БАҒдарламасы шымкент, 2011 ж. Қабылдау емтиханның бағдарламасы 6D073100 «Тіршілік қауіпсіздігі және қоршаған ортаны қорғау»

«Тіршілік қауіпсіздігі және қоршаған ортаны қорғау» кафедрасы

«Бекітемін» ҒЗЖжХҚ жөніндегі проректор _________________ Бахов Ж. «______» ______________ 2011 ж.

6D073100 «Тіршілік қауіпсіздігі және қоршаған ортаны қорғау»

мамандығының PhD докторантурасына қабылдау емтиханның
БАҒДАРЛАМАСЫ

Шымкент, 2011 ж.

Қабылдау емтиханның бағдарламасы 6D073100 «Тіршілік қауіпсіздігі және қоршаған ортаны қорғау» мамандығының пәндердің (Тіршілік әрекеті қауіпсіздігі мен қоршаған ортаны қорғаудың басқармалары мен жүйелері, Тіршілік әрекеті қауіпсіздігі мен қоршаған ортаны қорғау салаларындағы маңызды проблемалар, Ұйымдастыру, жоспарлау, ғылыми-зерттеу инновациялық қызметтерді басқару, Тіршілік әрекеті қауіпсіздігі мен қоршаған ортаны қорғау салаларындағы сапамен басқару) типтік бағдарламалары негізінде құрылыған.

Қабылдау емтиханның бағдарламасы кафедраның мәжілісінде талқыланған

Қабылдау емтиханның бағдарламасы факултеттің әдістемелік комиссиясымен мақулданған ____________________ « » 20_____ж., № ___ хаттамасы

(факультеттің аталуы)

Төрағасы _______________________

(қолы, тегі, аты)

Қабылдау емтиханның бағдарламасы Жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру орталығымен келісілген

Тіршілік әрекетін қамтамасыз етудегі қазіргі мемлекеттің ролі. Қауіпсіздікті қамтамасыз ету мәселелеріндегі азаматтық сана-сезім деңгейінің, адамгершіліктің және қоғамның барлық мүшелері мәдениетінің маңызы. Ғылыми- техникалық прогрестің, қөоғамның игілігі мен зияткерлік потенциалы өсуінің табиғи және техногенді сипаты пайда болатын алапаттар санының және олардан келетін зиян масштабтарының ұлғаюына әсері. Қауіпсіздікті қамтамасыз ету проблемаларының маңыздылығы. Қазіргі өндіріске тән ерекшеліктер, қауіпті және зиянды факторлардың құрылу аймақтары. Өндірістік ортаның жағымсыз факторлары, олардың адамдарға әсерін бағалау. Өндірістегі қауіптілік пен зияндылықты төмендететін, тиімді ұйымдастырушылық және басқарушылық әсерлері. Қауіпсіздікті арттырудың және еңбек жағдайларын жақсартудың «экономикалық» механизмі. Қауіпсіздік проблемаларын зерделеудің маңыздылығы және әдіснамасы. Өндірістік қауіпсіздік теориясының негіздері. «Машина – адам - өндірістік орта» жүйесіндегі проблемалар. Қауіпсіздік проблемаларын шешудің жүйелілігі. Технологиялық процестің жоғары қауіпсіздік деңгейін қамтамасыз ету.

1. 
   Тіршілік әрекеті қауіпсіздігі мен қоршаған ортаны қорғау салаларындағы сапамен басқару
   

Сапа салаларындағы негізгі терминологиялар мен түсініктер

Процестік және жүйелік жақындасулар негіздеріндегі сапамен басқару

жүйелері

9000:2000, 14000, ОНЗАЗ 18001 ИСО серияларындағы халықаралық стандарттар: ерекшеліктер, тағайындаулар.

Сапа менеджменттерінің приндиптері: тұтынушыларға бағдарлаулар, басшылық зиялықтары, жүмыскерлерді өзіне тарту, процестік жақындасулар, менеджментке жүйелік жақындасулар, түрақты жақсарулар, шешімдер қабылдау, фактлерге жүгіну бойынша, жеткізушілермен өзара пайдалы қатынастар.

Түсініктер мен процестік және жүйелік жақындасулардың негізгі ережелері: процестер мен олардьщ түрлері, Деминг-Шухарт циклі және олардың қүрамдық бөлшектері, процестердің иерархиялық қүрылымдары, жүйелер мен олардың бөлшектері, сапа менеджментіне жүйелік жақындасу.

Сапа менеджменті жүйесі

2. 
   Ұйымдастыру, жоспарлау, ғылыми-зерттеу инновациялық қызметтерді басқару
   

Теориялық эксперименттік зерттеулер

3. 
   Тіршілік әрекеті қауіпсіздігі мен қоршаған ортаны қорғау салаларындағы маңызды проблемалар
   

4. 
   Тіршілік өрекеті қауіпсіздігі мен қоршаған ортаны қорғаудың басқармалары мен жүйелері
   

Тіршілік әрекеті қауіпсіздігі мен қоршаган ортаны қорғаудың мемлекеттік және салалық жүйелері

1. 
   1.МС ИСО 14001:98. Система упарвления окружающей средой. Требования и руководства к применению.
   
2. 
   МС ИСО 14004:98. Система управления окружающей средой. Общие руководящие указания по принципам, системам и средствам обеспечения функционирования.
   
3. 
   МС ОН8А8 18001. Система менеджмента профессиональной безопасности и охраны труда.
   
4. 
   Никитин В.А., Филончева В.В. Управление качеством на базе стандартов ИСО 9000:2000.- СПб.: Питер, 2004.-127с.
   
5. 
   МС ИСО 9000:2000. Система менеджмента качества. Основные положения и словарь.
   
6. 
   Адам және оның қызметі. Оның қызметінің потенциалды қауіп-қатер аксиомасы.
   
7. 
   МС ИСО 9000:2001. Система менеджмента качества. Требования.
   
8. 
   Еңбек шарттарының топтасуы.
   
9. 
   Қауіпсіздік концепциясы. Қауіпсіздік жүйелері
   
10. 
    Еңбек қорғау саласындағы білімін тексеру және білім беру. Еңбек қорғау нұсқауларының түрлері. Нұсқауларды жүргізу және дайындау реті.
    
11. 
    Өндірісітік бөлмелерді жарықтандыру. Табиғи және жасанды жарықтандырулар.
    
12. 
    Компрессорларды, насостарды және газгольдерлерді іс-жүзінде қолдану қауіпсіздігі
    
13. 
    ТЖ қалыптасуында халықты және аумақты қорғау іс-шаралары.
    
14. 
    Қазақстан Республикасының еңбек қорғау саласындағы негізгі заңдылықтары. Еңбек қорғау салсындағы мемлекеттік саясатының негізгі принциптері.
    
15. 
    Өндірістік қайраткерлік қауіпсіздікті қамтамассыз ету принциптері, әдістері мен құралдар іс-шаралары.
    
16. 
    Өндірістегі жарақаттар мен аурулар. Өндірістегі оқиғаны жағдайларды тексеру және есепке алу реті
    
17. 
    Төтенше жағдайларды алдын-ала ескерту және залалын жою бірыңғайлық мемлекеттік жүйесі.
    
18. 
    Өндірісітік шудың түрлері оларды бағалау. Шуды қалыптау
    
19. 
    Электрқауіпсіздік. Электр тогының зақымдаушы қауіпті факторлары.
    
20. 
    Техногендік қауіпсіздіктің жаңа деңгейі.
    
21. 
    Өндірісітік кәсіпорындармен ұжымдарда еңбек қорғауды басқару.
    
22. 
    Жұмыс беруші мен қызметкердің міндеттері.
    
23. 
    Қысым астында жұмыс істейтін ыдыстар мен аппараттадың қауіпсіздігі
    
24. 
    Өндірістік нысандардың жұмыс істеу тұрақтылығын жоғарлату іс-шаралары.
    
25. 
    Нақты жағдайларда зиянды заттардың әсері. Өндірісітік шаң.
    
26. 
    Технологиялық регламент. Қауіпсіздіктің инженер-техникалық құрал аспаптары.
    
27. 
    Химиялық қауіпті нысандардағы апатты жағдайларды болжау
    
28. 
    Тұрақты дамудың концепциясы. Тұрақты даму мақсаттарының иерархиясы.
    
29. 
    Еңбек қорғау заңдылықтарын бұзғаны үшін жауапкершілік.
    
30. 
    Қауіпті заттармен өндірісі байланыса химиялық кәсіпорындарға қойылатын қауіпсіздік талаптары
    
31. 
    Жұмыс орындарына, басқару жүйесіне, қорғану құралдарына және дабылқаққыш қондырғыларына қойылатын талаптар.
    
32. 
    Өрт және жарылыспен байланысты апаттардың зардаптарын болжау.
    
33. 
    Қоршаған ортаны қорғау және «адам-мекендеу ортасы» жүйесінде табиғатты тиімді пайдалану.
    
34. 
    Технологиялық үрдістердің қауіпсіздігі. Потенциалды қауіпті технологиялық үрдістер.
    
35. 
    ТЖ топтау және оны болжау.
    
36. 
    Адам мен мекендеу ортасының әрекеті, қауіпті әрекеттер мен оның көздері.
    
37. 
    Жұмыс орнын еңбек шарттарына байланысты аттестациялау реті.
    
38. 
    Қауіпті заттардың топталуы және оның қауіптілік көрсеткіштері.
    
39. 
    Технологиялық үрдістерге қойылатын қауіпсіздік талаптары.
    
40. 
    ТЖ сатлары. Төтенше жағдайдың қалпын бағалау
    
41. 
    Қауіп-қатарлердің эвалюциясы және тіршілік әрекеті.
    
42. 
    Топырақ жамылғысының ғаламдық функциясы
    
43. 
    Топырақтың экологиялық функциясы
    
44. 
    Топырақтың жалпыбиосфералық функциясы
    
45. 
    Қазақстандағы шөлдену мәселесі. Шөлдену процесінің эколого-экономикалық болжамы.
    
46. 
    Топырақ деградациясы
    
47. 
    Топырақ эрозиясы, эрозия типтері және онымен күресу әдістері
    
48. 
    Қазақстанның топырақ жамылғысының қазіргі заманғы экологиялық жағдайы
    
49. 
    Биологиялық түр және экологиялық қуыс
    
50. 
    Адам өмірі мен табиғаттағы жануарлардың маңызы
    
51. 
    Жануарлар тіршілігіндегі маусымдық өзгерістер
    
52. 
    Табиғи бірлестіктегі жануарлар
    
53. 
    Қазақстанның негізгі табиғи зоналарының жануарлары
    
54. 
    Жануарларды қорғау
    
55. 
    Ауылшаруашылық және орман зиянкестері және олармен күресу шаралары
    
56. 
    Жануарларды өсіру
    
57. 
    Табиғаттағы жануарлардың ролі
    
58. 
    Жануцарлар және адам
    
59. 
    Жануарлар мен ауру тудырушылар және олармен күрес шаралары
    
60. 
    Микроорганизмдердің бір бірімен қарым қатынасы
    
61. 
    Микроорганизмдердің өсімдіктермен қарым қатынасы
    
62. 
    Микроорганизмдердің жануарлар мен адамдармен қарым қатынасы
    
63. 
    Микроорганизмдердің температураға қарым қатынасы
    
64. 
    Микроорганизмдердің орта қышқылдығына қарым қатынасы
    
65. 
    Микроорганизмдердің оттегіге қарым қатынасы
    
66. 
    Микроорганизмдердің ылғалдылыққа қарым қатынасы
    
67. 
    Микроорганизмдердің радиация мен УК- ге қарым қатынасы
    
68. 
    Топырақ микроорганизмдері
    
69. 
    Ауа микрофлорасы
    
70. 
    Көшіп - қону(миграция) процесі және демография мәселелері
    
71. 
    Адамның шығу тегі
    
72. 
    Социо- табиғи қарым қатынас эволюциясының негізгі кезеңдері
    
73. 
    Адам биологиялық және қоғамдық құбылыс. Адамзат мәселесі- гуманитарлық танымдағы шексіз сфера
    
74. 
    Экологиялық білім мен тәрбие
    
75. 
    Экологиядағы әлеуметтік-экономикалық және саяси аспектілер
    
76. 
    Табиғи радиоактивтілік фонының компоненттері
    
77. 
    Клетканың радиациялық бұзылуының биологиялық эффектілері
    
78. 
    Электромагниттік және корпускулярлы ионизирлейтін сәулелену, олардың классификациясы
    
79. 
    Радиоактивтілік дозалары
    
80. 
    Тұщы су және теңіз экожүйесіндегі нуклидтер күшеюінің айырмашылықтары
    
81. 
    Климаттық стресс жағдайындағы экожүйедегі радионуклидтер жинақталуының ерекшеліктері
    
82. 
    Ионизирленетін сәулелену табиғаты
    
83. 
    Ионизирленетін сәулеленудің биологиялық коэффициенті
    
84. 
    Каспий теңізінің экологиялық мәселесі
    
85. 
    ҚР гидроресурсын тиімді пайдалану мәселесі
    
86. 
    Арал теңізі мен Арал маңының экологиялық мәселесі
    
87. 
    Семей сынақ ядролық полигонына қатысты территорияның экологиялық мәселелері
    
