Лекция5. Тақырып: Бульдік алгебра.
5.1.Бульдік алгебра, бір және екі айнымалы логикалық функциялар.
5.2.Функциялар және функциялардың суперпозициясы.
5.3.Логикалық функциялардың толық жүйесі.
Буль функциясы.
- айнымалылардың бастапқы алфавиті.
Анықтама. Буль функциясы немесе логика алгебрасының функциясы деп аргументтері де, өзі де 0 және 1 қабылдайтын функцияны айтады.
айнымалылы буль функциясының анықталу облысы дегеніміз - ші ретті реттелген тізбегі, мұндағы .
Барлық n айнымалы функциялардың саны санына тең.
айнымалылы буль функциясы ақиқат кестесімен де беріледі.
Логика алгебрасының заңдары және формулалары
Басқа да ғылымдардағыдай, логикада ең бастысы – заңдар. Логикалық заңдар шексіз көп, басқа ғылымдардан оның айырмашылығы да осында. Біртекті заңдар логикалық жүйелерге бірігеді.
1) Дизъюнкция және конъюнкцияның идемпотенттік заңы:
, .
2) Дизъюнкцияжәне конъюнкцияның коммутативтік (айырбастау) заңы: , .
3) Дизъюнкцияжәне конъюнкцияның ассоциативтік (біріктіру) заңы:
, .
4) Дизъюнкцияның конъюнкцияға қатысты дистрибутивтік (тарату) заңы (конъюнкцияның дизъюнкцияға қатысты):
, .
5) Қос терістеу заңы: .
6) де Морган заңы: , .
7) Желімдеу заңы: , .
8) Жұту заңы: , .
9) 0 және1 тұрақтыларына байланысты амалдар:
, , , , .
10) Үшіншіні жою заңы: .
11) Тепе-теңдік заңы: .
12) Қарама-қайшылықты терістеу: .
13) Контрапозиция заңы: .
14) Силлогизм заңы:
.
15) Қарама-қарсылық заңы: .
16) Модус поненс (modusponens – шығару ережесі): .
Логика заңдары айнымалылардың кез келген мәндерінде сақталады. Әрбір заңдағы бір айнымалыны кез келген формуламен ауыстырсақ, тепе-тең ақиқат болатын формула шығады. Логика заңдарын пайдаланып, кез келген формуланы оған теңбе – тең формуламен алмастыруға болады.
Егер формуласының құрамындағы формуласын оған тепе-тең формуласымен алмастырсақ, онда бастапқы формуласына теңбе- тең формула шығады. Мысалы, (4- заңы бойынша)
( де Морган заңыбойынша)
(4- заңбойынша)
( 7- заңбойынша)
( 5-заң бойынша), олайболса (транзитивтікқасиетбойынша)
Достарыңызбен бөлісу: |