Химия 8-сынып

Зат массасының сақталу 
заңы. Химиялық реакция 
теңдеулерін құрастыру
Практикант: Ниязбек Ұлтуар Ергенбекқызы

Зат массасының сақталу заңы реакцияға қатысқан заттар 
(реагенттер) массаларының қосындысы реакция нәтижесінде 
түзілген заттар (ѳнімдер) массаларының қосындысына тең. 
Химиялык реакция кезінде реакцияға түскен заттардың 
молекулалары бұзылып, оны кұраушы атомдар басқаша топтасып 
жаңа молекулаларды түзеді. Реакция барысында атомдардың 
сандары ѳзгермейді, сондықтан олардың массалары да ѳзгермеуге 
тиісті. 
Реакцияға қатысқан заттардың массасы реакция нәтижесінде 
түзілген заттардың массасына тең болады. Бұл тұжырым зат 
массасының сақталу заңы деп аталады. 
Оны тәжірибе жүзінде орыс ғалымы М.В. Ломоносов 1748 жылы 
ашқан, ал француз ғалымы А. Лавузье де 1789 жылы осындай 
қорытындыға келген. Бұл заңның жаратылыстану ғылымдары үшін 
маңызы ѳте зор, химия ғылымында сандық катынастарды 

Тұжырым
Химиялық реакциялар нәтижесінде 
атомдар жойылмайды және жаңадан пайда 
болмайды, олар тек қайта топтастады. 
Реакцияға дейін де, кейін де атомдардың 
саны ѳзгермейтін болғандықтан, массалары 
да ѳзгермей қалады.

Тәжірибе

1. Химиялық реакция – бір зттардың басқа заттарға 
айналу құбылысы.
2. Химиялық теңдеу – химиялық реакцияларды 
формулалармен және математикалы таңбалармен 
шартты түрде жазу.
3. Реакцияға қатысатын бастапқы заттар – 
реагенттер, реакция нәтижесінде түзілетін заттар 
реакция ѳнімдері деп аталады.

Үй тапсырмасы:
1. 28 бет 6-тапсырмаға жауап 
беру
2. 31 бет , 4-5 есептер
3. Тақырыпты түсініп оқу