88. 
    Балқаш және Балқаш маңы көлдерінің экологиялық мәселелері
    
89. 
    Байқоңыр космодромы әсерінің экологиялық мәселелері
    
90. 
    Қазақстандағы ядролық қалдықтарды көму мәселелері
    
91. 
    ҚР мұнай-газды кешенінің мәселелері
    
92. 
    Адам биологиялық түр. Адамның тіршілік ортасы. Адамның биологиялық қажеттілігі
    
93. 
    Адам денсаулығының экологиялық факторлары. Адам организмінің қорғаныш жүйесі. Иммунитет түрлері
    
94. 
    Адамның сыртқы орта жағдайларына бейімделушілігі. Адаптацияның жалпы принциптері мен механизмдері. Стресс.
    
95. 
    Адам организміне биотикалық және абиотикалық факторлар әсері
    
96. 
    Ыстық климаттың биоклиматтық факторлары және оның бейімделушілік реакциялары
    
97. 
    Жоғары таулы гипоксияға адамның бейімделушілік реакциясы.
    
98. 
    Адамзат экологиясы. Популяциялық сипаттама. Кеңістіктік құрылым ерекшеліктері. Урбанизация. Дамыған және дамушы елдер. Өмір және денсаулық сапасы
    
99. 
    Экология пәні. Экология бөлімдері. Ғылымның даму тарихы
    
100. 
     Экологиялық факторлар. Экологиялық факторлар классификациясы. Орта жағдайлары
     
101. 
     Ортаның экологиялық факторларының организмге әсерінің жалпы заңдылықтары. Оптимум заңы. Минимум заңы. Организмдер толеранттылығы. Адаптация
     
102. 
     Популяциялар экологиясы. Популяция және оның негізгі сипаттамалары. Популяция динамикасы
     
103. 
     Организмдердің биотикалық қарым қатынастары. Экологиялық қарым қатынас типтері
     
104. 
     Бірлестіктің ұйымдасуы мен құрылуы. Биоценоз. Биоценоз құрылымы
     
105. 
     Экожүйе. Экожүйе компоненттері. Заттар айналымы және энергия ағыны. Қоректік тізбек
     
106. 
     Экологиялық сукцессия. Сукцессия типтері. Сукцессиялық өзгерістер. Экожүйе ауысымы
     
107. 
     Биосфера – экологиялық жүйе. Биосфера компоненттері. Тірі заттар. Биосфера шекаралары. Ноосфера
     
108. 
     Табиға ортаның қазіргі заманғы күйі. Адам және биосфера. Табиғи ортаның ластануы
     
109. 
     Биосфераның экологиялық мәселелері. Биосферадағы адамның шаруашылық әрекеттері. Парник эффектісі. Озон қабатының жұқаруы. Қышқылды жауын. Өндіріс қалдықтары
     
110. 
     Өсімдік және қоршаған орта. Өсімдіктердің тіршілік ортасы
     
111. 
     Өсімдіктердегі биотикалық қарым қатынас типтері. Фитогенді және зоогенді
     
112. 
     Экологиялық факторлардың өсімдіктің өсуіне, дамуына және таралуына әсері. Өсімдіктердің экологиялық факторларға бейімделуі
     
113. 
     Жарыққа байланысты өсімдіктердің экологиялық топтары
     
114. 
     Жылу – экологиялық фактор. Өсімдіктер температурасы. Өсімдіктердің салқынға және ыстыққа бейімделуі. Жылуға байланысты өсімдіктердің экологиялық топтары
     
115. 
     Су– экологиялық фактор. Өсімдіктердің морфолого-анатомиялық құрылысына судың әсері. Суға байланысты өсімдіктердің экологиялық топтары
     
116. 
     Ауа – экологиялық фактор. Ауаның газдық құрамы. Өсімдіктер тіршілігіне атмосфералық фактордың әсері
     
117. 
     Қоршаған ортаның экологиялық мониторингі. Қоршаған ортаның мониторинг жүйесінің классификациясы мен ұйымдасуы
     
118. 
     Алуантүрлілік мониторингі. Анықтамасы. Өткізу әдістері
     
119. 
     Агроэкологиялық мониторинг
     
120. 
     Атмосфера: атмосферның құрамы мен құрылысы, ластаушы заттар эмисссиясының көздері, физико-химиялық трансформация, тасымалдану (статистикалық және динамикалық моделі, Гауссов факел), құрғақ/ылғал тұндыру.
     
121. 
     Гидросфера: табиғаттағы су және су обьектілері, негізгі ластаушы заттар көздері, физико-химиялық және биологиялық трансформациялар, тасымалдану (гидравликалық модель, Бернулли теңдеуі), тазарту процестері.
     
122. 
     Геосфера: құрлық ландшафттар геохимиясы, ластану көздері, био-геохимиялық процестер, миграция (Дарси заңы), геохимиялық барьерлер.
     
123. 
     Радиоактивтілік туралы негізгі түсініктер: атом құрылысы, радиоактивтілік, активтілік бірлігі
     
124. 
     Заттармен ионизирлеуші сәулеленудің өзара әрекеттері: рентгендік және гамма-сәулелену, электрондар, ауыр зарядталған бөлшектер, нейтрондар
     
125. 
     Ионизирлеуші сәулеленудің биологиялық әрекеттері: соматикалық, стохастикалық және генетикалық эффектілер
     
126. 
     Жердің радиациялық фоны. Табиғи радиациялық фон. Табиғи радиоактивтілік қатары. Радон. Техногенді өзгерген табиғи радиациялық фон. Ядролық қаруды сынау кезіндегі қоршаған ортаның радиоактивті ластануы
     
127. 
     Орта факторларының организмге әсерінің жалпы принциптері. Организмге әсер ететін фактор формалары. Факторлардың өзара әрекеттесуі. Факторлар компенсациясы. Лимиттеуші факторлар. Толеранттылық
     
128. 
     Организмнің энергетикалық қоры. Авто және гетеротрофты организмдердегі энергияның түзілу физикасы. Организм деңгейіндегі энергияның айналу тиімділігі
     
129. 
     Бірлестіктегі заттар мен энергия ағыны. Қоректік құрылымдағы энергия ағынының моделі. Бірлестіктегі биогенді элементтер айналымы мен энергия ағынының арасындағы байланыс
     
130. 
     Биосфера туралы түсініктердің дамуы. Биосфера құрылымы. Биосфераның энергетикалық балансы. Заттар айналымы- биосфера гомеостазының негізгі механизмі. Организмдердің әртүрлі топтарының биогеохимиялық функциялары. және экожүйе типтері. Биосфера және оның компоненттерінің динамика мәселелері. Организмдер эволюциясының экологиялық механизмі. Адам эволюциясының экологиялық механизмі. Биосфера компоненттеріне антропогендік әсер. Биосфераның энергетикалық балансының антропогендік өзгерісі. Ғаламдық экологиялық мәселелер
     
131. 
     Жыртқыш-жемтік және өсімдік -өсімдік қоректі жануар жүйесіндегі динамиканың негізгі моделі. Лотки-Вольтерра моделі. Уақыттың кешігуімен логистикалық теңдеу. Жыртқыш - жемтік жүйесіндегі циклдік тербеліс
     
132. 
     Табиғи ортадағы антропогендік әсердің түрлері мен көлемі. Қоршаған табиғи орта сапасы мен оны нормалау. Қоршаған орта мониторингі. Тиімді пайдаланудың жалпы принциптері. Табиғат қорғау шараларының негізгі бағыттары мен классификациясы. Қоршаған ортаны қорғау мен табиғатты тиімді пайдалану экономикасы. Экологиялық қауіптің бағасы
     
133. 
     «Қауіпсіздік» түсінігінің көпаспектілігі. Қауіпсіздік көрсеткіштері
     
134. 
     Еңбек қорғау саласындағы нормативті-техникалық құжаттар
     
135. 
     Өндірістік бөлмелердің микроклиматын қалыптануы
     
136. 
     Өндірісітік жабдықтарға қойылатын қауіпсіздік талаптары. Жөндеу жұмыстарын дайындау, ұйымдастыру және жүргізу.
     
137. 
     Радиобелсенді заттар тастандылары әсеріне байланысты төтенше жағдайлар
     
138. 
     Стрестер мен дистрестер. Иерекс-Додсон заңы.
     
139. 
     Өндірісітік қауіпті және зиянды факторлардың топталуы.
     
140. 
     Өндірісітік діріл және оны бағалау. Дірілден қорғану іс-шаралары.
     
