Дәріс №4
МАТЕРИАЛДЫҚ НҮКТЕНІҢ БІР САНАҚ ЖҮЙЕСІНЕН
ЕКІНШІ САНАҚ ЖҮЙЕСІНЕ ӨТКЕНДЕГІ
ЖЫЛДАМДЫҚ ПЕН ҮДЕУ ВЕКТОРЛАРЫНЫҢ ӨЗГЕРІСТЕРІ
Нүктенің бір уақыт мезетіндегі екі қозғалысқа қатысқан кездегі оның жылдамдығы мен үдеуінің қалай өзгеретіндігін анықтаймыз.
М нүктесінің қозғалысын екі санақ жүйесіне қатысты қарастырамыз. (14-сурет). Біреуі OXYZ жылжымайтын, ал екіншісі O′X′Y′Z′ жылжымалы санақ жүйесі болсын. Жылжымайтын санақ жүйесін К, ал жылжымалы санақ жүйесін К′ деп атайық. К′ жүйесі К жүйесіне қарағанда еркін қозғалады деп қарастырамыз. Басқаша айтқанда К′ жүйесі жылдамдықпен ілгерілемелі және бұрыштық жылдамдықпен айналмалы қозғалады. М нүктесінің қозғалысын К жүйесіне қатысты радиус - векторымен К′ жүйесіне қатысты радиус-векторымен анықтайық. Сонда ОМО′ ұшбұрышынан
К санақ жүйесінің бірлік векторларын , деп белгілейік. К санақ жүйесі қозғалмайтын болғандықтан, бірлік векторлары шамасы жағынан да бағыты жағынан да тұрақты. К′ санақ жүйесі еркін қозғалатындықтан бірлік векторлар уақыт өзгерісіне байланысты бағытын өзгертіп отырады да шамасы жағынан тұрақты болады.
ЖЫЛДАМДЫҚ
М нүктесінің жылдамдығын анықтау үшін, жылдамдықтың анықтамасы бойынша (57) өрнектен уақыт бойынша туынды аламыз.
М нүктенің К санақ жүйесіне қатысты радиус-векторы болғандықтан, тұрақты. Сондықтан - дан уақыт бойынша алынған туынды мынаған тең,
болғандықтан бұдан уақыт бойынша алынған туынды мынаған тең
болғандықтан және мұндағы уақытқа тәуелді функция болғандықтан осы радиус - векторынан уақыт бойынша алынған туындыны былай есептеп шығарамыз,
өрнекпен анықталған Пуассон теңдігін қолданып соңғы жақшадағы өрнекті түрлендіруге болады. Сонда
Достарыңызбен бөлісу: |