Е. Ш. ДҮсіпов, Т. Е. Уразымбетов



Pdf көрінісі
бет96/127
Дата19.12.2023
өлшемі2.91 Mb.
#487147
1   ...   92   93   94   95   96   97   98   99   ...   127
Сот-риторикасының-негіздері

Қозғау - құрылымның бір бөлігі, бір іске келу және сөздің аяқталуы 
оймен құрылған. 
Түпкі негізден ашудың мазмұны болашақтағы істің ойын алдына 
қояды, бірақ сол уақытта да ол мінезді және күшті. Оның ең қиындығы, 
бұл мәселелерді қысқа шешуде мінез пайда болады және тез өшеді, ал 
сөздің сәтсіз аяқталуы дәйектіліктің жоқ болуына әкеп соғады. 
Аяқталудың кей бөлігі жоғары биліктің және айту көлемінің 
тәуелділігінде. Саяси шешендік тәртіпті, аяқталудың қысқалығын, талап 
етеді, сондықтан да саяси шешендік көбінесе рекапитуляциясыз келісімге 
келеді. Сот шешендігі, керісінше аяқталудың айналуын жібереді, кейбір 
рекапитуляция дәйектіліктің негізгі бөлімін бастайды немесе өз бетінше 
талқылауға түседі, мысалы, сотқа бару түрінде. 
Бітісу өз алдына айтылумен қақтығысқа ұшырауды мақсат етеді-
айтылу мен айтылғанның қысқалығын. 


146
§ 8. Стильдің сапасы 
Ритор соңында тыңдармандар айтылған істің қақтығысына және 
жазылуына көңіл аударады. 
Соңында айтылудың түрі ашылуы мүмкін дәрісханаға және өзінің 
қарсыласына авторлық қарым-қатынас жасайды. Бұл жағдайда келісім 
пікір-таласты болады. 
Дәйек бастапқы тергеуді көрсетеді, қандай да бір-бірімен тығыз 
байланысты ашылу немесе маңызды бөлінеді. Шешім бірқалыпты 
қайталанудың көптігін көрсетеді, ал жаңа қарым-қатынаста дәйектілік 
жаңа оймен және мазмұнын көрсетеді. 
Айналып келген шешім дәйектіліктің негізгі бөлігін, болашақта 
айтылуын және бір уақытта келешектегі мәселені талқылауға кіріседі. 
Шешім өз алдына рекапитуляцияның бөлігін қарастырады. Егер 
ритор аспектілердің әр түрлі бөлігіне талпынса, қосылу дәрежесіне немесе 
тыңдарманың шешімін күрделі түрде таныстыру, анықтаушылық немесе 
әртүрлілік іс-әрекетіне қарай шешім шығарады. 
Сондай-ақ қорытынды қаралған аяқталудың шешімін кез-келген 
жағдайда қарастырады. Қорытынды аналитикалық және синтетикалық 
болуы мүмкін. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   92   93   94   95   96   97   98   99   ...   127




©dereksiz.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет