175
ЖӘҲӘН ХОЖАЛЫҒЫНДАҒЫ КРИЗИСЛИК СИТУАЦИЯЛАР ҲӘМ
ОНЫҢ КЕРИ АҚЫБЕТЛЕРИН БОСАҢЛАСТЫРЫ
Ӯ
ЖОЛЛАРЫ
А.Е.Умарова – ассистент оқытыўшы, Е.К.Умаров г.и.д., профессор
НМПИ География оқыты
ӯ
методикасы кафедрасы
Халықаралық валюта фондының мағлыўматы бойынша, жәҳән
экономикасындағы ӛсим пәти кӛп жағдайда ӛндирис резервлеринен
пайдаланыў, мийнеттиң ӛнимдарлығын арттырыў арқалы ерисилмекте. Бул
процесс баҳаның жоқарылаўына, нефть ӛнимлериниң, ҳәм
басқа да шийки
заттың қымбатлаўына, және инфляция процесиниң күшейиўине алып келди.
Нәтийжеде, дүнья еллери, (әсиресе, раўажланған еллер) ақшаның
турақсызлығына ушырап, ериксиз түрде санаат ӛнимлериниң баҳасын
арзанлатыўға мәжбүр болмақта. Усындай шараятта дүнья базарын, (әсиресе
Европа ҳәм АҚШ базарларын) жоқары технология ҳәм арзан жумысшыға ийе
Қытай, Ҳиндистан мәмлекетлери ийелеп, олар арзан санаат ӛнимлерин
базарға шығарып, батыстың тоқымашылық.
аяқ-кийим, мебель санааты,
сондай-ақ машина соғыў, электроника ӛнимлерин
конкуренция менен
ығыстырып шығармақта. АҚШ тың Қытай менен саўда-сатықтағы қағаз
ақшадағы зыяны 201 млрд.
доллар болып, Европа еллери менен саўдадағы
зыяны 2005-жылы 93 млрд. долларға жетти. Солай етип, жоқары технология
ҳәм арзан жумысшы күшине тийкарланған Азия еллери, әсиресе Қытай дүнья
жүзи базарында батыс еллери саудасының инфляцияға ушыраўы
нәтийжесинде ӛзиниң бәсекеде жоқары орынға шыққанлығын дәлиллемекте.
Дүнья жүзи хожалық структурасында жетекшилик ушын гүрес, бул тек
товар айналысын күшейтиў
ғана емес, ал ол халықтың турақлы жасаў
шараятын тиклеў ушын илаж есапланады. Усындай шараятта байлар менен
камбағаллар арасындағы айырмашылық күшеймекте. Бирлескен миллетлер
шӛлкеми шақырықларына сәйкес дүнья халқының жасаў шараятын жақсылаў
ҳәм олардың (ИЧР-индексы человеческого развития) жасаў индексин кӛтериў
бойынша илажлар, тек дүньяның 177
мәмлекетинде иске асырылып,
олар
Достарыңызбен бөлісу: 
