ДӘріс №18 алгоритм жайында түсінік, есеп шығарудың кезеңдері жоспар

1. АЛГОРИТМ ТҮСІНІГІ, ҚАСИЕТІ

Мысалы 1. Функцияны есептеу алгоритмін құрыңдар:

F=(ax+b)/(cy)

Осы функцияның алгоримтін құрған кезде меншіктеу және қосымша айнымалылар қолданамыз. Меншіктеу амалының белгісі ” :=”.

Алгоритмді жазу келесідей болуы мүмкін:

Z1 := ax;

Z2 := z1+b;

Z3 := cy;

F := z2/z3

z1, z2, z3 қосымша айнымалыларын қолдану күрделі функциялардың жұмысын еуәуір жеңілдетіп, қарапайым өрнекке келтіреді.

Программалу пәнінің кез келген есебін шешу үшін келесі тізбектен тұрады:

есеп агоритм программа компьютер қорытынды шешім

Есеп.... кәдімгі сөйлесу тілінде формула түрінде берілген. Бұл кезеңде есептің мақсаты мен формулалары қойылады.

Алгоритм..... Есепті шешу жолы қарастырылып саты бойынша орында лу реті реттеледі. Бұл кезеңдң алгоритм құру және өңдеу кезеңі деп аталады.

«Өзеннің жағасында қасқыр, ешкі, капуста және қайықпен тасушы бар екен. Тасушы қасқыр, ешкі, капуста үшеуін, қасқырды ешкімен, ешкіні капустамен жеке қалдырмай отырып өзеннің келесі жағасына көшіруі керек. Мұны қалай жасауға болады»

1. 
   Алгоритмнің басы
   
2. 
   Өзеннің сол жағасына ешкіні алып келу, оң жағада қасқыр мен капустаны қалдыру
   
3. 
   Сол жағаға қайтып келіп капустаны алу
   
4. 
   Капустаны оң жағаға апару
   
5. 
   Сол жағаға ешкіні алып келу
   
6. 
   Оң жағаға қасқырды алып бару
   
7. 
   Сол жағаға қайтып келу
   
8. 
   Ешкіні сол жағаға апару
   
9. 
   Барлығы оң жағада
   
10. 
    Алгоритм соңы
    

Сызба-нұсқа - бұл алгоритмді көрсетудің графикалық түрі, алгоритмнің әрбір амалы өзіне сәйкес геометриялық фигурамен жазылады. Сызба нұсқаға қарап отырып программа құру әлдеқашан жеңілірек болып келеді.

Шартты белгіленуі Түсініктемесі

Алгоритмнің басы мен соңы. Овалда «басы» және «соңы» деген сөздер жазылады.

Есепті шығару процессі. Есепті шығарған кезде қолданатын амал төртбұрыштың ішінде жазылады.

Ақпаратты енгізу және шығару сызбасы.

Модификация, параметрді өзгерту сызбасы. Циклдік

алгоритм кезінде қолданылады.

“Есептеу” сызбасы. Қандай бір шарттың орындалуын тексереді: иә - шарт орындалған жағдайда, жоқ - шарт орындалмаған жағдайда.

Есептеулерді жоғарыдан төменге немес солдан оңға бағыттау

Есептеулерді төменнен жоғары қарай немесе оңнан солған қарай бағыттау

Схемадаға үзіліс нүктесі

5. 
   АЛГОРИТМ ТИПТЕРІ
   

Алгоритмді мынадай типтерге бөледі: сызықтық, тармақталған, циклдік. Циклдік алгоритмде шарт болмайды және есептеудің бір тармағы болады. Тармақталған алгоритмнің бір немесе бірнешеу есептеу тармағы болады. Циклдік алгоритм бірнеше рет қайталанатын бөліктерден тұрады.

Сызықтық – алгоритм құрылымы бойынша ең қарапайымы болып табылады. Алгоритмде шарт болмайды және есептеудің бір тармағы болады. Сызба нұсқада «шешім» сызбасы болмайды және кейбір амалдар көп рет орындау үшін кері қайту болмайды. Мысалы:

Алгоритм тілінде және сызба нұсқа түрінде көлемді және егер, оның радиусымен биіктігі берілсе цилиндр бетінің ауданын есептеуді құру керек.

Шешімі: pi=3,14 мәнін енгіземіз, аудан негізі S, шеңбертің ұзындық негізі L.



Тармақталған алгоритм тармақталу құрылымның базалық түрі. Онда «шешім» сызбасы болады және оның бір немесе бірнеше альтернативті шығуы болады. Алгоритмнің жұмыс істеу кезінде шарттың орындалуына байланысты бұл шығулардың біреуі таңдалады және соған сәйкес әрекет орындалады. Тармақталған алгоритмдерде өте қарапайым базалық құрылым: ізділік құрылымнан.

Мысалы: С: =А+В, егер А<=B және C=A-B, егер A>B формуласы бойынша С аумағының мәнін есептеу керек


Иә


тапсырма: «Бақытты билет» әзіл есебін орындау алгоритмін құру керек.


Тармақталудың толық және қысқартылған формалары

Қарапайым сөйлесу тілінде «егер жаңбыр болмаса қыдыруға барамыз, әйтпесе үйде кітап оқимыз» шартты сөйлемінде біреу ғана орындалатын екі әрекет бар. «егер жаңбыр болмаса қыдыруға барамыз» шартты сөйлем, бір әрекеттен тұрады ол тармақталудың қысқартылған түрі. Бірінші сөйлем тармақталудың толық түріне жатады. Тармақталудың толық және қысқартылған формаларын жазу келесі түрде болады:

Т
жоқ
олық форма Қысқартылған форма








Иә

Әрекет 1

(>, <, =, <=, =>) қатынас мағынасы бар шарттар егер шарт орындалса ШЫНДЫҚ мәнін қабылдайтын, ал шарт орындалмаса ЖАЛҒАН мәнін қабылдайтын логикалық айнымалылар ретінде қарастырлады.

Сабақты бекіту үшін қойылатын сұрақтар.

1. 
   Алгоритм дегеніміз не
   
2. 
   Алгоритмнің қандай қасиеттерін білесіңдер
   
3. 
   Алгоритмді жазбаша түрде жазу дегеніміз не
   
4. 
   Алгоритмдің сызба нұсқасы не үшін қажет
   
5. 
   Алгоритмнің қандай типтерін білесіңдер
   
6. 
   Алгоритмдік тіл дегеніміз не
   
7. 
   Сызықты алгоритм дегеніміз не
   

Қолданылатын әдебиеттер тізімі.

1. 
   С. Немнюгин «Turbo Pascal» 360 бет
   

жүктеу/скачать 56.58 Kb.

Достарыңызбен бөлісу: