Деп объектің жағдайын айтады, егер объект қирап қалса, немесе жұмыс жағдайдан жұмыстан шығатын жағдайға ауысып кетсе

оқу-әдістемелік кешені

мамандығы үшiн

Семей

Мазмұны

1. 
   Глосарий. 3
   
2. 
   Дәрістер. 4
   
3. 
   Лабораториялық сабақтар 33
   
4. 
   Практикалық сабақтар. 52
   
5. 
   Студенттердің өзіндік жұмысы 68
   

мүмкіншілігін есептеуі,егер дәлдік қамсыздандыру жағдайы болса.

Сұрақтар.

1. 
   Дәйектілік деген не?.
   
2. 
   Ж.ш түрлері?.
   
3. 
   Ж.ш түрлерінің классификациясы .
   
4. 
   Объекттер қандай топқа бөлінеді?
   

Объектің техникалық жағдайлары: жұмыс,жұмыс емес,сынық болады.

Жөндеу жағдайы – объектің жағдайы,нормативті-техникалық қағазға сәйкес болатың .

Егер бір жағдайы нормативті-техникалық қағазға сәйкес болмаса онда сынық жағдайы деп айтады.

Өзіндік бақылауға арналған сұрақтар.

1. 
   Жұмыс жағдайы деген не?
   
2. 
   Жұмыс емес жағдайы деген не?
   
3. 
   Жүйе,элемент деген не?
   
4. 
   Техникалық объектілердің түрлері.
   
5. 
   Дәйектілік критерийлары.
   
6. 
   Дәйектілік деген не?
   

Сұрақтар.

1. 
   Күрделі пайыздың теңдеуі.
   
2. 
   Экономикалық эффектің көрсеткіші.
   
3. 
   Параметрлерді басына әкелу.
   
4. 
   Құрылғылардың уақыт мерзімі,жөндеуі және қамсыздандыруы.
   
5. 
   Өнімнің сапасы,дәйектіліктің қамсыздандыруы.
   

Бастапқы эксплуатация уақытқа келтіреміз.

Шығындардың таратуы шығындардың функциясы S(t) мен сипатталынады. 1-1 сур. S₂(t) варианты өте жоғарғы эффекті,деп саналады S₁(t) салыстарсақ.

Келтірілген шығындардың күрделі пайызды формуласы:

1-1 сур. Жиңалған шығындардың екі варианттары.

1. 
   Өнімнің сапасы деген не?
   
2. 
   Өңдірістің пайдасы?
   
3. 
   Шығыстық эффектің өлшем бірліктері.
   
4. 
   Ілезге пайда болатың сапалы функционалды көрсеткіш.
   
5. 
   Процестің түрлері.
   
6. 
   Марктің процестері.
   

Тақырып 3. Өнім сапасының статикалық қабылдаудың бақылауы.

1. 
   Функционалды ж.ш..
   
2. 
   Ақырын жолымен ж.ш.?
   
3. 
   Ж.ш. критерийлары.
   
4. 
   Ресурстік ж.ш..
   

Ж.ш. типтік критерийлары:

1) объект тапсырылған функцияларды атқармайды (функционалды ж.ш.); функционалды сапасы төмен түседі немесе шығыстық параметр шектеулі ережелерге жетеді (параметрлік ж.ш.);

2) объектің шығысында ақпарат өзгеріледі,осы кезде ЕЭМ немесе басқа дискретті құрылғы ж.шығады;

3) ж.ш. жағдайға әкеледі.

Жұмыстан шығу деп объектің жағдайын айтады, егер объект қирап қалса, немесе жұмыс жағдайдан жұмыстан шығатын жағдайға ауысып кетсе.

Ресурстық жұмыстан шығу – осы кезде объект шектеулі жағдайға жетеді

Ж.шықпайтың жұмыстың мүмкіншілігі * P(t)

(1.2)

мұнда q ₁ – ж.ш. объектің жұмысшылығы;

f(t) – кездесоқ шаманың тығыздықтың тармақталу функциясы q ₁ ; F(t) – ж.ш. мүмкіншілігі (кездесоқ шаманің интегралды функциясы

q ₁ ):

Дифференциалды қатынасы:

1.2 сур. Ж.шықпайтың және ж.ш. мүмкіншіліктердің графикалық көрсеткені

Өзіндік бақылауға арналған сұрақтар:

1. 
   Параметрлік ж.ш.
   
2. 
   Ж.ш. мүмкіншіліктің формуласы?
   
3. 
   Объектің ж.ш. жағдайын көрсету?
   
4. 
   Шектеулі жағдайлардың критерийлары.
   
5. 
   Көрінетін және көрінбейтін ж.ш. айырмашылықтары?
   
6. 
   Ж.ш. үлгілері.
   

Тақырып 4. Өндірісті өнімнің сапасың басқару үшін жалпы принциптері.

Сұрақтар.

1. 
   Жүйенің жағдай графалары.
   
2. 
   Дифференциалды әдістің теңдеу.
   
3. 
   Ж.ш. интенсивтігі.
   
4. 
   Жөнделетін интенсивтігі.
   
5. 
   Нормалды жұмыс режимі.
   

Сенімділік есеп-қисабы жанында дифференциалды теңдеулердің әдісі мүмкін қолданған қалпына келтірілетіндердің сияқты , дәл осылай және қалпына келтірілмейтін жүйелердің . Жүйе күй-жағдайларының жиыны түрінде әдіс қолдануына арналған математикалық үлгі қажетті болу , қайсыларды ол қабыл алмаулар жанында орнында бола алады және элементтердің жөнделуі .

Әдіс жорамалда негізі салынған туралы көрнектілерді уақыттардың таратуларында ( істеген жұмыстың ) аралық қабыл алмаулармен және бұрынғы қалпына келу уақыттарының .

Әдіс жорамалда негізі салынған туралы көрнектілерді уақыттардың таратуларында ( істеген жұмыстың ) Қабыл алмаулардың аралық қабыл алмаулармен және бұрынғы қалпына келу уақыттарының . мына параметр , бұрынғы қалпына келу күшейте түскендік , қайданы отырды - - уақыт қабыл алмауға дейін (аралық қабыл алмаулармен );- бұрынғы қалпына келу - уақыты .

Сенімділік көрсеткіштері анықтау үшін , күй-жағдайлардың ықтималдықтарына арналған дифференциалды теңдеулердің жүйесін құрастырады және шешеді ( Колмогорова теңдеулерінің ). мыналар жанында бұқаралық қызмет ету теориясымен мақсатытардың шешім тәжірибесін қолданады . Бұқаралық қызмет ету теориясынан мәлімдеудің жалпыға мәлім тұрған қайта айтымау үшін , санап шығумен - формалдық ережелердің қанағаттанамыз , жүйе сенімділігі көрсеткіштерінің есеп-қисабына еңбек шығындары шекті азайтуға болады қайсы пайдалана .

Әдеттегі болжайды , не қабыл алмаған объектілер бастайды - қалпына келтіру ( азат жөндейтін бригадалардың барысы жанында ), сана восстановлений санына шек қоюлар , бақылау құралдарының сенімділігін жоқ болады .

T уақыттарының кезеңіне жүйе табуы ықтималдықтарының анықтамасына арналған кәдімгі дифференциалды теңдеулердің жүйесін күй-жағдайда күй-жағдайлардың графымен біріктіруге болады . Мыналар жанында келесі қарапайым мнемоникалық ережемен әдеттегі пайдаланады .

Туынды әрбір теңдеу сол бөлімдері тұрады жүйе табуы ықтималдығының уақыттарының t . кезеңіне күй-жағдайда оң бөлімдер мүшелердің саны санға бірдей атқыш , басқа күй-жағдайлармен қаралатын күй-жағдай қосушылардың . Күй-жағдай ана i - гo әрбір мүше ықтималдыққа асу күшейте түскендіктері туындыға бірдей , қайсының тіл шығады . Туынды белгісі дұрыс , егер тіл кірсе ( ұшпен бағытталған ) қаралатын күй-жағдайға , және жағымсыз , егер тіл қаралатын күй-жағдайдан шықса .

Дифференциалды теңдеулердің жүйесі нормалық шартпен толықтырылады

мұнда —j-жағдайдың мүмкіншілігі; n + 1 — жағдайлар саны.

Барлық жүйе мүмкін күй-жағдайларының жиыны соғылады екіні : n күй-жағдайларының ішкі жиыны 1, қайсыларды жүйе іскер , және n күй-жағдайларының ішкі жиыны 2, қайсыларды жүйе жұмысқа жарамайтын .

Дайын болу функциясы

Қашан даярлық коэффициент немесе тоқтау коэффициенті қажетті есептеу

( жүйе жұмысында үзілістер мүмкін ), қанау орналастырылған тәртібін анықтап қарайды . Мыналар жанында барлық туындылар , және дифференциалды теңдеулердің жүйесі алгебралық теңдеулердің жүйесіне кешіп өтеді .
Жүйе даярлық коэффициент есептеуі үлгі кім, не ретінде қарап шығамыз , элементтердің n құрылушының , даярлық коэффициенттері қайсылардың . Қабыл алмау жанында жүйе бәрі бірдің элементтерден қабыл алмайды .

Мүмкін күй-жағдайларды қарап шығамыз , қайсыларды жүйе орнында бола алады . Күрішке .4-1 Күй-жағдайларды граф бейнеленген , қайсыда :0- келесі мүмкін күй-жағдайларды көрсетілген барлық іскер жұмысқа жарамайтын , қалғаны ;3- үшінші элементті іскер жұмысқа жарамайтын , қалғаны ;2- екінші элементті іскер жұмысқа жарамайтын , қалғаны элементтер ;1- бірінші элементті іскер және д . т .

1.3 сур. Жөнделетін жағдайлар графалары

Өзіндік бақылауға арналған сұрақтар.

1. 
   Ж.ш. орта уақыты.
   
2. 
   Ж.ш. интенсивтігін табу?
   
3. 
   Жөнделетін жүйе сипатталынады?
   

Тақырып 5. Өндірістік нысандарды автоматтандыру тапсырмалары.

Оперативті дайынболу коэффициенті.Пуассон мүмкіншілігі.

Сұрақтар.

1. 
   Дайын болу функциясы.
   
2. 
   Оперативті дайын болу коэффициенті.
   
3. 
   Жөнделетін резервілеу жүйесі.
   

Қаралатын жүйелердің артынан дайын болу функциясы

бірінші вариант

екінші вариант

төртінші вариант

1.4 сур. Дайын болу функциялардың графиктері l=0,01 1/сағ; m=0,1 1/сағ төрт варианттарға арналған.

Көрсеткіш анықтамасымен

мұнда K_r(t₀) - t₀ мезеттегі дайын болу коэффициенті; P(t₁|t₀) - (t₀, t₁) интервалда ж.ш. мүмкіншілігі, осының алдында объект жұмыстан шықпайды; t₁ = t₀+D t – уақытын мезеті,осы кезден объект жұмыстан шығады.

Уақыттардың өз бетімен кезеңіне көрінеді қайсы шапшаң дайын болу коэффициенті объекті сенімділік , қолдануда қажеттілікті мінездемі береді , қайсы шабуылдаудан кейін требуется тоқтаусыз жұмыс уақыттардың берілген аралығы ішінде
(1.12)

r=0,1 үшін болады: k_г1=0,992; k_г2=0,984; k_г3=0,995; k_г4=0,991.

Сайып келгенде , қалпына келтірілетін қайталаңған жүйе даярлығы жоғарылауына арналған шарттардың жасауға ұмтылуы қажетті , шек қоюларсыз тиемеген резерв жүзеге асыруының және бұрынғы қалпына келудің қамтамасыз етушілердің . Мынау талапқа сай болады және интуициялық ұсынуларға тап осы сұрақ туралы .

1. 
   Дайын болу функциясы.
   
2. 
   Дайын болу коэффициенті табу.
   
3. 
   Нормалды режимде дайын болу функциясы
   

Тақырып 6 .Автоматтық реттеу жүйелері

Резервтін негізгі түсіндірмесі және аңықтау.

Сұрақтар.

1. 
   Жөнделетін резервілеу объектің бақылаудың маңызы.
   
2. 
   Үзілістер болмағанда объектілерді бақылау.
   
3. 
   Жөнделетін объектілердің структуралық резервілеуі.
   
4. 
   Структуралық резервілеуі.
   

Бақылаумен қамту толықтық ролі айқындау үшін , бақылау сенімді аспап жеке оқиғасын қарап шығамыз ( λ 3=0) қайталаңған қалпына келтірілетін жүйеде .

а)

1 2 3 4

2

1 3

б)

1 3 4

2

1 3

в)

1 3

2

1
1.5 сур. Бақылау аппаратурамен жөнделетін жүйелердің жағдайлар графалары

Күй-жағдайлардың графымен күй-жағдайлардың ықтималдықтарына арналған дифференциалды теңдеулердің жүйесі мүмкін құрастырылған және Г даярлығы функциясы үшін айтылу алынған ( t ). бірақ жалпы оқиғада күріштің артынан .2.1, айтылу болып шығады ( барлық элементтер бақылаумен қамтылған , λ 2=0) коэффициенті ( күй-жағдайда табу стационарлық ықтималдығы 0).

толық бақылауда (2=0, 4=0), жағдайлар графалары 1.5,в сур.

Осында дайын болу коэффициенті

(1.14)

Үшін - қалпына келтірілетін жүйелерді бақылау аспабы маңызды әсер етеді барлық жүйелердің сенімділік көрсеткіштері , орта істеген жұмысқа соның ішінде қабыл алмауға дейін , өте күрделі тоқтаусыз жұмыс ықтималдық және жалпы оқиғада др . сұрақ қарауы келеді . Бақылаумен қамту толықтық ролі айқындау үшін , бақылау сенімді аспап жеке оқиғасын қарап шығамыз ( l 3=0) қайталаңған қалпына келтірілетін жүйеде .

Қаралатын жүйе t уақыттарының өз бетімен кезеңіне орнында бола алады бірде ;12- бір оның ;2- жүйесі жұмысқа жарамайтын элементтерден - бөлімдер қабыл алмады :0- екеу элемент келесілердің - күй-жағдайларынан іскер ;11- бір оның элементтерден бақыланатын бөлім артынан қабыл алмады .2.2, жүйе күй-жағдайларының графы күрішке келтірілген ал . Күй-жағдай сорып алатынға 2 есептеледі , l = бір элемент қабыл алмауларының l 1+ l 2- күшейте түскендігі .

Айтылуды аламыз үшін ортаның уақыттардың жүйе тоқтаусыз жұмыстары :

толық бақылауда ₂=0 орта уақыты

Толық емес бақылаудың орта уақыты.  бөлігі m’_tc табылады

Тиемеген белсенді қайталаумен қалпына келтірілетін жүйені қарап шығамыз . .,1.6 жүйе құрылысты схемасы күрішке бейнеленген . Ауыстырып қосушы құрылғыда мына жүйеде бақылайтынға ерекшелеуге болады ( ку ) және атқару ( ИУ ) құрылғының . Ауыстырып қосушы құрылғы сенімділігі негізінде бақылайтын құрылғымен анықталады , қабыл алмаулардың екі үлгісі бола алады :

Үлгі 1. қабыл алмауы « жалған ауыстырып қосу », қайсыда резервтегі іскер ең басты элемент сөнеді және қосылады ;

Үлгі 2. қабыл алмауы « ауыстырып қосу жоқ болуы », қайсыда резервтегі элемент жұмысқа қосылмайды , егер жұмыс істеушіге қабыл алмаса .