141. 
     Электрқауіпсіздік. Қорғану техникалық әдістері мен құралдары
     
142. 
     Аппаттық-құтқару және басқа да кезек күттірмейтін жұмыстардың мақсаттары мен міндеттері
     
143. 
     Адам қызметі. Аткинсон заңы.
     
144. 
     Өндірістегі жарақаттану мен аурулар. Өндірістегі оқығалы жағдайдың көрсеткіштері.
     
145. 
     Электромагниттік сәулеленуден қорғану. Өндірісітік және радиожиілік диапазондарындағы электромагниттік сәулелену.
     
146. 
     Электрқауіпсіздік. Электр тогымен зақымданған адамға алғашқы жәрдем көрсету.
     
147. 
     Апаттар мен катастрофалардың залалын жою барысында аппаттық-құтқару және басқа да кезек күттірмейтін жұмыстарды жүргізу.
     
148. 
     Жұмысшыларды қорғау және қауіпсіздік қамтамасыз ететін техникалық құралдардың топталуы.
     
149. 
     Еңбек қорғау іс-шараларын жоспарлау және қаржыландыру.
     
150. 
     Еңбек шарттарының топтасуы және оңтайлы еңбек жағдайын жасау.
     
151. 
     Жұмысшының ағзасына иондамайтын сәуленің қолайсыз әсерінің алдын-алу ескерту іс-шаралары.
     
152. 
     Өндірісітік ғимараттар мен құрылыстарды найзағайдың тікелей жәнеекіншілей әсерінен қорғау іс-шаралары.
     
153. 
     Радиациялық қауіпсіздікті қамтамасыз ету
     
154. 
     Жұмысшыларды қорғау құралдары. Қорғау құралдарының топталуы.
     
155. 
     Электр тогынан қорғау іс-шаралары. Қорғаныс жерге тұйықтау, нөлдеу және өшіру.
     
156. 
     Өрт-жарылыс және өрт қауіптілігі бойынша ғимараттар мен құрылыстардың категорияларға бөлінуі.
     
157. 
     Қазақстан Республикасының Конституциясы. Алматы, 30 тамыз 1995ж.
     
158. 
     Қазақстан Республикасының «Еңбек » Кодексі, Астана, 15 мамыр 2007ж.
     
159. 
     Қазақстан Республикасының «Қауіпті өндірістік объектілердегі өнеркәсіптік қауіпсіздік туралы» Заңы, Астана, 3 сәуәр 2002ж.
     
160. 
     Қазақстан Республикасының «Өрт қауіпсіздігі туралы»Заңы,Алматы,22 қараша 1996ж.
     
161. 
     Қазақстан Республикасының еңбек қорғау бойынша нормативтік актілерінің жинағы/ Н.Д.Спатаевтың, К.А.Адбаеваның ред.-Қарағанды,-356 б.
     
162. 
     Говоров Е. И., Степанов А. Т. Общие основы охраны труда.- Алматы.: РИК по УМЛ, 2003.-113с.
     
163. 
     7. Охрана труда и техника безопасности в практической деятельности субъектов Республики Казахстан/Сост. В. И. Скала. - Алматы.: «LEM», 2002. - 276с.
     
164. 
     Гринин А. С, Новиков В. Н. Безопасность жизнедеятельности. - Москва.: ФАИР-ПРЕСС, 2002.- 228с.
     
165. 
     Алексеев СВ., Усенко В.Р. Гигиена труда. - Москва: Медицина, 1988-576 с.
     
166. 
     Денисенко Г.Ф. Охрана труда. - Москва: Высшая школа, 1986.-320 с.
     
167. 
     Қазақстан республикасындағы өрт қауіпсіздігі ережелері. Негізгі талаптар (ҚР ӨҚЕ 08-97), Алматы,1999ж.
     
168. 
     Защита населения и территории в ЧС: Уч.пособие/ В.П.Журавлев и др. Изд-во АСВ/1999.-586 б.
     
169. 
     Белов С.В., Ильницкая А.В., Козяков А.Ф., Морозова Л.Л. Безопасность жизнедеятельности. Москва: Высшая школа, 1999.-478б.
     
170. 
     Гражданская оборона. Под ред. Е.Шубина. М.,»Просвещение», 1991, 154б.
     
171. 
     Катастрофы и аварии. В.Кудряшов. Минск: «Литература», 1996.1-Ут.
     
172. 
     Закон РК «радиационной безопасности» от 23 апреля 1998г.
     
173. 
     Закон РК «Об использовании атомной энергии» от 14 апреля 1997г.
     
174. 
     Ярмоненко С.П. Радиобиология человека и животных .- Москва: Высшая школа,1998-424с.
     
175. 
     Голубев Б.П. Дозиметрия и защита от ионизирующих излучений.- Москва: Энергоатомиздат, 1986-462с.
     
176. 
     Нормы радиационной безопасности (НРБ-96). Гигиеническое нормативы.- Алматы, 1997.-85с.
     
177. 
     Козлов В.Ф. Справочник по радиационной безопасности.- Москва. Атомиздат,1991.-384с.
     
178. 
     Максимов М.Т., Оджагов Г.О. Радиоактивные загразнения и их измерение.- Москва: Энергоиздат, 1989-336с.
     
179. 
     Пчелинцев В.А., Коптев Д.В., Орлов Г.Г. Охрана труда « строительстве.- Москва: Высшая школа, 1991.-272с.
     
180. 
     Правила техники безопасности при эксплуатации электроустановок потребителей.-Москва: Энергоатомиздат, 1986.-424с.
     
181. 
     Правила безопасности в угольных шахтах (ПОТ РК-028-99).- Караганда: 2ОО1.-2ООс.
     
182. 
     Ушаков К.З., Кирин Б.Ф. Охрана труда.- Москва: Недра, 1989.- 432с.
     
183. 
     Охрана труда. / Под.ред. Б.А. Князевского.- Москва: Высшая школа, 1982.-З1с.
     
184. 
     Юдин Е.Я., Белов С.В. Охрана труда в машиностроении.- Москва:Машиностроение, 1983.-285с.
     
185. 
     Русак О.Н. Справочная книга по охране труда в машиностроении.-Ленинград: Машиностроение, 1989.- 541с.
     
186. 
     Безопасность жизнедеятельности./ Под.ред. С.В. Белов, А.В. Илъницкая и др. - Москва: Высшая школа, 1999.-448с.
     
187. 
     Лощинин А.В. Охрана труда на железнодорожном транспорте. Справочная книга.- Москва: Транспорт, 1997.-448с.
     
188. 
     Аксенов Ч.Н., Аксенов В.Н. Транспорт и охрана окружающей среды:-Москва: Транспорт, 1986-176с.
     
189. 
     Бухаркин Е.Н., Овсянников В.М., Орлов К.С. и др. Инженерные сети, оборудование зданий и сооружений: учебник-М.: Высшая школа, 2001. -415с.
     
190. 
     Гусев В.М., Ковалев Н.И., Попов В.П., Потрошков В.А. Теплотехника, отопление, вентиляция и конденцирование воздуха: Учебник для вузов – М.: Стройиздат – 1981. – 343с.
     
191. 
     Калицун В.И, Кедров В.С., Ласков Ю.М. Гидравлика, водоснабжение и канализация: УП для вузов – М.: Стройиздат, 2000-397с.
     
192. 
     Карелин В.Я., Минаев А.В. Насосы и насосные станции. – М: Стройиздат, 1986 г.
     
193. 
     Кедров В.С., Ловцов Е.Н. Санитарно – техническое оборудование зданий. – М: Стройиздат, 1989 г.
     
194. 
     Курганов А.М., Федоров Н.В. Гидравлическое расчеты систем водоснабжения и водоотведения. Справочник. – Л.: Стройиздат, 1986 г.
     
195. 
     Техомиров К.В., Сергеенко А.С. Теплотехника, теплогазоснабжения и вентиляция. УП для вузов. М.: Стройиздат, 1981, 480 с.
     
196. 
     Тульчин И.К., Нудлер Г.И. Электрические сети и электроснабжения жилых и общих зданий. УП для вузов. 1990 г. 219 с.
     
197. 
     Андерсен Д.М. Экология и науки об окружающей среде: биосфера, экосистемы, человек. Л.: Гидрометеоиздат, 1985.
     
198. 
     Бигон М., Харпер Дж., Таунсенд К. Экология. Особи, популяции и сообщества: В 2-х т. Пер. с англ. М.: Мир, 1989.
     
199. 
     Будыко М.И. Глобальная экология. М.: "Мысль", 1977.
     
200. 
     Горелов А.А. Экология - наука - моделирование. М.: Наука, 1985.
     
201. 
     Джефферс Дж. Введение в системный анализ: применение в экологии. М.: Мир, 1981.
     
202. 
     Довиньо П., Танг М. Биосфера и место в ней человека. М.: Изд-во "Прогресс", 1973.
     
