Әл-Фараби атындағы ҚазҰУ-дың Ғылыми-әдістемелік кеңесінің

Бағдарлама ЮНЕСКО, халықаралық журналистика және қоғаммен байланыс кафедра мәжілісінде қарастырылған

Хаттама № 35 « 15 » 05 2012 ж.

Кафедра меңгерушісі__________________ Ниязғұлова А.А.

Факультеттің әдістемелік бюросында мақұлданған ­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­

Хаттама № « » 2012 ж.

Әдістемелік бюро төрағасы __________________ Негізбаева М.О.

Ғылыми кеңес мәжілісінде бекітілген

Хаттама № « » 2012 ж.

Ғылыми кеңес төрағасы,

Факультет деканы __________________ Алауханов Е.О.

Ғалым хатшы __________________ Ошанова О.Ж.

- магистранттардың дербес білім алу бағытын таңдауы;

- білім алушылардың бүкіл белсенді өмір қызметінде өзін өзі дамыту және өзін өзі жетілдіру қабілетін, жаңа білімдерді өздігінен шығармашылықпен игеруге деген сұранысы мен машығын ұштау;

- биік кәсіби сұхбат мәдениетіне ие, бұқаралық ақпарат құралдарында азаматтық ұстанымын қорғай алатын, қоғамның өзекті мәселелерін тұжырымдап, олардың сындарлы шешімін түрлі публицистикалық жанрларда ұсына алатын мамандарды даярлау;

- халықаралық журналистика магистранттарын өзгермелі дүниеде кәсіби ұтқырлыққа кепілдік беретін іргелі білімдермен қамтамасыз ету;

- ақпараттық салада ұйымдастырушылық және басқарушылық қызметті табыспен жүргізуге, қоғамның түрлі құрылымдарының бұқаралық ақпарат құралдарымен өзара байланысы саласында зерттеулер жүргізуге қабілетті мамандар шығару.

- журналистік ғылым мен педагогикалық қызметтің теориялық проблемаларын игерудегі магистранттардың теориялық және практикалық, өзіндік әзірліктерін тереңдету;

- әлемнің ғылыми бет-бейнесін тұтас қарастыруды қамтамасыз ететін саяси, экономикалық, әлеуметтік және қоғамдық үдерістер саласында магистранттардың неғұрлым маңызды әрі тұрақты білімдерді игеруі;

- қоғамның түрлі құрылымдарының бұқаралық ақпарат құралдарымен өзара байланысы саласында зерттеулер жүргізуге, еліміздің және әлемнің масс-медиасының тарихы, теориясы мен практикасы бойынша оқытушылық қызмет жүргізуге қабілетті мамандар шығару;

- ғылыми зерттеулер ұйымдастыру мен жүргізу машықтарын алу, докторантурада білім жалғастыру үшін қажетті әдістерді игеру;

- жоо педагогикасы мен психологиясы саласында білім минимумын және жоо-да сабақ беру тәжірибесін алу.

1.1 5В050600 – журналистика, 5В050422 – баспа ісі, 5В051400 – қоғаммен байланыс мамандықтары, сондай-ақ «гуманитарлық ғылымдар» және «әлеуметтік ғылымдар және бизнес» бағытындағы мамандықтар бойынша жоғары және жоо-дан кейінгі білімді-магистрантураның білім беру бағдарламаларын игеруді қалайтын тұлғалардың бұған дейінгі білім деңгейі;

1. 
   Шетелдік БАҚтар жұмысының экономикалық және құқықтық негіздері.
   

2. 
   Бұқаралық коммуникациялардың қазіргі заманғы шетелдік теориялары.
   

3. 
   Түрлі елдердегі әлемдік БАҚ-тың қазіргі заманғы құрылымы.
   

4. 
   БАҚ қызметін этикалық реттеудің халықаралық тәжрибесі.
   

5. 
   Халықаралық журналистика қоғамдық-саяси қызмет саласы ретінде.
   

6. 
   АҚШ-ның БАҚ. Англия отарларының 17 ғасырдағы және 18 ғасырдың жартысындағы баспасөзінің даму ерекшелігі. АҚШ-тағы тәуелсіздік үшін көсемсөз соғысы. Джефферсон – публицист.
   
7. 
   Ұлыбританияның БАҚ. Ұлыбритания – классикалық баспасөздің вертикальді моделінің елі. Жалпы ұлттық басылымдары. Аймақтық басылымдары. Жергілікті баспасөз . Аймақтық (аудандық басылымдар) – жергілікті жаңалықтармен жарнаманың, әнбебап дүкендердің жаршысы. Англиядағы алғашқы күнделікті шығатын басылым«Дейли курант».
   
8. 
   Германияның БАҚ . РТЛ-2 .Интерактивті телевидение.
   

1. 
   Қазақ баспасөзінің құрылу және пайда болу алғышарттары.
   

2. 
   Қазақ мерзімді баспасөзінің негізін қалаушылар.
   

3. 
   Пайда болу кезеңіндегі, соғысқа дейінгі, соғыс кезеңіндегі журналистика.
   

20-шы жүзжылдықтағы Қазақстан журналистикасы. Әкімшілік-әміршілдік жүйенің және тоталитарлық режимнің қалыптасу кезеңіндегі журналистика: (1928-1939 жж.). Қазақстанның әскери журналистикасы. Еркін баспасөз. Совет баспасөзі жүйесі, оның типологиясы. 1960-1980 жж. отандық БАҚ жүйесінің құрылуы.

4. 
   Қазақстан журналистикасының елдің дамуындағы рөлі.
   

5. 
   Қазақстан журналистикасының қазіргі жағдайы.
   

1. 
   Журналистика функциялары
   

Қызмет тегі және кәсіп ретінде журналистиканың пайда болу тарихы. Журналистиканың пайда болу шарттары. Журналистиканың пайда болуының идеологиялық, әлеуметтік-саяси, экономикалық және материалдық-техникалық алғышарттары. Еуропадағы, АҚШ-тағы және Қазақстандағы алғашқы газеттер.

3. Журналистика жанрлары

Журналистикада жанрлар жүйесінің дамуы. Жанрлардың түрлері мен құрылымы. Аналитикалық журналистиканың ерекшеліктері. Жанрлар жүйесіндегі жаңалықтар мен оқиғалар. Ақпараттық жанрлар. Журналистикадағы көркем-публицистикалық жанрлар: ерекшеліктері мен мүмкіндіктері.

Редакцияда еңбекті ұйымдастыру жүйесі. Редакциялық иерархия. Редактор мен журналистің міндеттері. Журналистің шығармашылық өзіндік ерекшелігі. Журналистік мәтін мен әлеуметтік практика. БАҚ-тағы компьютерлік технологиялар. Журналистік қызмет тиімділігі. Редакцияның өндірістік-шығармашылық және коммерциялық қызметінің арақатынасы. Құрылтайшы, баспагер, редакция, аудитория: өзара әрекет проблемалары. Ақпараттық агенттіктер мен қызметтер жүйесі.

БАҚ туралы заңнама жүйесі. Қазақстандағы журналистік қызмет үдерісін реттейтін негізгі құжаттар. ҚР «БАҚ туралы» Заңы: түзетулерді қабылдау тарихы. ҚР Конституциясы сөз бостандығы туралы. «Экстремизмге қарсы тұру туралы» ҚР Заңы журналистика жөнінде.

1. 
   Коммуникативтік кеңістіктің түрлі салаларындағы PR-технологиялар.
   

2. 
   PR-қызметті басқару.
   

3. 
   Ақпараттық материалдарды беру түрлері және PR-коммуникацияны ұйымдастыру.
   

4. 
   PR-қызметі мен БАҚ-тың қарым-қатынасы.
   

5. 
   Баспасөз қызметінің жұмысын ұйымдастыру.
   

6. 
   PR-дағы зерттеу.
   

Ақпараттандыру құралдарының пайда болуы мен дамуына ынталандыру ретіндегі ақпараттық қажеттілік. Телевизияны ойлап табу: П.Бахметьевтің, А.Паповтың, В.Зворыкинаның жұмыстарында айтылады. «Механикалық «Азжолдық» телевизиямен электрондық ТВ». Қазақ телевизиясының туындауы. Отандық телевизияны ұйымдастырудың әлеуметтік және техникалық алғышарттары. Қазақ ТВ-сының даму кезеңдері.

30-жылдардағы эксперименттік телебағдарламалардың мазмұны. 50-60- жылдардағы телевизияның БАҚ ретінде қалыптасуы. Экрандық журналистиканың жаңа түрлерін іздеу. «Тікелей эфир теле берілімдері». 70- жылдардығы телевидениені қайта құру. Қазақ телевизиясының дамуындағы Қазтелерадионың ролі «1969-1985жж.» Бағдарламалық саясаттың орталықтануы; тікелей телевидениені бейнемагниттік жазумен алмастыру; Телевидение қызметкерлерінің кәсіби деңгейін көтеру және оларды дайындау құрылымын жетілдіру.

КССРО-ның құлауы, жалпы мемлекеттік телевидениенің құрылымы мен статусының өзгеруі. Тәуелсіздік кезеңіндегі Қазақ телевизиясы, даму ерекшеліктері. Коммерциялық телеканалдардың пайда болуы мен дамуы., Теле ұйымдастырушылардың эфирге шығару мен бағдарлама жасаушыларға бөліну.

Экран тілі; оның – кадр, план, ракурс, монтаж және сөз тілі дейтін элементтері. Монтаждың түрлері, яғни, техникалық, логикалық, көркемдік тәсілдерінің мақсаттары. Баяндау мен бейнелеудің құралы ретіндегі монтаж түрлері, «кадр ішіндегі және кадр аралық, паралельді және тоғысатын, ассоцативтік және дистанциялық». Техника мен өнер аралығындағы оператор мамандығы. Телеэфирдің режиссурасы. Телевидениядағы сөз бенен бейне көріністің арақатынасы. Телесюжеттетрді даярлау технологиясы. Телесюжеттің құрылымы.

Телевизия дамуының перспективті бағыттары. Кабелдік ТВ. Жердің жасанды серіктері арқылы хабар тарату. Үй видеосы және компьютерлік көрсетілім.

Телевидениенің қоғамдық қызметтері. «Ақпараттық, мәдени –ағартушылық, әлеуметтік-педагогикалық, ұйымдастырушылық, білім беру, рекреотивтік, интегративтілік». Жетілдірілген моделі және нақты тәжірибе; телевизия және саясат; телевизия және мәдениет; телевидения және әлеуметтік интеграция проблемалары; телевизиялық журналистиканың жанрлық құрылымы.

5 Ақпараттық жанрлар: заметка, есеп, кейіпкер сөзі, сұқбат, репортаж, пресс-конференция. Талдамалы жанрлар: корреспонденция, түсініктеме, шолу, әңгімелесу, пікірталас. Көркем публицистикалық жанрлар: суреттеме, очерк, эссе, фелетон, деректі телефильм.

6.Телевидение және қоғам

Телевизияның қоғамдық қызметтері (ақпараттық, мәдени-танымдық, әлеуметтік-педагогикалық, ұйымдастырушылық, білім беру, рекреативті, интеграктивті). Идеальді моделі және нақтылы тәжірибелік; телевидение және саясат; телевидение және мәдениет; телевидение және әлеуметтік- интеграция мәселесі.
7. Телевизиялық журналистиканың ақпараттық жанрлары

Ақпараттық жанрлар: ақпарат, есеб, баяндама, сұхбат, репортаж, баспасөз-мәслихаты.

8. Телевизиялық журналистиканың талдамалық жанрлары: корреспонденция, комментарий, шолу, әңгіме, дискуссия. Қазақ телевидениясының белглі жүргізушілері. Спорттық комментарилер. Үлкен спорттық жарыстарды бейнлеу.

9. Көркем-публицистистикалық жанрлар: суреттеме, очерк, эссе, фельетон. Деректі телефильм. Деректі телефильм жасау ерекшелігі.

10. Қазақстан телевидениясының қазіргі жағдайы Қазақстанның қазіргі телеарналары: Хабар, Казахстан – мемлекеттік телеарнасы. Каспионет – шетел аудиториясына арналған арна.

.

1. 
   Қазақ радиосының туындауы.
   

Қазақ радиосының даму кезеңдері. Қазақ радиосының Кеңес кезіндегі ерекшеліктері. Қазақ радиосының тәуелсіздік кезеңдегі ерекшеліктері.

2. 
   БАҚ құрылымындағы радиожурналистика.
   

3. 
   БАҚ құрылымындағы радио хабардың орнын анықтайтын факторлар. Радио хабарды тыңдаудағы шешуші фактор ретіндегі уақыт кестесі. БАҚ құралдарының бірі ретіндегі радио хабардың бүгінгі даму тенденциясы.
   

4. 
   Радиожурналистиканың баяндау құралдары.
   

5. 
   Радиожурналистиканың жарнлары және радио берілімнің түрлдері
   

6. 
   Бүгінгі радиожурналистикадағы тоқырау проблемалары және кейбір жанрлардың «жоғалып кетуі». «Радиожурналистика жанрлары» мен «радиоберілім формалары» түсініктерінің арақатынасы.
   

Сұхбат ақпарат алудың сұрақ-жауап тәсілі ретінде. Тәсілді қолданатын салалар «ғылым, әлеуметтану, саясат, бизнес, журналистика, медицина, юриспруденция, демография». Сұхбаттағы сұрақ. Сұрақтар классификациясы. «Ашық, жабық, жартылай жабық; жобалау, пысықтау сұрақтары; альтернативтік». Сұрақтарға қойылатын талаптар және оларды бағалау критерийлері «ойлылығы, орындылығы, ақпараттылығы, санаға әсер етуі, эстетикалығы» Сұхбаттың психологиялық аспектілері.

9. 
   Қазақстан радонарығының қазаіргі жағдайы Қазіргі Қазақстан радиоарналары. Шетелдерге хабар тарату ерекшелігі. Радио Азаттық. Қазақстан радионарығындағы Ресей монополиясы..
   
10. 
    Ақпарат құралдарының бірі ретінде радиохабар тарату бағыт-бағдары. Радиохабар тыңдау-өмірдің толқыны ретінде.Радиохабар тыңдау түрлері. Фондық тыңдау. Радио Интернетте. Радиохабар тарату жіктелісі.
    

3. Телевидения және радио тілі

1. 
   Современные массовые коммуникации в условиях глобализации. 2006. Нуртазина Р.А.
   
2. 
   Козыбаев С.К. Журналистика Казахстана//Алматы: 2009 г
   
3. 
   Токаев К.К. Внешняя политика Казахстана в условиях глобализации. 2000.
   
4. 
   T.Crabbe. ‘The Public Gets what the Public Wants’: England Football Fans, ‘Truth’ Claims and Mediated Realities // International Review for the Sociology of Sport. 2003. Vol. 38. No. 4. P. 413-425. [Статья]
   
5. 
   Машан М.. Политическая система Казахстана: трансформация, адаптация, целедостижение. – Алматы 2000.
   
6. 
   Кузембаев Н. Историко-культурное наследие кимаков и кипчаков т.2. серия Кочевники 2006. С. 208.
   
7. 
   Бачило И.Л., Лопатин В.Н., Федотов М.А. Информационное право. - Учебник / Под общей ред. акад. Б.Н.Топорнина. — СПб. 2001.
   
8. 
   Федотов М.А. Правовые основы журналистики. - Труды по интеллектуальной собственности. Том IV. М., ИМПЭ, 2001.
   
9. 
   Политики о политической журналистике. Десять интервью/под ред Л.Л. Реснянской – М., 2003
   
10. 
    Дьякова Е. Г., Трахтенберг А.Д. Массовая коммуникация: модели влияния. Как формируется "повестка дня"? Екатеринбург: Издательство гуманитарного университета, 2001.
    
11. 
    Медеуова Д.Т СМИ в условиях глобализации. 2003.
    
12. 
    Калмыков А.А., Коханова Л.А. Интернет-журналистика. Калмыков А.А., Коханова Л.А. 2005.
    
13. 
    Журналистика в мире политики. 2004. Под ред. Г.Корконосенко.
    
14. 
    Барлыбаева С.Х. Коммуникационное развитие: национальный и международный аспекты. 2008.
    
15. 
    Политкорректность в СМИ Казахстана: поиск гармоний. 2007.
    
16. 
    Ибраева Г. Ж. Масс-медиа в политической структуре общества. – Алматы: 2000
    

17. 
    Парламентская журналистика. Опыт Казахстана и Великобритании. 2007.
    
18. 
    Журналистика: профессия, призвание или политика. 2003. ХорченкоС.
    
19. 
    Ибраева Г.Ж. Региональные конфликты и СМИ. 2000.
    
20. 
    Профессиональная этика журналиста. 2006. Лазутина Г.В.
    
21. 
    Профессиональная этика журналиста. 2003. Авраамов Д.С.
    
22. 
    Драч Г. История мировой культуры (мировых цивилизаций). 2008. 533 с.
    
23. 
    Маркова А. Культурология. История мировой культуры. 2007. 600 с.
    
24. 
    Садохин А. Межкультурная коммуникация 2004. 288 с.
    
25. 
    Бенхабиб С. Притязания культуры. Равенство и разнообразие в глобальную эру. М. 2005.
    
26. 
    Иноземцев В.А. Современное постиндустриальное общество: природа, противоречия, перспективы. М., 2000.
    
27. 
    Кузембаев Н. Золотая Орда т.3. серия Кочевники. 2007. 248 с.
    
28. 
    Персикова Т.Н. Межкультурная коммуникация и корпоративная культура. М. 2004.
    
29. 
    Почебут Л.Г. Взаимопонимание культур: методология и методы этнической и кросс-культурной психологии. Психология межэтнической толерантности. СПб. 2005.