Білім беру бағдарламасы: 6В07119 Электрэнергетикалық жүйелер Орындаған: Қаулы Ж. Тобы: ээск-20-3 Тексерген: Садыкова А. Қ
жүктеу/скачать 351.25 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 1 Зертханалық жұмыс. Өлшеуіштік ток трансформаторлары
- 1.1 Ток трансформаторлары туралы жалпы сипаттама
|
Коммерциялық емес ашық акционерлік қоғамы Ғ.Ж.Дәукеев атындағы АЛМАТЫ ЭНЕРГЕТИКА ЖӘНЕ БАЙЛАНЫС УНИВЕРСИТЕТІ «Электр станциялары, тораптары және жүйелері» кафедрасы «Электр стансиялары» пәні бойынша№1 зертханалық жұмыс Тақырыбы: «Өлшеуіштік ток трансформаторлары» Білім беру бағдарламасы: 6В07119 - Электрэнергетикалық жүйелер Орындаған: Қаулы Ж. Тобы: ЭЭСк-20-3 Тексерген: Садыкова А. Қ. __________ _____________ «_____» ___________ 2023 ж. (бағасы) (қолы) Алматы 2023 №1 Зертханалық жұмыс. Өлшеуіштік ток трансформаторлары Жұмыстың мақсаты: ток трансформаторлары туралы негізгі мағлұматтарды, құралымын, түрлерін білу және техникалық қажетке жарату ережелеріне сәйкес сынақты өткізу. 1.1 Ток трансформаторлары туралы жалпы сипаттама Ток трансформаторлары кернеуі 1000 В дейін және жоғары қондырғыларда қолданылады. Олар өлшеуіш трансформаторларға жатады және олар өлшеу аспаптарының шегін кеңейту үшін, ал жоғары кернеулі тізбектерде реле және өлшеу аспаптарын жоғары кернеуден оқшаулау үшін арналған. Ток трансформаторларының көмегімен реле және өлшеу аспаптары жоғары кернеуден оқшаулағанынан басқа, сонымен бірге басқару қалқанына орналастырылып жағары кернеуден қашықтау мүмкін болада. Ток трансформаторы бірінші реттік орамындағы номинал токты екінші реттік орамында 5 А немесе 1 А-ге дейін төмендетеді. Ток трансформаторы жұқа электртехникалық болат табақтарынан жиналған тұйықталған өзек темірден, бірінші және екінші реттік орамнан құрылған. Бірінші реттік орам желіге тізбектей қосылады, ал екінші реттік орамға әр түрлі аспаптардың және реленің ток катушкалары қосылады. Ток трансформаторының құрылғысы және амперметрге қосылу сұбалары 1.1 суретінде көрсетілген, 3 магнит өткізгішіндегі магнит тасқыны 1 бірінші және 2 екінші реттік орамдардағы ток арқылы пайда болады. а – құрылғысы, б,в – ток трансформаторы арқылы бақылау тізбекке амперметрдің тура қосылу сұлбасы. 1.1 сурет – Ток трансформаторы Ток трансформаторы номиналды трансформация коэффициентімен сипатталады, ол бірінші реттік орамдағы номинал токтың екінші реттік орамдағы номинал тоғының қатынасына тең, немесе орамдар санының орамдар санының қатынасына тең: . (1.1) Ток трансформаторының өлшеуде қателігі бар, ол, %: (1.2) Қателік тек қана екінші реттік орамға қосылған жүктеменің мөлшерінен тәуелді емес. Сонымен қатар қателік бірінші реттік ток пен пайда болатын магниттік ағынның пропорциясынан тәуелді. Бұл пропорция ток мәні номинал токтан төмен немесе жоғары бұзылады. Демек, ток трансформаторы ток мәнін өлшеу үшін жарамайды. Ток трансформаторында магниттейтін куштерді қарастырғанда, олардың фаза бойынша ығысуын ескерту керек. Ток пен бірінші және екінші реттік манниттейтін куштер арасындағы фаза бойынша ығысуды векторлық диаграммадан байқай аламыз (өз бетімен қарастыру керек). Демек, ток трансформаторында ток өлшеу қателігінен басқа бұрыштық қателік бар. Бірінші реттік орам векторы I мен екінші реттік орам векторы I2 арасындағы бұрыш жылжуының қатынасын бұүрыштық қателік дейміз. Екінші реттік орам жүктемесі өскен сайын бұрыштық қателік өседі. Реле қорғанысының күрделі жүйелерінде бұрыштық қателіктің әсері ескертіледі. Ток өлшеудегі қателік ток трансформаторын қолданудың бүкіл жағдайда ескертілу керек. Қазырғы кезде дәл есептеу үшін тек қана ток қателігінің ∆I орнына толық қателікті ескертеді. Ол ток және бұрыш қателіктерімен сипатталады. Қателікке негізінде өзектің болатының магниттену тоғы әсер етеді. Болаттың сапасы жоғары болған сайын болаттың бастапқы өткізгіштігі жоғары болады, демек магниттену тогы төмен және тұрақты. Қателікті төмендету және өлшеу дәлділігін көтеру үшін келесі тәсілдерді қолданамыз: суық илемделген болат, пермаллой (болат пен никельдің құйындысы), орамдардың арнайы сұлба бойынша жалғау, өзекті жасанды магниттеу және т.б. Ток трансформаторы өлшеу дәлділігінің деңгейі бойынша келесі класстарға бөлінеді: 0,2; 0,5; 1; 3; 5 және 10. Ток трансформаторлардың дәлдік классы бойынша топтастыруы 1.1 Кестесінде келтірілген. Бірінші реттік токтың мәні номинал 100-120 %-ға тең болғанда дәлділік классы ең жорағары қателікке (процент түрінде) сәйкес келеді. кесте – Өлшеуіш ток трансформаторының дәлдік классы мен пайдалану аймағы
Дәлдік класы 0,2 ӨТТ-ы электр стансалардың электртехникалық зертханаларында дәл өлшеу, тексеру және зерттеу үшін қолданылады. Дәлдік классы 0,5 және 1 ток трансформаторлары тарату құрылғыларында орналастырылады. Дәлдік классы 3, 10 релелік қорғаныста, автоматиканың сұлбаларында қолданылады және ток трансформаторларының рұқсат етілген қателігі 3% және одан да жоғары. Релелік қорғаныстың және автоматиканың кейбір сұлбаларында құрылымы арнайы ӨТТ-ы қолданады. Мысалы: өзегі Д белгісімен белгіленсе, ол дифференциалдық қорғанысқа, ал Р-мен белгіленсе, релелік қорғанысқа қолданылады. ӨТТ-ның класс дәлдігі екінші реттік тізбектің жүктемесіне байланысты. ӨТТ-ның жүктемесі токтың номиналды мөлшері I2 шамасында болғанда S2 қуатпен және cosφ2 немесе екінші реттік тізбектің толық кедергісімен анықталады. Есептеу үшін I2=5 A деп алсақ, онда: (1.3) ӨТТ-ның номиналды жүктемесі ретінде ең үлкен S2 алынады. Бұл жағдайда ӨТТ-ы жоғары класс дәлдікпен жұмыс істейді. Қосымша құралдарды сұлбаға қоссақ, онда екінші реттік тізбектің жүктемесі көбейеді де, қателіктері көбейіп және өлшеу дәлдігі төмендейді. Барлық ток трансформаторлары ерекшелігіне және техникалық сипаттамаларына қарай жіктелуі мүмкін: Міндеті бойынша. Құрылғылар өлшеу, қорғаныс немесе аралық болуы мүмкін. Соңғы опция өлшеу құрылғыларын релелік қорғаныс тізбектеріне және басқа ұқсас сұлбаларғы қосқан кезде қолданылады. Орнату түрі бойынша. Сыртқы және ішкі қондырғыларға арналған трансформаторлық құрылғылар, үстеме және портативті. Трансформаторларды ішке және сыртқа қондыру осы құрылғыларды орнатуға арналған өтпелі және қолдаушы әдістердін қарастырады. Бірінші реттік орамының конструкциясы бойынша. Құрылғылар бір орамды немесе өзекті, көп орамды, сондай-ақ шиналық болып бөлінеді. Бакелит, фарфор және басқа материалдарды пайдаланып, құрғақ болып изоляция түріне болінеді. Бұдан басқа, қарапайым және конденсаторлық майлы-қағаз изолциясы қолданылады. Кейбір конструкцияларда компаунд қолданылады. Трансформация сатыларының саны бойынша құрылғылар бір немесе екі сатылы, яғни каскадты болуы мүмкін. Барлық сипаттамалар ток трансформаторларының белгіленуінде кездеседі, олар белгілі бір алфавиттік және сандық таңбалардан тұрады. ТТ-ның екінші реттік орамдарының қосу сұбалары. ТТ-ның бірінші реттік орамдар желіге әрдайым тізбектей қосылады. Екінші және бірінші реттік орамдар арасындағы изоляция бұзылған жағдайдан алдын ала сақтау үшін қауыпсыздық техникасының ережесіне сай екінші реттік орамдар жерге тұйықталады. ТТ-ның қосылу сұлбасынан сымдар, құрылғылар мен релелер арқылы ағып жатқан токтың мәні тәуелді, сондай-ақ сымның есептік ұзындығы тәуелді. 1.2 суретте ТТөны және құрылғыларды қосудың кейбір сұлбалары көрсетілген. а) жұлдыз; б) үшбұрыш; в) толық емес жұлдыз; г) екі фаза айырмашылығы; д) үш фаза тоқтарының қосылысы. сурет – ӨТТ-ның қосылу сұлбалары жүктеу/скачать 351.25 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||