Дәріс № 14.
Цехтың вентиляциясын жобалау. Тұрмыстық бөлмелер.
Дәріс жоспары:
14.1 Цехтың вентиляциясын жобалау.
14.2 Цехтың тұрмыстық бөлмелер.
14.1 Цехтың вентиляциясын жобалау.
Вентиляция. Артық жылуды жою үшін келесі вентиляциялық ауа қажет.
G=(∑W)/0.23(t_e-t_n ) кг/час или,
Мұндағы W- жылушығарғыш, ккал/час;
0,237 - ауаның орташа удельды жылусиымдылығ ккал/кг град;
tе - цехтың ауа шығу кезіндегі температурасы;
tн - цехқа ауаның кіру кезіндегі температурасы (цехтағы ауасынан 5-8° төмен алынады);
ү - цехқа кіретін ауаның көлемді салмағы, в кг/м3.
Келетін вентияцисын санау үшін бөлменің ауданын есептейді, оған ағымды арналады, және ауаның сағатына ауысу еселігі анықталады.
L-Vn, м /час,
Мұнда V- цехтың көлемі, м ;
п - сағатына ауаның ауысу еселігі, осыдан:
Ауысудың орташа еселігі 10 тең, минималды еселігі 5 деп алынады, ол қондырғыларды кең орналасқан жағдайда және жылушығарғыш пен зиянды газ аз болғанда. Егер ауысу еселігі көп болған жағдайда аэрацияны қолданады. Аэрациялық ауа терезелерден кіреді, ал фанарлардан шығады. (сурет 8).
Егер сыртқы ауаның температурасы 1н = 20°, онда бөлмедегі ауаның температурасы еденнен 2 м биіктікте сыртқы аудан 50 жоғары болуы тиіс, яғни 25°.екінші қабаттың темперратурасы 0,5° жоғарлайды бөлменің әр биіктік метіріне, яғни цехтың биіктігі 8метр.
іе = н + 0,5 (һ - 2) = 25 + 0,5 (8-2) = 28°.
Жылушығарғыштарды қорыту үшін вентиляциялық ауаның анықталған саны мынадай болады
Келетін және шығатын ауаның текстерінің ауданын есебі келесі:
С _9570^ү(у-үср)2ҒХ4Һкг/час;
С2 _ 9570^уср(у-ҮсР)2 Ғ24һ" кг/час,
Одан спирттәрізді қырлар болады. Вентилятормен берілетін суық ауа калорифер дегі қырлардан қтіп қызады.
Ірі цехтарда ағын вентиляциялар бірнеше бөлек жүйе ретінде жобаланады олар әр цехтарды қамтамасыз етеді.
Цехтар сору вентиляциялар түтін газдарға арналған, майлы бұларға, тұздардың буларына, шаңға. Сору вентиляциясын жобалау үшін қондырғылардың ведомостьтары құралады, қондырғылардың мінездемесі көрсетіледі. Пештердің газын сору отынның жанған кезде пайда болған газдың санын есептейді сол есептің негізінде құбырлардың диаметрін анықтайды және вентиляторларды. Буларды сору үшін ванналардың үстіне шатырлар, борттық сорғыштар орналастырады. Сорылған газ бен булар цехтың басқа жағынан шығады, және вентиляциялық құбырлар цехтың фонарларымен бірнеше метр биік орналасады.
14.2 Цехтың тұрмыстық бөлмелер.
Тұрмыстық бөлмелер. Термиялық цехтардың жандарында тұрмыстық бөлмелер орналасады, онда санитарлық гигиеналық және мәденитті бөлмелер бар (гардероб, душ және т.б). осы бөлмелерде сонымен қатар лабораториялар, конторлар және т.б орналасады. Осы құрылыстар цехтың ұшында немесе жанында болу мүмкін. Көбінесе цехтың ұшында орналастырады, өйткені цехтың жарықтығы жақсы қамтамасыз етіледі.
Тұрмыстық құрылыстарды ұшынан орналастырған тағы бір ыңғайлығы ол цехта көбейтуге болады жаңа бір аралық салып. Егер тұрмыс бөлмелерді кеңейту керек болса, онда құрылысты қабырғаның тік жанынан құрайды. Ауа кіру және жарық жақсы түсу үшін құраластырылады. Қабырғалардың ұзындығынан 40% аспау қажет (сурет 8). Бұл құрылыстардың бір немесе екі қабаты болады, қабаттың кеңдігі 8-9 м. Көбінесе коридорлардың ені 2-2,4 м; бөлмелердің ені 6—6,6м. Қабаттардың биіктігі 2,8 м., кем болмайды, ал жуынатын бөлмелерін биіктігі 2,5 мкем болмайды. Егер осы бөлмелерде өндіріс немесе көмекші қызметтердің бөлмелері жобаланса онда олардың биіктігі 3,6 мкем болмау қажет. Екінші қабат админитрациялық, лаборатория, техникалық бюро және т.б. бөлмелерге арналады. Екінші қабаттың биіктігі 3,3 м деп алынады. Барлық тұрмыс бөлмелердің есебін көп сменадағы жұмысшылардың тізім бойынша 90% санайды, гардиропты бөлмені санамағанда. Гардироп бөлмелерін басқаша санайды.
Гардеробды бөлмелер далаға және жұмысқа киетін арнайы киімдерді сақтауға арналған. Киімдерді ашық немесе жабық шкафтарды сақтайды. Термиялық цехтарда жабық шкафтарда сақталады. Гардеробты бөлмелер бөлек ер адамдарға және әйел адамдарға жобаланады. Шкафтардың саны барлық сменаларда жұмыс істейтін жұмысшылардын сандарынын қосындысынан анықталады. Шкафтардың өлшемі: бірлік 30 х 35 см және екілік 50 х 35 см. Бір шкафка нормалық ауданы 0,52 және 0,94 м .Шкафтардың биіктігі 1,7 м ден кем болмауы керек. Жабық шкафтарда желдету торлар болу қажет. Шкафтар қабырғаның денесінен жақсы жарық түсу үшін орналасады. Шкафтардың қатар аралары 1мкем болмауы керек. киімдерді ашық жерде сақтау жағдайында: 1м ілгішке жеті кішкене ілгіштер орналасады. Ілгіштің биіктігі 1,35 м;ашық шкафтардың өлшемі: ені 20 см, тереңдігі 25 см және биіктігі 1,5 мкем болмауы керек. Контора, лабораторияларда жэне т.б дала киімдерін ілгішке орналастырады.
Душ кабиналары. Душтың саны он адамға біреу деп алынады. Душтың қасында киінетін бөлме орналасуы қажет. Душ кабинасы өлшемі 0,9 х 0,9. кабиналардың аралық ені 1,5 мкем болмауы керек, ал кабина мен қабырғаның арасы 0,9 м. Кабиналардың қабырғасы темірбетоннан жасалады және керамикалық плсатиналармен жапсырылады. Едендері мен қабырғаларынан су өтпеу қажет. Душ кабиналарын жобалау нормасы 6,8м бір душқа.
Жуынатын бөлмелер. Ыстық су берілетін крандардың саны - бір кран 25 адамға деп алынады, ал администарция бөлмелерінде - бір кран 50 адамға. Жуынатын бөлмелер ер адамдарға және әйел адамдарға бөлек орналасады. Жуынғыштың ені 0,4 м, крандардың арасы 0,7 м, жуынғыш пен қабырғаның арасы 1,25 м, ал жуынғыштардың қатарлары арасы 2 м кем болмауы керек. жобалау нормасы бір кранға 2,1 м .
Дәретханалар. Унитаз бен кабиналардың саны цехта жұмысшылардың санына байланысты есептеледі. Кабиналардың өлшемі есікті сырқа ашқан кезде х 0,9 м , есіні ішке ашылған кезде 1,4 х 0,9 м. Жобалау нормасы 5,6 м бір кабинаға. Дәретханаларда кірген кезде шлюз болу кажет. Шлюздағы сыртқы есіктер өзі жабылатын болу керек. едендер душтағыдай жасалады. Қабырғалары керамикалық плиталармен жапсырылады немесе кескіленеді.
Канторлар мен бюролар. Конторлық бөлмелер келесі норма бойынша
есептелінелі: бір жұмысшыға 3,25 м . Конструкторлық бюролардың бір сызу
столына 5 м , бір жұмысшыға шешінетін бөлмеге 0,25 м.
Тұрмыстық бөлмелерді жобалаған кезде олардың шығымы цехтың құрылысынан 25% алынады. Сондықтан түрмыс бөлмелерді рационалды орналасу қажет. Жобалаған кезде кедесі ұсыныстар болу мүмкін: 1 Гардероб, жуыну және дәретхана бөлмелерді бірінші қабатқа орналастыру қажет. 2 гардероб, жуыну және дәретханаларды жобалаған кезде адамдардың ағымдары сайкес келеу қажет. 3 санитарлық түйіндерді әр қабатқа орныластыру бір бірінің үстіне. 4. администрация - конторлық бөлмелерді, лабораторияларды екінші қабатта орналастыру. 5. қойма бөлмелерге қосымша сыртқы кіру есігі бол керек.
Бақылау сұрақтары:
Цехта ауаның ауысуы қалай аталады?
Вентиляциялық ауаның саны қалай есептелінеді?
Ағымды механикалық вентиляция дегеніміз не?
Тұрмыс бөлмелерінің классификациясын атап шығыңыз?.
Достарыңызбен бөлісу: |