Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті
Автоматтандыру және басқару кафедрасы
Өндірістік үрдістерді автоматтандыру негіздері пәнінен
5В070800 – Мұнай-газ ісі мамандығының студенттеріне арналған
ЖҰМЫС ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ
Павлодар
Кегль 14, буквы строчные, кроме первой прописной
Мемлекеттік жалпыға міндетті мамандықтың білім стандарты пәннің элективті каталогты негізінде әзірленген пәннің жұмыс бағдарламасына бекіту парағы
|
|
Нысан
ПМУ ҰН С 7.18.3/34
|
|
Бекітемін
ОІ жөніндегі проректор
__________ Н.Э. Пфейфер
(қолы) (А.Ж.Т.)
20__ж. «___»_____________
|
Құрастырушы: _________ аға-оқытушы Жалмагамбетова У.К.
(қолы) (лауазымы, ғылыми дәрежесі, атағы, А.Ж.Т.)
Автоматтандыру және басқару кафедрасы
Өндірістік үрдістерді автоматтандыру негіздері пәнінен
5В070800 – Мұнай-газ ісі мамандығының студенттеріне арналған
ЖҰМЫС ОҚУ БАҒДАРЛАМАСЫ
Жұмыс бағдарламасы мамандықтың Мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандартының 2010 жылдың «6» 12 № 5 хаттамасымен бекітілген, жұмыс оқу жоспары және пәннің элективті каталогы негізінде әзірленді.
2011ж. «29»_____04_______, № 8 хаттамасымен Кафедра отырысында ұсынылды.
Кафедра меңгерушісі ____________ Хацевский В.Ф. 2011ж. «29»___04____
2011 ж. «_14_»_____05______, № 9 хаттамасымен
Энергетика факультетінің оқу-әдістемелік кеңесімен мақұлданды
ОӘК төрағасы _____________ Кабдуалиева М.М. 2011ж. «14» ___05___
КЕЛІСІЛДІ
Энергетика факультетенің деканы ______________Кислов А.П. 2011ж. «14» __05__
МАҚҰЛДАНДЫ:
ОҮЖжӘҚБ бастығы ____________ Варакута А.А. 20__ж. «____» _________
Университеттің оқу-әдістемелік кеңесімен мақұлданды
2011 ж. «19»__ 05___, № 5 Хаттама
1 Пәннің мақсаты - өндірістік үрдістерді автоматтандыру бойынша сұрақтарды шешу барысында теориялық білімді және тәжірибелік дағдыларды меңгеру және ерекше автоматтандырылатын объектілерді ескерілуімен, таңдалатын техникалық құралдарды дәлелдеуді ептілік ету.
Пәннің міндеті - құрылыстық өнмідерді өндіру технологиялық өндірісінің сипаттамасы және автоматты бақылау объектісі ретінде оның құрылымын, сонымен қатар технологиялық үрдістері руалы ақпаратты алуын, түрлендіруін және беруін қамтамасыздандыратын автоматты реттеу жүйесінің элементтерін меңгеру; қабылданған басқару критерилерге сәйкес типтік реттеу заңдарын құрастур және технологиялық үрдіске әсерін меңгеру.
Пәнді меңгеру нәтижесінде студенттер міндетті:
түсініктері болуы керек:
– мұнай газ саласында автоматика және автоматтандыру саласындағы жаңа жетістіктері туралы;
білулері керек:
-
технологиялық үрдістерді автоматтандыру барысындақолданулатын аспаптар мен құралдар, олардың жұмыс істеу принципі мен эксплуатация жағдайлары;
-
өңдеудің теориялық негіздері мен автоматика жүйелерінің іс-әрекеттері;
-
автоматика және автоматтандыру саласындағы жаңа жетістіктері туралы;
істеу білулері керек:
– технологиялық үрдістерінің математикалық моделін алу;
– қарапайым және құрделі технологиялық үрдістерді және бүтін кешендерді автоматтандыру үшін тапсырмаларды тұжырымдау;
– нормативті-техникалық құжаттардың негізінде бөлек машиналармен, аппараттармен және технологиялық түзулерімен автоматты бақылау және басқару сызбаларын өңдеу мен оқу.