ОЭ

КУ

б)

(1-+1)



2

а- жүйенің блок-схемасы; ОЭ- негізгі (жұмыс) элемент; РЭ- резервті элемент; ИУ- атқарушы құрылғы; КУ – бақыланатың құрылғы; б- атқару құрылғылардың жағдайлар графалары.

1. 
   Жөнделетін жүйеде бақылау маңыздары.
   
2. 
   Басқару аппаратурамен резервілеуі .
   
3. 
   Бақылау аппаратурасіз резервілеу.
   
4. 
   Бақылау құрылғылардың жұмысы не үшін табылады?
   
5. 
   υ өскенде бақылау аппаратура толық бақылайды ма?
   

Тақырып 7. Автоматтандырудың өндірістік құралдары мен құрылғыларының мемлекеттік жүйесі, қызметі, техникалық-экономикалық маңызы, өнімдердің жіктелуі,құру принциптері.

Ақпарат артығымен дәйектілігінің есептеу.Уақытша резервімен дәйектілігінің есептеу.Интервалды бағалауы.

Сұрақтар.

1. 
   Пуассон заңы.
   
2. 
   Экспоненциал заңы,гамма-таратуы .
   
3. 
   Нормалды тарату заңы.
   
4. 
   Закон Вейбулла.
   

Кездейсоқ мөлшерлер және Пуассон заңын бөлінеді дискреттік кездейсоқ мөлшерлердің артынан биномиалды заң қолданылады .

Толассыз кездейсоқ мөлшерлердің артынан экспоненциалды заң , гамма - тарату , Вейбулла - Гнеденко заң , нормалы заң , кси - квадрат тарату және др . қолданылады

Мысалы , ананы ықтималдық анықтамасы үшін қолданылады Пуассон заңы t . уақытының артынан сан тарату кездейсоқ оқиға n анықтайды , не күрделі құрылғыда τ уақытының артынан қабыл алмаулардың n болады . Тоқтаусыз жұмыс ықтималдығы мыналар жанында формуламен анықталады :

k-1

i=0
Нормалды заңы:

t

P(t)=1- 1/2 * e^-(t-Tср)2/^22 dt=

0



t

(1.21)

(t)= 1/2 * e^-(t-Tср)2/^22 ;


(t)= e^-(t-Tср)2/^22 / e^-(t-Tср)2/^22 dt ,

t

мұнда =(t) – ж.шықпайтың .уақытың орта квадраттық қозғалысы.

Өзіндік бақылауға арналған сұрақтар.

1. 
   Нормалды таратуының формуласы.
   
2. 
   Вейбулл және Пуассон заңы.
   
3. 
   Кси-квадратты таратуы.
   
4. 
   Экспоненциалды таратуы.
   
5. 
   Таратулардың жалпы сипаттамалары?
   

Тақырып 8. Датчиктер,өлшеу блоктары, нормалаушы түзеткіштер, орындаушы механизмдер.

1. 
   Есептің коэффициентті әдісі.
   
2. 
   Басқару объектін циклдарын есептеу.
   

Сенімділік көрсеткіштері мыналар жанында оцениваются коэффициенттермен әртүрлі элементтердің қабыл алмауларының күшейте түскендік байланыстырғыш ki ,λ0 мінездемесі анықтық дәрежесімен биікпен белгілі :

k_i коэффициенттер табылады, осы коэффициенттер ж.ш. интенсивтігі арқылы табылады

4.1 Кесте