БАҒдарламасы алматы 2012 мазмұны мамандық бойынша түсу емтиханының мақсаттары мен міндеттері

а) Емтиханды тапсыру түрі – жазбаша емтихан. Емтихан тапсырушылар емтихан билетіне өз жауаптарын жауап парағына жазады, кейін ол жауап парағы шифрланып емтихан комиссиясы тексереді.

• 
  білімді, зерттеу және талдау әдістерін тәжірибелік тұрғыдан түсіне отырып, оны қолдана білуі, және оларды жаңа білімді қалыптастыру және интерпретациялау үшін сәйкес ғылымда қолдана білуі қажет;
  
• 
  мәселені шешуде өз бетіндік және ғылыми тұрғыдан қарастыра білуі қажет, кәсіптік деңгейде мәселелерді өз бетінше жоспарлап және шеше білуі қажет;
  
• 
  қазіргі заманғы химияның және химиялық технологияның өзекті мәселелерін шеше білуі қажет.
  

– химия саласында халықаралық талаптарға сай жоғары ғылыми деңгейдегі теориялық және қолданбалы ғылыми зерттеулер жүзеге асыра алуы қажет;

–тұлғалық қасиеттерге ие болуы шарт, әрі әлемдік еңбек нарығында жоғары бәсекеге қабілеттілікті қамтамасыз ететін жүйелік білікті, берік білімді болуы қажет, аса жауапкершілікті талап ететін арнайы салаларда болып тұратын күрделі кәсіби жағдайларда шығармашылық инициативасының болуы, өз бетімен шешім қабылдай білуі қажет.
3. Білім беру бағдарламасының пререквизиттері

1. 
   Физикалық химияның қазіргі заманғы мәселелері
   
2. 
   Органикалық заттарды қайта өңдеудің қазіргі заманғы технологиялары
   
3. 
   Аналитикалық химияның таңдаулы тараулары
   
4. 
   Полимерлер химиясы мен технологиясының қазіргі заманғы мәселелері
   

Термодинамиканың бірінші бастамасы. Термодинамиканың бірінші бастамасын әр түрлі жүйелердегі процестерге қолдану. Реал химиялық процестер үшін Гесс заңының қолданбалы аспектілері. Термохимия. Бейорганикалық және органикалық заттардың түзілу және жану жылуларын есептеудің жуықтау әдістері.

Жылусиымдылық пен термодинамикалық функциялар арасындағы байланыс. Жылусиымдылық түрлері. Жылусиымдылықтың температураға тәуелділігі. Химиялық реакцияның жылу эффектісінің температураға тәуелділігі.

Термодинамиканың екінші заңының статистикалық негізделуі. Энтропия. Қайтымды және қайтымсыз процестер үшін термодинамиканың екінші бастамасы. Әр түрлі процестер үшін термодинамиканың екінші бастамасы.

Химиялық реакцияның изотерма теңдеуі және тепе-теңдік константасы. Изотерма теңдеуі және химиялық реакцияның бағыты. Тепе-теңдік константасы және реакцияның стандартты Гиббс энергиясы. Тепе-теңдік константасы және реакциялық қоспаның құрамын өрнектеудің әр түрлі әдісі.

Химиялық реакцияның тепе-теңдік константасына температура мен қысымның әсері. Тепе-теңдіктің ығысу принципі. Тепе-теңдік константасының температураға тәуелділігі. Реакцияның изобара және изохора теңдеулерінің анализі. Химиялық реакцияның тепе-теңдік константасын кез-келген температурада абсолюттік энтропияны қолданып анықтау.

Статистикалық термодинамиканың негізгі қағидалары. Макро- және микрокүйдің қасиеттері. Термодинамикалық ықтималдық және энтропия. Молекулалық күй бойынша жиынтық туралы негізгі түсінік.

Фазалық тепе-теңдіктің негізгі заңдары. Клапейрон-Клаузиус теңдеуі. Судың күй диаграммасы мысалы арқылы бір компонентті гетерогенді жүйелер. Эвтектикалы екі компонентті жүйелер. Термиялық анализ.

Тепе-теңдіксіз процестердің термодинамикасының негізгі түсініктері мен анықтамалары. Ашық және жабық жүйелер. Ашық жүйелерде энтропияның пайда болуы. Химиялық реакцияларға тепе-теңдіксіз процестер термодинамикасының заңдылықтарын қолдану.

Тақырып 9. Электролит ерітінділерінің теориясы

Иондардың сольваттануы (гидраттануы). Сольваттану энергиясын есептеу үшін Борн моделі және Борн-Габердің термодинамикалық циклі. Сольваттану жылу эффектісі. Сольваттану энтальпиясын есептеу үшін Борн-Бьеррумнің теңдеуі. Реалды және химиялық сольваттану энергиясы. Иондардың сольваттану (гидраттану) жылуы және олардың қаситтеріне: иондық радиус, заряд, химиялық табиғатына тәуелділігі.

Ерітіндіде иондардың стандартты түзілу энтальпиясы. Ерітіндіде иондардың стандартты түзілу Гиббса энергиясы. Ерітіндіде иондардың стандартты түзілу энтропиясы. Иондардың сольваттануының термодинамикасы.

Льюис пен Рендалл жұмыстарындағы ион-иондық әрекеттесудің термодинамикалық сипаттамасы. Дебай-Хюккелдің күшті электролиттер теориясының динамикалық дамуы. Гюнтельберг, Гюггенгейм және Девистің орташа иондық активтілік коэффициентін есептеу теңдеулері. Дебай-Хюккелдің теориясын әлсіз электролиттер ерітіндеріне қолдану.

Молекулалардың активтелуінің негізгі жолы, соқтығысу кезінде энергия алмасуы. Активті соқтығысулар теориясы. Активті соқтығысулар теориясы тұрғысынан бимолекулалық реакциялар. Траутц-Льюис теңдеуі. Бимолекулалық реакциялардың жылдамдыңы мен жылдамдық константасы. Аррениус теңдеуіндегі экспонента алдындағы көбейткіштің мәні. Мономолекулалық реакциялар. Линдеман теориясы. Хиншельвуд теориясы.

Потенциалдық энергия беті. Аралық күй теориясы. Активтелген комплекс теориясының (АКТ) негізгі постулаты. АКТ негізгі теңдеуі, Эйринг, Эванс және Поляни қорытулары. Реакцияның жылдамдығы, жылдамдық константасы. Активтелген комплекс теориясының статистикалық және термодинамикалық аспектілері.

Қайтымды, параллель және тізбектес реакциялардың кинетикасының ерекшеліктері. Реакцияның стационарлы және квазистационарлы жүруі. Боденштейннің стационарлы концентрациялар әдісі.

Тізбекті реакциялардың табиғатының негізгі түсініктері. Тізбекті реакциялардың кинетикасының негізгі теориялары: сызықты және тармақталған реакциялардың кинетикасы. Фотохимиялық реакциялары, олардың анализі.

Гетерогенді реакциялардың негізгі сатылады. Сыртқы және ішкі диффузия заңдылықтары. Гетерогенді реакциялардың жүруінің кинетикалық режимі. Гетерогенді реакциялардың шектеуші сатысын анықтау әдістері.

Электрохимиялық реакциялардың жүруінің кинетикалық ерекшеліктері. Электрохимиялық реакциялардың негізгі теңдеулері. Электрохимиялық реакциялардың жүруінің диффузиялық режимі Электрохимиялық реакциялардың жүруінің кинетикалық режимі.

Поляризация, поляризации түрлері, электродтық поляризацияның себептері. Концентрациялық поляризация, негізгі теңдеулері (зат алмасу сатылары). Электрохимиялық поляризация, катодтық және анодтық поляризация теңдеулері. Тафел теңдеулері.

