Зерттелетін  штамдарды  қараңғы  анаэробты  жағдайдағы  сутек

Құрамында 

гетероцисталар 

бар 

азотты 

дақылдардағыдай, нитрогеназа мен гидрогеназаның көмегімен сутегі өсімі үшін 

қолданылатын цианобактерияларды қолдану перспективалы екені белгілі. Оларда 

нитрогеназа  ферменті  негізінен  мамандандырылған  жасушаларда  -  азоттың 

байланысқан  формаларының  жетіспеуі  жағдайында  түзілетін  гетероциттерде 

локализацияланған.  Бұл  жағдайда  оттегі  тек  вегетативті  жасушаларда  түзіледі. 

Гетероцистаның  сыртқы  қалың  қабықшасы  сыртқы  ортадан  оттегін  өткізбейді 

және ол нитрогеназа ферментінің толыққанды жұмыс істеуіне мүмкіндік беріп, 

оттегі  молекулаларының  басуына  жол  бермейді.  Бұл  гетероцисталы 

цианобактерияларды  молекулалық оттегінің қатысуымен сутегіні шығара алатын 

жалғыз организм етеді [88]. 

Алынған нәтижелерге сәйкес сутектің бөлінуі қараңғыда зерттелген барлық 

культураларда  байқалды.  Сутектің  ең  жоғары  өнімділігі  Nostoc  calsicola  RI-3 

штаммында  болды,  оның  жасушалары қараңғыда  газсыздандырылғаннан  кейін, 

24 сағаттан соң сутек шығара бастады. Осы кезде сутектің шығымы 0,005 мкмоль 

H

2

инкубациядан кейін байқалды, ол бір уақытта 0,032 мкмоль H

2

/мг хл/сағ құрады; 

байқалады. 

Қалған штамдар Nostoc calsicola RI-3-пен салыстырғанда қараңғыда сутек 

өндіретін  белсенділігі  аз  болды.  Сонымен  қатар,  сутек  өндірісінің  анағұрлым 

жоғары  деңгейі  Anabaena  variabilis  RI-5  штаммында  байқалды.  Бұл  екі  штамм 

сутектің  шығымының  әртүрлі  мәндерімен  сипатталды  және  бір-бірінен  оның 

максималды  жинақталу  уақытымен  ерекшеленді.  Осылайша,  24  сағаттан  кейін 

Anabaena  variabilis  RI-5  жасушалары  арқылы  H

2

  жиналуы  0,0008  мкмоль  H

/мг 

2

/мг хл/сағ-қа тең H

 өндірісі 

жоғары  болды.  Цианобактериялардың  зерттелген  штамдарының  арасында 

Anabaeba  sp.  Z-1  штаммында  сутекті  қараңғыда  бөлу  қабілетінің  айтарлықтай 

төмен екендігі анықталды. 24 сағаттық инкубациядан кейін осы штамм бойынша 

сутектің  аздап  өсуі  байқалды,  бұл  көрсеткіш  осы  уақытқа  дейін  0,004  мкмоль 

H

2

36 

 

 

 

Сурет 8 - қараңғыда анаэробты жағдайда цианобактериялардың 

зерттелген штамдары бойынша сутектің бөлінуі. 

 

жүктеу/скачать 0.95 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: