бәрін қамтитын дүниетанымды

Антисциентизм

Антисциентизм - қоғамдық про-гресс идеясынан түңілуді білдіретін, ғылымның мүмкіншіліктерінің ше-ктеулігін көрсететін, оның және ол туындатқан техниканың адамзатты қауіп-қатерлі жолға бастай-тын күш дейтін бағыт (ғылымнан, техникадан «қорқу, үрку».

Ғылым философиясы

Ғылым философиясы - ғылыми-танымдық қызметінің қасиеттерін зерттейтін философиялық пəн, сонымен катар, ғылым феноменіне қатысты философиялық ілімдердің жартысын қамтиды.

Өзгеше философиялық пəн ретінде ғылым философиясы ХІХ ғ. бастап қалыптасты, философияның қосымша ілімі ретінде одан əрі дамыған.

Ғылым философиясының қалыптасу себептері

• 1. Институционалдық революция - профессияландыру (мамандандыру). Франциядағы политехникалық мектептердің пайда болуы. Германиядағы университет реформалары.
• 2. Əлеуметтік жəне гуманитарлық ғылымдар ғылыми пəндер түрінде қалыптасты: саяси экономика, əлеуметтану, тарих, жантану. Əдістердің 12 өзгешелігі туралы сұрақтар туылды.
• 3. Қоғам өмірінде ғылымның маңыздылығы үстемді болды

Ғылым философиясының мәселелері

- Ғылыми білім дегеніміз не? Оның ұйымдастыру мен қызмет атқару принциптері қандай?

- Ғылым қандай əдістерді қолданады?

- Білім қалай дамиды? Ғылым мен ғылым еместің айырмашылығы неде?

- Философия, діндік сана, жалпы əлеуметтік-мəдени тұрғыда ғылыммен қандай өзара байланыс түрлері қалыптасады?

Ғылым мен техниканың дамуын төмендегідей тәртіпте көрсетуге болады:

• 1. Қоғам дамуындағы ғылымға дейінгі кезең (көне заманнан XV ғасырға дейін).
• 2. Заманға сай ғылымның қалыптасуы (XVI ғасырдан XIX ғасырдың 70 жылдарына дейін).
• 3. Ғылым мен техника дамуындағы классикалық (айқын) кезең – XIX ғасырдың 70 жылдары – XX ғасырдың ортасы).
• 4. Ғылым дамуындағы классикалықтан кейінгі кезең (XX ғасырдың ортасынан осы уақытқа дейін).