Меншікті және молярлы электрөткізгіштік. Әлсіз және күшті электролиттердің электрөткізгіштігінің концентрацияға тәуелділігі. Онзагердің негізгі электрөткізгіштік теориялары.

Электрохимиялық элементтердің термодинамикасы. Қайтымды электрохимиялық процестерге қатысты Гиббс-Гельмгольц теңдеулері. Электродтардың және гальваникалық элементтердің классификациясы.

Бұл тақырыпта бағалы кешендік қасиеті бар органикалық заттарды қайта өңдеу технологиясына жаңа көзқараспен қарау сұрақтары қарастырылған. Өндірістің мұнайхимиялық саласы – органикалық заттар өнеркәсібінің негізі. ҚР мұнайхимиясы мен мұнайды қайтаөңдеу өнеркәсібінің даму көрінісі және қазіргі жағдайы. Органикалық және мұнайхимиясының синтезі үшін шикізат алудың негізгі әдістері және технологиясы. Өндірістің технологиялық процесін интенсифтендіру және көмірсутек шикізатын қайта өңдеу.

Органикалық заттар, мұнай, мұнайөнімдері. Жоғарғымолекулалық қосылыстар. Биологиялық белсенді заттардың бағытталған синтезі.

Бұл тақырыпта органикалық заттардың химиялық технологиясы сұрақтары қарастырылған: мақсаты және пән тапсырмалары. Органикалық заттардың химиялық технологиясы дамуының негізгі бағыттары.

Бұл тақырыпта ретификациялық бағаналарды түйістіре орнату сұрақтары қарастырылған. Вакуумдық бағанадағы конденсирленген-вакуум беруші кешен қарастырылған. Трубалы пештер және жылуалмастырғыш-тоңазытқыш құрылғылар.

Бұл тақырыпта радикалды-тізбекті галогендеу технологиясының сұрақтары қарастырылған. Ионды-каталитикалық галогендеу технологиясы. Фторлау реакциясының технологиясы. Көмірсутектерді галогендеу қазіргі технологиясы.

Бұл тақырыпта көмірсутектерді изомерлеудегі катализаторлардың қазіргі технологиясы сұрақтары қарастырылған. Жаңа және жетілген катализаторлар (КМЦУ-Б. Микроцеокар, ГМЦ, КО-9, ОГР-1). Мұнай көмірсутекті шикізатты қайтаөңдеуге катализатор құрамының әсері және оның механизмі.

Бұл тақырыпта гидрлеу қанықпаған көмірсутектерді қайтаөңдеу әдісі ретінде қарастыру сұрақтары берілген. Гидрлек аромат көмірсутектерін қайтаөңдеу әдісі ретінде.

Көмірсутектерді дегидрлеу процесі. Жеңіл көмірсутектерді өнеркәсіптік дегидрлеу технологиясы. Көмірсутектерді каталитикалық дегидрлеу амалдары. Метанды крекинглеу арқылы ацетилен өндірісі.

Бұл тақырыпта олефиндерді тотықтыру реакциясының технологиясы сұрақтары қарастырылған. Қаныққан көмірсутектерді тотықтыру технологиясы. Көмірсутектің тотыққан өнімдерін бөлудің қазіргі әдістері.

Бұл тақырыпта О- және С-сульфаттау технологиясы сұрақтары қарастырылған. Қанықпаған көмірсутектерді сульфирлеу технологиясы. Аромат қосылыстарын сульфирлеу. Процестің химиясы мен теориялық негізі. Аромат көмірсутектерін сульфирлеуден алынған өнімдер. Сульфирлеу процесінің технологиясы. Парафиндерді сульфирлеу. Сульфохлорлау. Сульфототықтыру.

