«Экономика негіздері»
жүктеу/скачать 1.48 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Әдістемелік нұсқаулар
- Дәріс. 1 сұрақ.
|
Сабақтың құрылымы: І. Ұйымдастыру сәті. ІІ. Жаңа тақырыпты меңгеруге оқушылардың дайындығы. ІІІ. Сұрақтар бойынша жаңа материалды баяндау. 1. Мемлекеттік бюджет. Бюджет тапшылығы және мемлекеттік қарыз. 2. Салықтар және салық салудың теориялық негіздері. 3. Несие-банк жүйесі. ІV. Алған білімдерін бекіту. V. Үй тапсырмасы. Әдістемелік нұсқаулар: Осы тақырып мемлекеттік реттеудің өте маңызды құралдарын жан жақты зерттеуге арналған. Фискалдық саясатқа алдымен бюджеттік құралдармен басқару бойынша мемлекеттің қызметі жатады. Бұл қызметтің бір жағы салық салу жүйесі арқылы құралдарды жинаумен, ал екіншісі – оларды таратумен байланысты. Экономикаға мемлекеттің әсер етудің маңызды құралы болып ақша саясаты табылады. Әлеуметтік саясат мемлекетпен табыстарды қайта таратумен өзара тығыз байланыста, яғни мемлекет бұл қызметті салық жүйесі және жағдайы төмен азаматтарды қорғау бойынша әр түрлі әлеуметтік бағдарламалар арқылы жүргізіледі. Дәріс. 1 сұрақ. Қаржы жүйесінің негізгі буыны мемлекеттік бюджет болып табылады. Мемлекеттік бюджет ретінде 1991-ші жылға дейін Орталық бюджет болып келді. Оған барлық одақтас республикалардың бюджеті енген еді. Бүгінде Қазақстан егеменді ел болған соң, республика үкіметі өзінің ұлттық мемлекеттік бюджетін жасауға кірісіп кетті. Нарықтық қатынастарға көшу бюджет баланстығына қатты әсер етті. Ол жылма-жыл қарыздар болған кәсіпорындар мен ауыл шаруашылығының салмақты дотациялары бюджет иығына артумен түсіндіріледі. Өнеркәсіп өнімін сатып алу бағасы мен ауыл шаруашылығы өнімін сату бағалары тепе-теңдігінің бұзылуы нәтижесі де болды. Күрделі әлеуметтік бағдарлама мен қорғанысқа кеткен шығындарды мемлекет дотациялап отырады. Мемлекеттік бюджет - мемлекеттің негізгі қаржылық жоспары. Ол мемлекеттің шығын мен табыстарының балансы. Бюджет ұғымы француздың сөзі немесе табыс пен шығындарды бөлу. Бюджет табысы мен 133 шығын құрылымы және нарықтық экономикада елдің мемлекеттік бюджеті және баптар бойынша ара салмағы төмендегідей: Егер шығындар табыстан асып кетсе, бюджет тапшылығы пайда болады. Бюджет тапшылығын жою үшін табыс бөлігін толтыру қажет немесе бюджеттің шығын бөлігін қысқартқан жөн. Бюджеттің табыс пен шығынның айырмашылығын жабу үшін, мемлекет қиыстырылған вариантына көшеді. Демек мемлекет ұлттық банк несие қорының, тұрғындардың халықтық банктегі салымының, сақтандыру қоғамдары қорының, белгіленген бөлігін алып отырады. Осы сомалар мемлекеттік қарызды құрайды. Бұл мемлекеттің ішкі қарызы. Мемлекеттің ішкі қарызынан басқа сыртқы қарыз да болады. Бюджет тапшылығын бәсеңдету үшін мемлекет тек қана ішкі мүмкіндіктермен ғана шектелмей, қайтару мақсатымен сыртқы қарыздар мүмкіндіктерін де пайдаланады. Міне, осылай мемлекеттің сыртқы қарызы да пайда болады. жүктеу/скачать 1.48 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|