38
шаруашылығындағы тауарлар мен қызметтің
айналымын қамтамасыз
ететін сатып алу мен төлемдердің жиынтығы. Ақша массасының көлемі
көптеген
факторларға тәуелді, алдымен ақша нарығының көлемі мен
конъюнктурасын белгілейтін, ақшаның ұсынысы мен сұранысынан. Ақша
массасының динамикасына көп факторлар әсер етеді.
Ақшаның сандық
теориясының өкілі американдық экономист Фишер келесі формуланы
ұсынады:
M V = P Q
мұндағы, M –
айналыстағы ақшаның саны; V – ақшаның айналыс
жылдамдығы; Р –
бағаның орташа деңгейі; Q – барлық тауарлар мен
қызметтердің саны.
Ақша массасының құрамы әр мемлекеттің өз несие-ақша жүйесімен,
яғни ақша нарығы құралдарының дамуымен анықталады.
Біздің
республикамыздағы айналыстағы ақша қаражатының құрылымына келсек,
онда ол мынадай агрегаттардан құралады:
1.
М
о
–айналыстағы қолма-қол ақшалар.
2.
М
1
= М
о
+ есеп айырысу немесе
басқа депозиттік есеп -
шоттардағы қалдықтар + чектік және аккредитивтік есеп-шоттар + талап
еткенге дейінгі салымдар.
3.
М
2
= М
1
+мерзімді салымдар.
4.
М
3
= М
2
+ мемлекеттік облигациялары.
Достарыңызбен бөлісу: