Есептеуіш техниканы жµндеу жєне техникалыќ ќызмет кµрсету

105 
 
 
 
 
 
2-БӨЛІМ. КОМПЬЮТЕР 
АРХИТЕКТУРАСЫНЫҢ 
ПРАКТИКАЛЫҚ 
НЕГІЗДЕРІ
 

106 
I ТАРАУ. КОМПЬЮТЕРДІ ҚҦРАСТЫРУ ЖӘНЕ ЖАҢҒЫРТУ
1.1 Компьютерді орнату 
Компьютерді орнату деп компьютерді іске қосуға дайындау 
тҥсініледі. 
Орауын шешу 
Дербес компьютерді орналастыратын орынды анықтағаннан 
кейін, барлық қҧраушылардың орауын шешу керек. 
1. Компьютер қҧрамына кіретін барлық қҧрылғылардың 
тҥгелдігін тексеру керек. 
2. Алдын ала мониторға, пернетақтаға, принтерге және басқа да 
қҧрылғыларға арналған орынды ескере отырып, компьютерді электр 
розеткасына жақын ҥстелдің ҥстіне немесе астына орналастыру керек. 
3. Қҧраушыларды артқы тақтаның ағытпасына қатынау 
болатындай етіп орналастыру керек. 
 
Құрылғыларды қосу 
Қҧрылғыларды ағытпаларға қосу жеңіл және қосымша қҧрал-
саймансыз жасалынады. Қолданылатын кабельдің тҥріне байланысты 
принтердің кабелін бекіту ҥшін шлицелік бҧрауыш керек болуы 
мҥмкін. Барлық ағытпалар бірегей тҥрлі болады. Ағытпалар бекітуші 
қҧрылғылармен жабдықталған болуы мҥмкін (ілмек немесе бҧранда), 
бҧл жағдайда оларды бекіту керек. 
1.1-сурет. Шлицелік бҧрауыш 
Компьютерге қҧрылғыларды қосу алдында олардың қолдану 
нҧсқауларымен танысу қажет.
Сыртқы қҧрылғыларды қосудың ағытпалары компьютердің артқы 
тақтасында 
болады. 
Ағытпалардың 
саны 
мен 
орнының 
айырмашылығы компьютердің қызмет функциясына байланысты. 
Мониторды, тінтуірді, пернетақтаны компьютердің артқы 
тақтасына қосу керек. Ескі компьютерлерде тінтуір СОМ1 тізбекті 
портқа қосылады. Дербес компьютердің тҥрлендіруіне байланысты 
пернетақта мен тінтуірдің ағытпалары РS/2 типті болуы мҥмкін, 

107 
басқаша айтқанда, олардың ағытпаларының тҥрлері бірдей. Бҧл 
жағдайда, ағытпалардың қасындағы пиктограммалардан байқауға 
болады. Қазіргі кезде пернетақта мен тінтуірдің USB порттық тҥрлері 
де кездеседі. 
Принтер LРТ параллелдік немесе USB портқа қосылады. 
1.2-сурет. Жҥйелік блоктың артқы тақтасы 
USВ әмбебап тізбекті шинаның ағытпалары USВ-қҧрылғыларын 
қосуға қолданылады. Мҧндай қҧрылғылардың кӛбісі жҥйемен 
автоматты тҥрде анықталады. 
Компьютердің қызметтік функциясына байланысты жергілікті 
тораптың адаптері (LAN) болады. Бҧл жағдайда тораптық баусымды 
қосу керек. Қазіргі заманғы жергілікті тораптар UТР типті кабельді 
және RJ-45 типті ағытпаны (коннектор RJ-45) қолданады.
Спецификацияға байланысты компьютерде қҧрамдас немесе 
сыртқы телефондық тораптың бейімдеуіші (модем) болуы мҥмкін. Бҧл 
жағдайда, телефон баусымын кіріс ағытпаға (LINE), ал телефонды 
оның ағытпасына (PHONЕ) қосу керек. Сыртқы модем СОМ тізбекті 
немесе USВ портына қосылады. 
Конфигурацияға байланысты компьютерде дыбыстық бейімдеуіш 
болуы мҥмкін және оған сай артқы тақтада мультимедиалық 
ағытпалар болады. Оларға акустикалық жҥйелерді (LINE OUT), 
қҧлаққаптар (PHONES) және микрофон (МІС) қосуға болады. Кіріспе 

108 
ағытпаға (LINE IN) компакт-дискілер ойнататын қҧрылғы немесе 
магнитофон сияқты әртҥрлі қҧрылғыларды қосуға болады. Қасында, 
мысалы, музыкалық пернетақтаны немесе ойын манипуляторын 
(джойстик) қосуға арналған MIDI ағытпасы болуы мҥмкін, сондай-ақ, 
ол компьютердің алдыңғы тақтасында орналасуы да ықтимал. 
Конфигурацияға байланысты компьютерде қҧрамдас SСSІ-
адаптері болуы мҥмкін, ол әдетте, сыртқы және ішкі мәлімет тасушы 
немесе сканерді қосу ҥшін қоданылады. Мҧндай адаптерде, әдетте, 
ішкі Ultra wide 16-биттік SСSІ-ағытпалары және сыртқы Ultra narrow
8-биттік SСSІ-ағытпалары болады. Сыртқы SСSІ қҧрылғыларын
былайша қосылады: 

Қҧрылғыға қолданылмаған SСSІ-адресі берілуге тиіс. SСSІ 
-адрестерінде Ultra narrow 8-биттік SСSІ-ге арналған 0-ден 
7-ге дейінгі және Ultra wide 16-биттік SСSІ-ге арналған 0-
ден 15-ке дейінгі нӛмірлер болады. Әдетте, 0 SСSІ-адресі 
бірінші SСSІ қатқыл дискісіне қолданылады және 7 SСSІ -
адресі SСSІ қҧрылғыларына арналған. Бҧл туралы SСSІ 
адаптерінің 
қҧжаттарынан 
білуге 
болады. 
SСАМ-
хаттамасын қолдайтын Plug&Play SСSІ -қҧрылғыларына 
арналған SСSІ-адресін берудің қажеті жоқ. 

Экрандалған кабельдің кӛмегімен компьютердің артқы 
тақтасындағы SСSІ-қҧрылғысын 8-биттік SСSІ ағытпасына 
қосу керек. 

Қажетті бағдарламалық жасақтаманы орнату ҥшін SСSІ-
қҧрылғысының нҧсқауынан кӛруге болады. 
1.3-сурет. SСSІ – адаптері 

109 
1.4-сурет. SСSІ интерфейстерінің ағытпалары 
 

жүктеу/скачать 5.94 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: