Iv. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Изопрен өндірісінің тарихы
жүктеу/скачать 187.32 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 2.4 Изопрен алу әдістері
- 2.4.1 Изопренді изобутилен мен формальдегидтің конденсациясымен алу. Кинетика және 4,4-диметилдиоксан-1,3 түзілу механизмі
| 2.3 Изопрен өндірісінің тарихы
Изопрен өндірудің заманауи өнеркәсіптік әдістерінің негізінде 20 ғасырдың басында пайда болған диен көмірсутектерінің химиясы саласындағы теориялық зерттеулер жатыр. 1908 -1912 жылдары С. В. Лебедев изопреннің полимерленуінің жалпы заңдылықтарын белгіледі. Изопрен өндірісі бойынша жұмыстарды А.Е. Фаворский бастады, ол 1905 жылы карбонилді қосылыстармен ацетилен конденсациясымен үшінші ацетилен спирттерін алу реакциясын ашты. 1917 жылы ханзада олефиндер мен формальдегидтен диен көмірсутектерін алудың негізгі мүмкіндігін дәлелдеді. 1928 жылы А. Фаворский зерттеп, 1939 жылы кейінірек Италияда өнеркәсіптік масштабта жүзеге асырылған ацетилен мен ацетон негізіндегі изопрен синтездеу әдісін ұсынды. 1959 жылға дейін бутадиен-1,3 болды біздің елімізде жалғыз мономером өндіру үшін синтетикалық каучук. 50-ші жылдары әлемде алғаш рет өнеркәсіптік масштабта 1964-1965 жылдары Самара және Волга синтетикалық каучук зауыттарында жүзеге асырылған изопрен изобутилен мен формальдегидтен синтездеу әдісі (диоксан әдісі) әзірленді. 1968-1970 жылдары орта Приобьяның ілеспе газынан алынатын изопентанды екі сатылы дегидрациялау арқылы изопрен өндіру жөніндегі ірі қуаттар қолданысқа енгізіледі. Кейінірек осы шикізатта Тобыл мұнай-химия комбинатында изопрен өндірісі ұйымдастырылды. 2.4 Изопрен алу әдістері Қазіргі уақытта өнеркәсіпте игерілген келесі әдістер изопрен алу: изопентан мен изоамилендерді сусыздандыру С5 фракцияларынан изопренді бөлу формальдегидпен изобутиленнің конденсациясы Әлемдік мұнай-химия тәжірибесінде бұл әдістердің ешқайсысы берілмеген түпкілікті басымдық және кез-келген кәсіпорын үшін әдісті таңдау технологиялық жабдықтың, шикізаттың және т. б. болуына байланысты. 2.4.1 Изопренді изобутилен мен формальдегидтің конденсациясымен алу. Кинетика және 4,4-диметилдиоксан-1,3 түзілу механизмі Изопрен алудың негізгі әдістерінің бірі, өнеркәсіптік маңызы бар ‒ формальдегид конденсациясымен изопрен синтезін (СН2О) изобутиленмен (изо ‒ C4H8) алу әдісі. Бұл әдісті Кеңес Одағы ғалымдары Я. И . Ротштейн, М. И. Фарберов және М. С. Немцов 1944 жылы ойлап тапқан. Олефиндердің альдегидтермен конденсациясын голланд ғалымы Принс ашты. Ол алғаш рет 1917 жылы реакцияларға жүйелі зерттеулер жүргізді. Процесс екі кезеңнен тұрады : бірінші кезеңде формальдегидпен изобутиленді конденсациялау арқылы 4,4-диметилдиоксан-1,3 түзіледі (Ханзада реакциясы): Екінші кезеңде изопреннің пайда болуымен DMD ыдырауы жүреді, формальдегид және су: Осы технология бойынша Ресейде изопреннің шамамен 50% - ы алынады. Бірінші кезеңнің негізгі жанама өнімдері: триметилкарбинол( ТМК), метил-трет-бутил эфирі, метил, қанықпаған спирттер. Изопрен өндіру үшін шикізат ретінде формальдегидпен (формалин) және изобутиленнің су ерітіндісі қолданылады. Шикізаттың екі түрі де изопрен синтездейтін кәсіпорындарда өндіріледі. Формальдегид метанолдың оттегімен әрекеттесуі арқылы 600-750°C температурада пемза күміс катализаторда алынады. CH3ON → CH2O + H2 — 93.4 кДж/моль СН3ОН + 0,5 О2 → СН2О + Н2О + 147,4 кДж/моль Н2 + 0,5 О2 → Н2О + 242,8 кДж/моль Осы реакциялармен бірге жанама өнімдер кешені жүреді: метанолдың СН2О, СО2, СО, НСООН дейін тікелей тотығуы, СН3ОН пиролизі және т. б. Кесте 1.1 ‒ " құрамында изобутилен бар техникалық С4-фракцияларының құрамы (салмақ. %)».
жүктеу/скачать 187.32 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||