тәжірибелік дағдыларды алу:
– зерттеу үрдісіне объектінің алғашқы мәліметтердің әсерін талдау;
– ғылыми зерттеу алгоримтдері және әдістемелерін өңдеу.
2 Пререквизиттер
Осы пәнді меңгеру үшін, келесі пәндерді меңгеру барасында білімі мен дағдылары болуы керек:
- Физика - тараулары: Электрлік. Магниттілік;
- Мұнай және газ химиясы.
- Математика тараулары: дифференциалдық теңдеулерін шешу. Комплексті айнымалылардың функциялары. Дифференциалдық теңдеулер шешунің сандық әдістері. Фурье-Лаплас түрлендірілуі. Таратылынатын теңдеулердің теориясы;
- Компьютерлік графика.
3 Постреквизиттер
Дипломдық жобалардың тарауларын өңдеуге арналған алған білімдері мен дағдылары.
4 Пәннің мазмұны
4.1.1 Сырттай оқу нысанына арналған пәннің тақырыптық жоспары
№ п/п
|
Тақырыптардың атауы
|
Сағаттар мөлшері
|
дәріс
|
тәжірибелеік
|
зерттеулік
|
студийлік
|
жеке
|
СӨЖ
|
1
|
Кіріспе
|
1
|
-
|
-
|
-
|
-
|
20
|
2
|
Автоматты реттеу мен басқару негіздері
|
2
|
2
|
-
|
-
|
-
|
20
|
3
|
Автоматты бақылау
|
1
|
2
|
-
|
-
|
-
|
20
|
4
|
Дистанционды және телемеханикалы бақылау мен басқару
|
1
|
1
|
-
|
-
|
-
|
10
|
5
|
Мұнайгаз саласындағы өндірістік үрдістерді автоматтандыру
|
1
|
1
|
-
|
-
|
-
|
8
|
БАРЛЫҒЫ :
|
6
|
6
|
-
|
-
|
-
|
78
|
4.2 Пән тақырыбының мазмұны
1 Тақырып. Кіріспе. Құрылыстық материалдарды, өнімдерді және құрылымдарды өндіру бойынша инженер-технологтарды, мамандарды дайындауға арналған курсытың пәні, мақсаты мен міндеті. Автоматты бақылау мен басқару объектісі ретінде құрылыстық материалдарды өндіру технологиясының жалпы сипаттамасы. Автоматика мен автоматтандыру туралы түсінік. Технологиялық кешендерді автоматтандыру – құрылыстық өнімдерді және құрылымдарды өндірудегі техникалық және экономикалық саясатының негізгі бағыттарының бірі.
2 Тақырып. Автоматты реттеу мен басқару негіздері.
Автоматты реттеу жүйесінің міндеті (АРЖ). Негізгі түсініктер мен АРЖ анықтау. Объект жағдайы туралы алынтын ақпарат бойынша, өздігінше бейімделуге әсер беру түрі бойынша және қабілеттілігі бойынша АРЖ біліктілігі. АРЖ негзгі қасиеті және математикалық моделі. Беруші функциялар, уақытша және жиілікті сипаттамалар. Динамикалық буын, байланыстың өзге түрлері мен әдістері. АРЖ өтпелі үрдістер. АРЖ тұрақтылық түсінігі. Тұрақтылық, алгебралық және жиіліктік критерилер. Реттеу үрдісінің сапасы.
Басқару объектісі, олардың статикалық және динамикалық сипаттамалар. Объектілердің қасиеттері: Свойства объектов: шоғырландыру әдістері, сыйымдылық, өздігінше тегістеу. Автоматты реттеуіштер, олардың топтастыруы мен реттеу заңы. Логикалық басқару. Негізгі логикалық функциялар. Алгебра логика заңы. Автоматты реттеу заңы (күшейткіштер, атқарушы механизмдер және реттеу органы). Технологиялық және өндірістік үрдістерді басқарудағы микропроцесстер мен микроконтроллерлер.
3 Тақырып. Автоматты бақылау.
Автоматты бақылау жүйесінің міндеті. Негізгі метрологиялық сұрақтар. Автоматты бақылау жүйесінің функционалдық сызбасы. Бірінші және екінші ретті аспаптар.
Бірінші ретті (өлшеуішті түрлендіргіштер). Өлшеуішті түрлендіргіштердің топтастыруы. Тура және біркелкі өлшеу әдістері. Первичные приборы (измерительные преобразователи). Классификация измерительных преобразователей. Прямые и уравновешенные методы измерений. Өлшеуіштің автоматты көпірлері, потециометрлері, дифференцианлды-трансформаторлық сызбалар.
Технологиялық параметрлердің автоматты бақылауы: деңгейдің температурасы, қысымы, сұйық және газ тәріздес орта. Құрылыстық материалдардың және құрылымдардың технологиялық сипаттамасын автоматты бақылау: ылғалдылық, тығыздық, геометриялық өлшемдер және т.б.
4 Тақырып. Дистанционды және телемеханикалық бақылау мен басқару.
Дистанционды басқару жүйесінің міндеті мен функционалды сызбасы. Технологиялық және авариялық блоктауы.
Телемеханика жүйесі. Телемеханика жүйесінің міндеті мен функционалдық сызбасы. Телеөлшеу, теледабыл және телебасқару жүйелері. Байланыс каналының тығыздату туралы түсінігі. Дабылдардың модуляциясы. Телемеханика жүйесінің мысалдары.
Диспетчерлік басқару. Диспетчерлік басқарудың міндеті, құру принципі және функционалдық сызбасы. Құрылыстық материалдарды және өнімдерді өндірудің диспетчерлік басқару барысында техникалық құралдарды қолдану.
5 Тақырып. Мұнай газ саласындағы өндірістік үрдістеоді автоматтандыру.
Мұнай газ кешеніндегі кәсіпорынның әрітүрлі жүейсін қолдану. Автоматтандыруға тапсырманы өңдеу. Автоматтандыру сызбасы, олардың құрастыру әдісі. Автоматтандыру сызбасының құрамына кіретін белгілеу жағдайлары.
Материалдарды өндіру барысында тасымалдау, қоймалау үрдісін автоматтандыру.
Органикалық заттардың өндірістік үрдістерді автоматтандыру.
Полимерлі материалдарды өндіруін автоматтандыру.
Қоймалау, тасымалдау, сорттау мен араластыру үрдісін автоматтандыру.
Ерітіндіні және қоспаны дайындауын автоматтандыру.
4.3 Тәжіриблік сабақтардың тізімі мен мазмұны
1) 2 Тақырып. Автоматты реттеу мен басқару негіздері: автоматтандыру сызбаларын өңдеу.
2) 3 Тақырып. Автоматты бақылау: автоматты бақылаудың электрлік сызбаларын құру.
3) 4 Тақырып. Дистанционды және телемеханикалық бақылау және басқару. Реттеу объектісінің динамика деңгейінің шығару мысалы.
4) 5 Тақырып. Мұнай газ саласындағы өндірістік үрдістеоді автоматтандыру. Объектінің математикалық моделі бойынша өтпелі фонукцясын алу мысалы.
4.4 Студенттердің өздік жұмыстарының мазмұны
4.4.1 СӨЖ жұмыстарының тізімі
№
|
СӨЖ түрі
|
Есеп нысаны
|
Бақылау нысаны
|
сағаттағы көлемі
|
1
|
Тәжірибелік жұмысқа дайындық
|
Жұмыс дәптері
|
Сабаққа қатысу
|
10
|
2
|
Аудиториялық сабаққа кірмеген материалды меңгеру
|
Конспект
|
Сұрастыру
|
15
|
3
|
Семестерлік тапсырмаларды орындау
|
Реферат
|
СТ қорғау
|
45
|
4
|
Бақылау іс-шаралрын орындау
|
|
РК1, РК2, тестілеу
|
8
|
Бақылау
|
78
|
4.4.2 Студенттердің өздік меңгеруіне енгізілген тақырыптардың тізімі
1) Тұрақтылық аймағын құру.
2) Бейсызықты жүйелерінің ерекшеліктері.
3) Өздік жөндеуіш жүйесі.
4) Динамикалық сипаттамаларды анықтаудың белсенді әдістері.