Бұл тақырыпта көмірсутектерді нитрлеу технологиясы сұрақтары қарастырылған. Нитрлеудің теориялық негізі. Нитрлеу жайлы жалпы түсінік. Нитрлеу процесінің кинетикасы. Нитрлеуші белсенділік факторы. Аромат көмірсутектерін нитрлеу механизмі. Нитробензол өндірісінің өнеркәсібі. Нитробензол жайында жалпы мәлімдеме. Нитробензол алу процесі. Бензолды нитрлеу процесіне түсіретін аппараттар. Нитробензолды өндіру кезіндегі техника қауіпсіздігі. Экология. Нитрлеудің жаңа технологиясын жасау.

Бұл тақырыпта органикалық молекулалардың функционалды туындыларын гидролиздеу технологиясы сұрақтары қарастырылған. Хлортуындыларын гидролиздеу және сілтілік дегидрохлорлау. Хлортуындыларын гидролиздеудің химиясы мен теориялық негізі. Хлоролефиндер өндірісі және сілтілік дегидрохлорлаудың а-тотықтары. Гидролиз реакциясы бойынша спирттер мен фенолдардың өндірісі.

Карбон қышқылдарын этерификациялау технологиясы. Этерификация процесі. Этерификация процесінің химиясы мен теориялық негізі. Этерификация процесі бойынша алынған күрделі эфирлер, және оның қолданылуы. Этерификация процесінің технологиясы. Қышқылдардың азотты туындыларын этерификациялау.

Қазіргі заманғы АТ және АВТ қондырғылары. АТ және АВТ қондырғыларының негізгі аппаратын құру. Қалдықты атмосферада айдау және вакуумда айдаудың технологиялық схемасын құру.

Бұл тақырыпта деструктивті процестің шикізаты ретінде мұнай қалдықтарына сипаттама сұрақтары қарастырылған. Мұнай қалдықтарын термолиздеудің негізгізаңдылықтары. Шикізат сапасының әсері және мұнай қалдықтарының термолиздеу процесінің технологиялық параметрлері.

Ине тәрізді кокстеу өндірісі технологиясының ерекшелігі сұрақтары қарастырылған. Юрек және Эктив процестері.В данной теме рассматриваются вопросы особенности технологии производства игольчатого кокса. Процессы получения пеков нефтяных пеков термоконденсацией. Процессы Юрека и Эктив.

Ауыр мұнай қалдықтарын өңдеудің гидротермиялық процестері - гидровисбрекинг, ауыр мұнай қалдықтарын өңдеудің гидротермиялық процестері – гидропиролиз, ауыр мұнай қалдықтарын өңдеудің гидротермиялық процестері динакрекинг, ауыр мұнай қалдықтарын өңдеудің гидротермиялық процестері ков - донорно-сольвентті крекинг.

Флексикокинг процесі. Ауыр мұнай қалдықтарын қазіргі жаңа модификациямен және перспективті өңдеулері.

Бұл тақырыптағы сұрақтар – КМЦУ-Бх, Микроцеакар, ГМЦ, КО-9 түріндегі катализаторлар, мұнайды өңдеуде және мұнайхимиясы синтезінде қолданылады. Мұнай және көмірсутек шикізатын өңдеуде катализатор құрамының әсері және оның механизмдері.

Бұл тақырыпта ЛК-6У, ГК-3, КТ-2 комбинирленген қондырғысының технологиялық және потокты жүйелерінің сұрақтары қарастырылған, оның ерекшеліктері мен сиапаттамасы. Шет елдік НПЗ технологиялық және потокты жүйесі және оның аса ерекшеліктері.

Бұл тақырыпта Қазақстандағы мұнайгаз аумақтары жайлы сұрақтар қарастырылған. Органикалық заттарды алудың технологиясының даму перспективтілігі.

Бұл тақырыпта төмен және жоғары парафиндер, олардың қасиеттері сұрақтары қарастырылған. Төмен парафиндерді алудың көздері, оның сипаттамасы. Төмен парафиндерді бөлу амалдары.