2-тапсырма. Екі ақынның көңіл күйін, сондай ақ тарихи оқиға, дәуір сыры, өмір шындығы, батырлар келбеті, жан сезімі, табиғат бейнесі, образдарға тән нышандар, суреттеу тәсілдері туралы ойланып көр. Мына үлгіні басшылыққа алып, мысалдармен дәлелдеңіз.
Ақындар
|
Ақын көңіл күйі
|
Өлеңдердегі тарихи оқиға
|
Өмір шындығы
|
Батырлар келбеті
|
Жан сезімі
|
Табиғат бейнесі
|
Образдарға тән нышандар
|
Суреттеу тәсілдері
|
Асан қайғы
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Бұқар жырау
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3-тапсырма. Ақындардың өзіңізге ұнаған бір бірден өлеңін алып жаттаңыз.
Әдебиет:
Қирабаев С.Шындық және шығарма.-Алматы,2014
«Қазақ балалар әдебиетінің кітапханасы» сериялы жинақтар. 30 том.2014-2015.
Рахметова С., Әбдікәрімова Т., Қабатаева Б. Ана тілі. Жалпы орта мектептің 3-4- сыныптарына арналған оқулық. -Астана, 2018.
Айтжанова Қ. Қазақ әдебиетін оқытудың әдіснамасы. –Алматы
12-БОӨЖ тапсырмалары М.Өтемісұлының сөз қолданыс шеберлігі.
Сағат саны-1
Әдістемелік нұсқау: Баяндама оқу материалдарын, әдебиеттерді толық оқып шығуынан кейін жасалатын жазба жұмыс. Ол мәтіннен қысқаша түсінік алып, керекті жерлерін алу. Автордың негізгі ойлары баяндама жазуда сөзбе-сөз көшіріліп алынбайды, өзіндік оймен қорытынды жасалып жазылады. Бұл мәтіннің мазмұнын тиімді қамти алуын көздейді.
Жыраулар туралы жазылған әдебиеттерді жинап
Ақын сөз өлеңдерінде қазақ өлеңінің қандай түрін көп пайдаланған?
Ақынның ерекшелігі неде?
Ақын өлеңдерінде қандай ұйқастарды,буындарды,шумақтарды пайдаланған?
Троп пен фигруаның қандай түрлерін пайдаланған?
Қандай өлеңдерін мәерлеп оқып,қандай өлеңдерін жатқа айта аласың?
1-тапсырма. Махамбеттің «Ұлы арман»,»Мұнар күн»,»Мінкен ер»,»Тарланым,»Мен едім», өлеіңдерін оқып,тадаңыз.
2-тапсырма.»Тарланым» өлеңін мәнерлеп оқып,өлеңдегі ақынның сөз қолданыс шеберлігі туралы талдау жасаңыз.
Тарланым.
Таудан мұнартып ұшқан тарланым,
айқайласа белдік байлаған,
Саған ұсынсам қолым жетер ме,
Астана жұртын байлаған,
Арыз айтсам өтер ме,
Атына тұрман блсам деп,
Арыстаным көп болды-ау,
Жұртына құрбан болсам деп,
Сағанда менің арманым!
Адырнасын ала өгіздей мөңіреткен;
Кермиығым,кербезім!
Атқан оғы Еділ-Жайық тең өткен:
Керіскідей шандозым.
Атқанын қардай боратқан,
Құлындай ащы дауыстым!
Көк шыбығын қанды ауыздай жалатқан,
Құлжадай айбар мүйіздім!
Арыстан еді-ау Исатай!
Хиуадай базарлым!
Бұл фәнидің жүзінде
Теңіздей терең ақылдым!
Арыстан одан кім өткен?
Тебіренбес ауыр мінездім
Садағына сары жебесін салдырған,
Садағының кірісің
Сары алтынға малдырған.
Тереңнен көзін ойдырған,
Сұр жебелі оғына
Тауықтың жүнін қойдырған
Маңдайын сары саусар бөрік басқан,
Жауырына күшіген жүнді оқ шанышқан.
Әдебиет:
Қирабаев С.Шындық және шығарма.-Алматы,2014
«Қазақ балалар әдебиетінің кітапханасы» сериялы жинақтар. 30 том.2014-2015.
Рахметова С., Әбдікәрімова Т., Қабатаева Б. Ана тілі. Жалпы орта мектептің 3-4- сыныптарына арналған оқулық. -Астана, 2018.
Айтжанова Қ. Қазақ әдебиетін оқытудың әдіснамасы. –Алматы
Достарыңызбен бөлісу: |