4.4.3 Бақылау жұмыстардың тақырыптары (рефераттар). -
Автоматиканың интеллектуалды құралдары
-
Температура өлшеудің жаңа құралдары
-
Құрам мен сапа параметрлерін өлшеудің жаңа құралдары
-
Деңгей өлшеудің жаңа құралдары
-
Сұйық пен газ шығыдарын өлшеудің жаңа құралдары
-
Сусымалы материалдарды өлшеудің жаңа құралдары
-
Айналу жылдамдығын өлшеудің жаңа құралдары
-
Алмасуды өлшеудің жаңа құралдары
-
Діріл параметрлерін өлшеудің жаңа құралдары
-
Микропроцессорлы реттеуші құрылғылар
-
Объектімен байланыс құрылғысы
-
АБЖ арнайы қамтамасыздандыру бағдарламасы
-
АБЖ бағдарламаланатын логикалық котроллерлер
-
Дискретті реттеуіштер
-
Импульсті реттеуіштер
-
Айналмалы құрылғысының реттеуіштері
-
Автоматтандырылған жұмыс бағдарламасы
-
Жаңа икемді өндірістік өндірістік жүйелер
-
Объектіні қосу мен ажырату жүйелерін басқару
-
Микроклиматты автоматты басқару
-
Жылу қазанын автоматты басқару
-
Электр қазанын автоматты басқару
-
Ұсақтату үрдісін автоматты басқару
-
Шихты дайындау үрдісін автоматты басқару
-
Насосты аграгатты автоматты басқару
-
Материалды сорттау үрдіс автоматты басқару
-
Газбен қамтамасыздану жүйесін автоматты басқару
-
Жылу үрдісін автоматты басқару
-
Тасымалдау үрідісін автоматты басқару
Бақылау жұмысының мазмұны (реферат) «Өнідірістік үрдістерді автоматтандыру негіздері».
Студенттер жеке тапсырманы қолдана отырып, ғылыми зерттеудің жаңа әдістерін меңгереді және ақпаратты өңдеу мен топтастыру бойынша тәжірибелік дғдыларын алады. Көрсетілген патенттік зерттеудің негізінде студенттер ақпараттардың жүйелігін және өңдеуін жүргізеді. Автоматтандыру жүйесі мен құралдардың жаңа даму бағыты жеке тапсырмалар бойынша зерттеуді.
5 Әдебиеттер тізімі
-
Automation & Drives. Каталог СА01 - 2006 Россия.- [Электронный ресурс]. Прил. к журн.: Современные технологии авт.- 2006.- N1. 1 CD; 580 МБ
-
OCATEK. Модули УСО. Крейты, корпуса. СпецЭВМ [Электронный ресурс]. Прил. к журн.: Современные технологии автоматизации.2005.- N2. 1 CD; 170 МБ
-
Основы автоматизированного проектирования радиоэлектронных устройств [Электронный ресурс] ТУСУР; ТМЦ ДО. - Томск: ТМЦ ДО,2007, 1 CD; 10,1 Мб
-
Основы автоматизации технологических процессов и производств. 2-е изд., стер, 240с Соснин О. М., Academia, 2009
-
Основы теории автоматического управления:частотные методы анализа и синтеза систем: учеб. пособие Никулин, Е. А. СПб. : БХВ-Петербург, 2004
Мамандықтың (тардың) жұмыс оқу жоспарынан көшірме
|
|
Нысан
ПМУ ҰН С 7.18.3/32
|
5В070800 -"Мұнайгаз ісі"
мамандығының (тарының) жұмыс оқу жоспарынан көшірме
Пән атауы Өндірістік үрдістерді автоматтандыру негіздері
Оқу нысаны
|
Пәннің еңбек сыйымдылығы
|
Семестр бойынша бақылау түрлері
|
Семестр
|
Семестр бойынша студенттердің жұмыстарының көлемі
|
кре-диттер
|
академиялық сағат
|
кре
дит
тер
|
аудиторных занятий
(ак. часов)
|
СРС
(ак. часов)
|
бар-лығы
|
ауд
|
СӨЖ
|
емт
|
сын
|
КЖ-а
|
КЖ-с
|
бар-
лығы
|
дәр
|
пр.
|
зертх
|
бар
лы
ғы
|
СОӨЖ
|
ЖКБ базасындағы сырттай
|
2
|
90
|
12
|
78
|
4
|
|
|
|
4
|
2
|
12
|
6
|
6
|
|
78
|
|
Кафедра меңгерушісі ______ Хацевский В.Ф. 2011ж. «29»___04_______
(қолы)
Достарыңызбен бөлісу: |