Евклидтің «НЕГІЗДЕРІ»
Орындағандар: Абдирахманова Д.
Ашурматова Д.
Сайдикаримова С.
Сафарбек Ж.
Mathematics Class | East Cordale School
Жоспар:
1.Евклид туралы қысқаша
2.Постуллалары мен аксиомалары
3.Теоремалары және дәлелдері
4.Есептер
5. Пайдаланған әдебиеттер
Евклид
Евклидтің басты еңбегі – «Негіздер».
«Негіздер» орыс тілінде тұңғыш рет 1739 жылы аударылып басталып шықты, ал ең кейінгі жаңартылған аудармасы 1948-1950 жылдары жарық көрді.
Көне грекше: Εὐκλείδης, Б.д.д. 325 жылдың шамасы, Александрия– 265, ежелгі дәуірдің көрнекті грек математигі
Евклид корпусы екі топқа бөлінеді: қарапайым геометрия және жалпы математика. Евклидтің көптеген еңбектері орта ғасырларда араб тіліне аударылғанмен, екі топтың да еңбектері жоғалып кетті. Бірінші топта деректер сақталған (кітаптағы алғашқы грек сөзінен шыққан, дедомена ["берілген"]), 94 жетілдірілген геометриялық сөйлемдердің шашыраңқы жиынтығы, олардың барлығы келесі форманы алады: белгілі бір зат немесе мүлік берілген, содан кейін басқа заттар немесе қасиеттер де "берілген", яғни оларды анықтауға болады. Кейбір сөйлемдерді Евклид көмегімен фигураны құруға болатындығын анықтау үшін геометрия жаттығулары ретінде қарастыруға болады. Бөлімдер (фигуралар) туралы — 1915 жылы қалпына келтірілген және өңделген араб және латын нұсқаларынан — бұл фигураны бір-біріне немесе басқа берілген аймақтарға әртүрлі қатынастардағы бір немесе бірнеше түзу сызықтармен бөлу проблемаларына арналған
Постулаттар немесе аксиомалар
- Бір және жалғыз сызық екі түрлі нүкте арқылы өтеді.
- Түзу сызықтарды шексіз ұзартуға болады.
- Кез-келген центрімен және кез-келген радиусымен шеңбер салуға болады.
- Барлық тік бұрыштар тең.
- Егер түзу сызық екі түзуді бір жақтың ішкі бұрыштары екіден кем бұрыштарға қосатындай етіп кесіп өтсе, онда екі түзу сол жақта қиылысады.
.
.
Евклидтік геометрия - алғаш рет Евклидтің "Негіздерінде" мазмұндалған аксиомалар жүйесіне негізделген геометриялық теория. Осы геометрияның аксиомалары 5 топтан, 6 негізгі (анықтама берілмейтін) түсініктерден құралған. Бұлар — үш түрлі объектілер: нүкте, түзу сызық, жазықтық және үш түрлі қатынастар «тиісті», «аралығында», «қозғалыс».
1.Тиістілік аксиомалары
2.Реттілік аксиомалары
3.Жылжыту аксиомалары
4.Үздіксіздік аксиомалары
5.Параллелдік аксиомасы
Достарыңызбен бөлісу: |