Досаева Б. Т., Койшыбаев Н., Жаугашева С. А
Инерция центрінің қозғалысы
жүктеу/скачать 4.06 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 1.3. Энергия және жұмыс.
| Инерция центрінің қозғалысы. Инерция центрінің қозғалысының сипатын денелердің жылдамдықтары жарық жылдамдығынан көш кіші болатын және де осының арқасында денелердің массалары тұрақты болатын кез үшін қарастырамыз. (1.67) өрнекті түрліше екі уақыт мезеті үшін жазып және оларды бір-бірінен алып тастап, мынаған келеміз:
. (1.68) Теңдіктің екі жағында t=t2–t1 айырымына бөліп және xц/t=vцх деп алып (бұл жылдамдық векторының абциссалар осіне проекциясы), мына өрнекке келеміз: . (1.69) Жылдамдықтың ординаттар және апликаттар остеріндегі компоненттері үшін де дәл осындай өрнектер алынады.Инерция центрінің жылдамдығының өрнегі векторлық түрде (1.70) түрінде жазылады, мұндағы M – жүйенің қосынды массасы, Р – оның қосынды импульсі. Егер бөлшектер жүйесі тұйықталған болса, онда оның қосынды импульсі тұрақты шама болып қалады. Осы кезді инерция центрінің жылдамдығы да тұрақты шама болады. Басқаша айтқанда, тұйықталған жүйенің инерция центрі инерциалдық қозғалыста болады, яғни жүйені құрайтын бөлшектердің қалай қозғалатындығына тәуелсіз түрде, ол бірқалыпты және түзу сызықты қозғалады. Осы тоқтамның мағынасына назар аудару керек. Тұйықталған жүйеде ішкі күштер әсер етеді, осының нәтижесінде жүйенің құрамына кіретін денелер үдемелі қозғала алады және де олардың импульстері (және де жылдамдықтары да) үздіксіз өзгере алады. Бірақ мұның инерция центрінің қозғалысына еш әсері жоқ. Сонымен, ішкі күштердің әсерімен инерция центрінің қозғалыс жылдамдығы өзгермейді. 1.3. Энергия және жұмыс.Элементар жұмыс Flcos болып анықталады. Басқаша айтқанда, элементар жұмыс күштің тангенциал құраушысының орын ауыстырудың модуліне көбейтіндісіне тең болады: Ftl. бұрыштың сүйір немесе доғал болуына байланысты элементар жұмыс оң да (егер 0< < /2 , онда 0), теріс те (егер 0 болса, онда ) болады. Жолдың түзу бөлігіндегі тұрақты күштің жұмысы Ftl=Flcos (1.71) болып анықталады. жүктеу/скачать 4.06 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|