Физика-2 курсы бойынша 2006-2007 оқу жылына арналған тірек конспектілері
Екі жағынан қисық бетпен шектелген мөлдір дене линза
жүктеу/скачать 6.81 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Жанама оптикалық өсь
- Фокальдық жазықтық
- Жұқа линзаның формуласы
| Екі жағынан қисық бетпен шектелген мөлдір дене линза деп а
талады. Дербес жағдайда бір беті жазық болуы мүмкін. Сыртқы піші- ніне қарай линзалар мынадай түрлерге бөлінеді: қос дөңес, жазық дөңес, қос ойыс, жазық ойыс, дөңес-ойыс. Егер линзаның қалыңдығы линзаны шектеуші беттердің қисықтық радиустарынан әлдеқайда кем болса (d < r1), (d < r2) ондай линзалар жұқа линзалар деп аталады. 7.4-сурет. Әдетте оптикалық жүйелерде линзаларды екі бағытты тілшелермен белгілейді. Дөңес бет үшін қисықтық радиусы R > 0, ал ойыс линзалар үшін R < 0. беттердің қисық- тық центрі арқылы өтетін түзуді бас оптикалық өсь деп атайды. Линзаның оптикалық центрі деп – әдетте оны (0 деп белгілейді) негізгі (ұлы) оптикалық өсьте жататын және одан өткен сәулелер сынбайтын қасиеті бар нүктені айтады. Жанама оптикалық өсь деп – линзаның оптикалық центрі арқылы өтетін, бірақ негізгі оптикалық өсьпен сәйкес болмайтын түзуді айтады. Линзаның F фокусы деп – ұлы оптикалық өсьте жататын, осы ұлы оптикалық өське параллель таралатын параксиалді сәулелер қиылысатын нүктені айтады. Фокальдық жазықтық деп - линзаның фокусы арқылы өтетін, негізгі оптикалық өське перпендикуляр жатқан жазықтықты айтады. Ф окустық ара қашықтық f деп – линзаның оптикалық центрі О мен линзаның F фокусы арасындағы қашықтықты айтады. Жұқа линзаның формуласы: 7.4-сурет а мен b — линзадан затқа және кескінге дейінгі ара қашықтық. Егер а=∞ болса, линзаға сәуле параллель шоқ түрінде түседі. (а), онда b=f. Егер b=∞ болса, онда кескін шексіздікте болады. (б), сондықтан линзадан сәулелер параллель шоқ түрінде шығады a= f . ( 8б-сурет). Екі жағынан да бірдей ортамен қоршалған линзаның фокустық ара қашықтығы бірдей. Ф = 1/f шамасы линзаның оптикалық күші деп аталады. Оның өлшем бірлігі — диоптрия (дптр) — фокус ара қашықтығы 1м болатын линзаның оптикалық күші. 7.5-сурет. Оптикалық күштері оң линзалар (7.4-сурет) жинағыш жүктеу/скачать 6.81 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|