. Т. 1. Новосибирск; Т. 2. М., 1998.
    
42. 
    Эриксон Э. Детство и общество. СПб., 2002.
    
43. 
    Эриксон Э. Идентичность. Юность и кризис. М., 1996.