203. 
     Медоуз Д.Х., Медоуз Д.Л., Рандерс И. За пределами роста: Учеб. пособие. М.: Прогресс, Пангея, 1994.
     
204. 
     Могилевский В.Д. Методология систем: вербальный подход / Отд. экон. РАН; науч.-ред. совет изд-ва "Экономика". М.: ОАО "Издательство "Экономика", 1999.
     
205. 
     Одум Ю. Экология. В 2-х т. Пер. с англ. М.: Мир, 1986.
     
206. 
     Перегудов Ф.И., Тарасенко Ф.П. Введение в системный анализ: Учеб. пособие для вузов. М.: Высш. шк., 1989.
     
207. 
     Пианка Э. Эволюционная экология. М.: Мир, 1981.
     
208. 
     Пэнтл Р. Методы системного анализа окружающей среды. М.: Мир, 1979.
     
209. 
     Реймерс Н.Ф. Концептуальная экология. Надежда на выживание человечества. М.: Россия молодая, 1992.
     
210. 
     Смит Дж. М. Модели в экологии. М.: Мир, 1976.
     
211. 
     Уатт К. Экология и управление природными ресурсами. М.: Мир, 1971.
     
212. 
     Уиттекер Р. Сообщества и экосистемы. М.: Прогресс, 1980.
     
213. 
     Богуславский М.С. Эксплуатация инженерного оборудования общественных зданий.-М.: Стройиздат, 1990-239с.
     
214. 
     Витальев, Николаев В.Б., Сельдин Н.Н. Эксплуатация тепловых пунктов и систем теплопотребления: Справочник. – М.: Стройиздат, 1988.-623с.
     
215. 
     Внутренние санитарно-технические устройства: в 2ч. Ч1: Отопление,водопровод, канализация: Справочник проектировщика / Под ред. Староверова И.Г. –М.:Стройиздат, 1990.-430с.
     
216. 
     Внутренние санитарно-технические устройства: в 2ч. ЧІІ: вентиляция и кондиционирование воздуха: Справочник проектировщика / Под ред. Староверова И.Г. –М.:Стройиздат, 1998.-509с.
     
217. 
     Инженерное оборудование зданий и сооружений: Учеб.для вузов / Под ред Табунщикова Ю.А.., М.: Высш школа., 1989.-238с.
     
218. 
     Орлов К.С. Монтаж санитарно-технических, вентиляционных систем и оборудования.-М.:Издат.дом «Орел»,1997.
     
219. 
     Правила безопасности в газовом хозяйстве. М., 1998.-78с.
     
220. 
     Сладков А.В. Проектирование и строительство наружных сетей водоснабжения и канализации из пластмассовых труб.-М.: Стройиздат,1987.-204с.
     
221. 
     Сомов М.А. Водопроводные системы и сооруужения. – М.: Стройиздат, 1988.-315с.
     
222. 
     Ширакс З.Е. Совмещенная прокладка инженерных сетей.-Москва.: Стройиздат, 1991.-20с.
     
223. 
     Ярошевский Д.Д., Мельников Ю.Ф., Косанова И.Н. Санитарная техника городов: Уч.для вузов.-Москва: Стройиздат, 1990.-320с.
     
224. 
     Тіршілік өрекеті қауіпсіздігі мен қоршаған ортаны қорғаудың мемлекеттік жүйелерін басқару
     
225. 
     Өндірістік кәсіпорындардағы тіршілік әрекеті қауіпсіздігі мен қоршаған ортаны қорғауды басқару жүйелері
     
226. 
     Машина жасау кәсіпорындарындағы тіршілік өрекеті қауіпсіздігі мен қоршаған ортаны қорғау басқармаларының сүлбаларын дайындау
     
227. 
     Қүрылыс кәсіпорындарындағы тіршілік әрекеті қауіпсіздігі мен қоршаған ортаны қорғау басқармаларының сүлбаларын дайындау
     
228. 
     Көмір шахталарындағы тіршілік өрекеті қауіпсіздігі мен қоршаған ортаны қорғау басқармаларының сүлабаларын дайындау
     
229. 
     Кенінггердің тіршілік өрекеті қауіпсіздігі мен қоршаған ортаны қорғау басқармаларының сүлбаларын дайындау .
     
230. 
     Жол-қүрылыс көсіпорындарының тіршілік өрекеті қауіпсіздігі мен қоршаған ортаны қорғау басқармаларының сүлбаларын дайындау