Жэс-тың сипаттамалары мен ерекшеліктері

ЖЭС-тың сипаттамалары мен ерекшеліктері

Қабылдаған:

Орындаған: Абдурахман М.

Жоспар:

ЖЭС тарихи сипаттамасы

1921 жылы наурызда билік иелері азық салғыртын азық салығымен алмастыру, әскери коммунизмнен жаңа экономикалық саясатқа көшу туралы шешім қабылдады. Жерді жалға беруге және алуға, жалдама еңбекті қолдануға рұқсат етілді, ауыл шаруашылығы несиесі және тұтыну кооперациясын дамыту көтермеленді. Еңбек міндеткерлігі жойылды. Теміржол және автомобиль тасымалының, өндіруші және өңдеуші өнеркәсіптің кәсіпорындары шаруашылық есепке көшірілді. Машиналарды жалға беретін пункттер пайда болды, базарлар ашылды, кедейлер егістікті бірлесіп жырту үшін бірікті.

Ірі қарасы 6-ға жетпейтін қожалықтар салықтан босатылды. Көлік салығы мен ақшалай түтін салығы орнына бірыңғай заттай салық белгіленді. 1924 жылдың 1 қаңтарынан ақшалай салық енгізілді. Үдемелі салықтың ауыртпалығы кулактар мен байларға түсті. Салықтан жиналған қаражаттар қорғаныс ісіне, халық ағартуды дамытуға, ауыл шаруашылығына қолдау көрсетуге, ірі өнеркәсіпті дамытуға жұмсалды.

Мемлекет шаруаларға ауылшаруашылық машиналары мен жабдықтар сатып алуға несие бөлді. 1924-1925 жылдары республикаға әкелінген тракторларды кооперативтер мен коммуналар сатып алды. Егіс көлемі 1928 жылы 1913 жылғы деңгейіне жетіп, 4,4 млн. га болды. Мал cаны 1924 жылы 24,8 млн болса, 1928 жылы 41 млн.-ға көбейді.

ЖЭС аясында Республиканың халық шаруашылығында болған өзгерістер елдің дағдарыстан шыққанын, экономикалық дамуда жаңа үрдістің кең етек жайғанын көрсетеді. Елдің шаруашылық жүйесі нарықтық экономика қатынасына біртіндеп енді. Өлкенің экономикасы көпукладты сипатқа ие бола бастады, яғни әртүрлі меншік түрлерінің қатар өмір сүру мүмкіндігі пайда болды. Меншіктің әртүрлі түрлерінің қалыптасуы, олардың арасындағы бәсекелестік пен ұдайы өндірістегі бірін-бір толықтыруы халық шаруашылығының алға даму бағытын айқындады.