ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ
БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
ШӘКӘРІМ атындағы
СЕМЕЙ МЕМЛЕКЕТТІК УНИВЕРСИТЕТІ
|
3 денгейлі СМЖ құжаты
|
ПОӘК
|
ПОӘК 042-.01.20.65
/01-2008
|
ПОӘК
Оқытушыларға арналған пәннің оқу жұмыс бағдарламасы
«Гидрогаз динамикасы және жылу-масса алмасу»
|
______№ _____басылым
|
ПӘНДЕРДІҢ ОҚУ - ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
«ГИДРОГАЗ ДИНАМИКАСЫ ЖӘНЕ ЖЫЛУ-МАССА АЛМАСУ»
050731 – «Тіршілік қауіпсіздігі» мамандығы үшін
ОҚЫТУШЫЛАРҒА АРНАЛҒАН ПӘННІҢ ОҚУ ЖҰМЫС
БАҒДАРЛАМАСЫ
Семей
2008
Кіріспе
1 ӘЗІРЛЕГЕН
ҚҰРАСТЫРУШЫ _____ «__» ________ 2008 ж. Койбагаров С.Х., доцент міндетін атқарушы «Техникалық физика» кафедрасы
2 ТАЛҚЫЛАНДЫ
2.1 «Техникалық физика» кафедрасының отырысында.
«____» __________ 2008 жылы, № __ хаттама.
Кафедра меңгерушісі ___________ М.К. Мукушева.
2.2 Инженерлік - технологиялық факультеттің оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында
«____» __________ 2008 жылы, № __ хаттама.
Төрағасы ______________ Ж.К. Молдабаева.
3 БЕКІТІЛГЕН
Университеттің оқу-әдістемелік кеңесінің отырысында қабылданған және баспадан шығаруға рұқсат берілді.
«____» __________ 2008 жылы, № __ мәжілісхат.
ОӘК төрағасы, бірінші проректор __________ А.А. Молдажанова
БІРІНШІ РЕТ ЕНГІЗІЛГЕН.
Мазмұны
1 Қолданылу саласы...........................................................................................4
2 Нормативтік сілтемелер..................................................................................4
3 Жалпы ережелер..............................................................................................4
4 Оқытушыларға арналған пәндердің оқу жұмыс бағдарламасының мазмұны............................................................................................................6
5 Студенттердің өздік жұмысына арналған такырьптардың тізімі...............9
6 Пән бойынша оқу-әдістсмелік карта............................................................10
7 Оқу-әдістемелік әдебиетпен камтамасыз етудің картасы.........................12
8 Әдебиеттер......................................................................................................13
1 ҚОЛДАНЫЛУ САЛАСЫ
«Гидрогаз динамикасы және жылу-масса алмасу» мамандығы бойынша оқу-әдістемелік кешеннің кұрамына енгізілген окытушыларға арналған пәннің оқу жүмыс бағдарламасы «050731» - «Тіршілік қауіпсіздігі» мамандығының студенттері үшін арналган.
2 НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР
«Гидрогаз динамикасы және жылу-масса алмасу» пәнінің оқытушыларға арналған осы пәннің оқу жұмыс бағдарламасы келесі құжаттардың талаптары мен ұсыныстарына сәйкес берілген пән бойынша оқу үрдісін үйымдастырудың тәртібін белгілейді:
- «050731» - «Тіршілік қауіпсіздігі» мамандығының мемлекеттік жалпыға міндетті білім стандарты, ҚР МЖБС 3.08.102-2004, 7 тамызда 2006 ж. № 671 Қазакстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің Бұйрығымен енгізілген және бекітілген.
- СТУ 042-РГКП-СГУ-8-2007 «Пәндердің оқу-әдістемелік кешенін әзірлеуге және рәсімдеуге қойылатын жалпы талаптар» университет стандарты;
- ДП 042-08.10.10.12-2007 «Пәндердің оқу-әдістемелік кешенінің құрылымы және мазмұны» құжаттандырылған процедурасы.
3 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕР
3.1 Пәннің мазмұнын қысқаша сипаттау
Гидрогаз динамикасы және жылу-масса алмасу пәні қазіргі инженерлерді дайындау үшін қажетті, техника ғылымдарының ажырамас бөлігі болады. Тәжірибе жүзінде халық шаруашылығының барлық салалары теориялық гидромеханиакның сұрақтарын, гидроқондырғыларды пайдалануды және сұйық пен газдар қатнасатын барлық технологиялық процестерді қосады. Сондықтан гидрогаз динамикасы және жылу-масса алмасу атомдық энергетикада, кеме жасауда, өнеркәсіптік жылуэнергетикасында, гидроэнергетикада, гидроқұрлыс салуда және т.б. жұмыс істейтін инженерлерді дайындау кезінде ерекше орын алады.
3.2 Гидрогаз динамикасы және жылу-масса алмасу пәнін оқудың мақсаты сұйық қозғалысы мен тепе-теңдік заңдары, гидравликалық процестердің маңызынан және жылу энергиясының берілуі мен өзгеру процестарының физикалық маңызы қандай екендігінен түсініктер қалыптастыру. Гидравликаның негізгі жағдайлары, әртүрлі гидравликалық және жылулық машиналар мен аппараттардың жұмысын анализдеу және есептеу әдістерін оқып үйрену, студенттерде гидрогаз динамикасы және жылу-масса алмасудан ғылыми түсінік қалыптастыру.
3.3 Пәнді оқып үйренудің міндеті келесідей білімді меңгергенде ашылады. Олар: сұйық қозғалысы және тыныштық заңдары; жылу энергиясын механикалық энергияға түрлендіру теориясын білу қажеттілігі; жылу беру теориясы; құбылыстардың физикалық маңызын білу қажеттілігі.
3.4 Курсты оқып үйрену бойынша талаптар
білу қажет:
сұйық қозғалысы мен тепе-теңдік заңдарын;
құбырларда, каналдарда сұйықтар мен газдар қозғалысын есептеуді;
жылу энергиясының берілуі мен өзгеру процестерін;
жылу және масса алмасу есептерінің қойылымы және оларды шешуді.
пайдалана білу қажет:
температура мен қысым өлшеуіш құралдарын қолданып, жылутехникалық өлшеулерді жүргізуді;
сұйық пен газдардың жылдамдығы мен шығын құралдарын пайдаланып, өлшеулер жүргізуді;
жылуфизикалық мінездемелерін анықтаудың тәжірибелік әдістерін.
меңгеру қажет:
тәжірибелілік жұмыстарды жобалауды мен жүргізуді, және зерттеу әдістерін.
қолдана білу қажет:
тәжірибемен алынған нәтижелерді бір күйге келтіру дағдыларын.
түсіну қажет:
гидромеханика заңдарын, жылу және масса алмасу мен энергияның түрлену заңдарын.
түсінігі болу қажет:
сұйық қозғалысы мен тепе-теңдік заңдарын практикалық есептерді шешуге қолданудан;
денелер арасында жылу берілуді және оның таралуын практикалық есептерді шешуге пайдаланудан.
ие болу қажет:
сұйық қозғалысы, жылу және масса алмасу заңдарынан түсінігі және білімі.
3.5 Курстың пререквизиты
- физика;
- математика;
- инженерлік графика және сызба геометрия;
- химия;
- бағдарламалау.
3.6 Курстың постреквизиты
- тіршілік қауіпсіздігі және еңбекті қорғау;
- өндіріс және технологиялық процестер.
Кесте 1 – Оқу жұмыс жоспарынан көшірме
Курс
|
Семестр
|
Кредиттер
|
ДР,
(сағ.)
|
ПС,
(сағ.)
|
ЗХ,
(сағ.)
|
ОСӨЖ,
(сағ.)
|
СӨЖ,
(сағ.)
|
Барлығы,
(сағ.)
|
Қорытынды бақылау
дың нысаны
|
3
|
5
|
3
|
15
|
15
|
15
|
45
|
45
|
135
|
Емтихан
|
4 ОҚЫТУШЫЛАРҒА АРНАЛҒАН ПӘНДЕРДІҢ ОҚУ ЖҮМЫС БАҒДАРЛАМАСЫНЫҢ МАЗМҰНЫ
2 кесте - Пәндердің мазмұны. Сабак түрлері бойынша сағаттарды бөлу
Тақырыптардың атауы және олардьң мазмұны
|
Сағаттар саны
|
Әдебиеттер
|
1
|
2
|
3
|
Дәріс сабақтары
|
Кіріспе. Гидрогаз динамикасы және жылу-масса алмасу пәні. Гидравлика, оның тарихы. Сұйыққа әсер ететін күштер. Сұйық қысымы. Сұйықтардың негізгі физикалық қасиеттері. Тығыздық. Сұйық сығылғыштығы. Температуралық ұлғаю. Созылуына кедергі. Сұйық тұтқырлығы. Буланғыштық. Сұйықта газдардың еруі.
|
1
|
8.3, 3-15 б.
|
Гидростатика. Гидростатикалық қысымның қасиеті. Гидростатиканың негізгі теңдеуі. Сұйық тепе-теңдігінің дифференциальдық теңдеуі және оңай жағдайлар үшін оларды интегралдау. Пьезометрлік биіктік. Вакуум. Қысымды өлшеу.
|
1
|
8.3, 16-26 б.
|
Сұйықтардың кинематикасы мен динамикасы. Негізгі түсініктері және анықтамалар. Сұйық шығыны. Бернулли теңдеуі. Гидравликалық шығындар.
|
1
|
8.3, 40-54 б.
|
2-ші кестенің жалғасы
1
|
2
|
3
|
Құбырда сұйық ағысының тәртібі. Ламинарлық ағыс.
Құбырда сұйық ағысы. Дөңгелек құбырлардағы ламинарлық ағыс теориясы. Бастапқы участоктағы ламинарлық ағыс. Тікбұрышты құбырларда және екі қабырға арасындағы саңылаудағы ламинарлық ағыс.
|
1
|
8.3, 62-86 б.
|
Турболенттік ағыс. Тегіс құбырлардағы турболенттік ағыс. Кедір-бұдыр және дөңгелек емес құбырлардағы турболенттік ағыс.
|
1
|
8.3, 95-106 б.
|
Саптама және тесік арқылы сұйықтың ағуы. Тұрақты ағын кезінде жұқа қабырғадан кішкентай тесік арқылы сұйықтың ағуы. Толық сығылмау кезіндегі ағу. Деңгей бойымен ағу.
|
1
|
8.3, 122-129 б.
|
Құбырлардың гидравликалық есебі. Тұрақты қимадағы жай құбырлар. Сифон. Құбырлардың параллель және тізбектеп жалғануы. Тармақталған құбырлар. Қиын құбырлар есебі.
|
1
|
8.3, 136-146 б.
|
Құбырларда орнықпаған сұйық ағысы. Қатты құбырларда орнықпаған сұйық ағысы. Гидравликалық соққы.
|
1
|
8.3, 153-164 б.
|
Жылуалмасу теориясының негізі. Жылу-және масса алмасу теориясының негізгі міндеттері. Жылуөткізгіштік. Жылуөткізгіштіктің дифференциальдық теңдеуі. Жазық бір қабатты және көп қабатты қабырға арқылы жылу жеткізу.
|
1
|
8.1, 209-214 б.
|
Конвективтік жылуалмасу. Жылу беру процессіне әсер ететін факторлар. Конвективті жылуалмасудың дифференциальдық теңдеуі.
|
1
|
8.1, 218-222 б.
|
Конвективтік жылуалмасу. Еркін және еріксіз конвекция кезіндегі жылу беру.
|
1
|
8.1, 243-252 б.
|
Сұйықтың агрегаттық күйі өзгерген кезде жылу беру. Сұйықтың қайнау кезіндегі жылу беру. Будың конденсациялануы кезінде жылу беру.
|
1
|
8.1, 252-259 б.
|
Сәулеленумен жылу алмасу. Негізгі түсініктері мен анықтамалары. Денелер арасындағы сәулеленумен жылу алмасу.
|
1
|
8.1, 262-273 б.
|
2-ші кестенің жалғасы
1
|
2
|
3
|
Жылу жеткізу. Жазық жазық қабырға арқылы жылу жеткізу. Цилиндрлі қабырға арқылы жылу жеткізу.
|
1
|
8.1, 274-281 б.
|
Стационар емес жылуөткізгіштік. Стационар емес тәртіп кезіндегі жылуөткізгіштік. Жазық қабырғаны қыздыру және суыту.
|
1
|
8.1, 294-314 б.
|
Практикалық сабактар
|
|
Сұйықтардың физикалық қасиеттері. Сұйықтың негізгі физикалық қасиеттері: тығыздық, меншікті салмақ, сығылғыштық және тұтқырлықты қолдана есептер шешу және қарастырылатын шамалар қандай өлшем бірліктерінде өлшенетінін меңгеру.
|
2
|
1.4, 4-8 б.
|
Гидростатикалық қысым. Вакуумды, қысымды және пьезометрлік биіктікті анықтау.
|
2
|
1.4, 8-16 б.
|
Гидродинамика.
|
2
|
1.4, 16-35 б.
|
Насостар.
|
2
|
1.4, 35-40 б.
|
Жылуөткізгіштік. Жылуөткізгіштік теңдеуін пайдалана есептер шешу
|
2
|
1.4, 90-92 б.
|
Конвективтік жылуалмасу кезіндегі жылу ағынын анықтау туралы есептер шешу.
|
2
|
1.4, 92-97 б.
|
Қайнау және конденсациялану кезіндегі жылу алмасу жылу беру коэффициентін анықтау.
|
1
|
1.4, 98-100 б.
|
Денелердің сәуле шығару жылуын анықтау.
|
1
|
1.4, 100-104 б.
|
Жылу жеткізгіштік коэффициентін, жылу ағынын анықтау туралы есептер шығару.
|
1
|
1.4, 98-104 б.
|
Зертханалық жұмыстар
|
Жылутехникалық өлшеулер. Құралдармен өлшеулердің теориялық мағлұматтары. Қысым мен температураны өлшеу құралдарының жұмыс істеу принципі мен құрлысы. Жылдамдық пен шығынды өлшеу құралдарының жұмыс істеу принципі мен құрлысы.
|
4
|
Әдістемелік нұсқау
|
Цилиндрлік қабат әдісімен материалдың жылуөткізгіштік коэффициентін анықтау. Жылуөткізгіштік әдістемесін меңгеру және ғылыми тәжірибе жүргізудің дағдыларын алу.
|
3
|
Әдістемелік нұсқау
|
1
|
2
|
3
|
Ауаның еркін қозғалысы кезінде көлденең құбырдың конвекциямен жылу беру коэффициентін анықтау. Еркін конвекцияда жылу беру теориясынан білімді тереңдету, тәжірибені зерттеу тәсілімен таныстыру, және тәжірибемен алынған нәтижелерді бір күйге келтіру дағдыларын алу.
|
3
|
Әдістемелік нұсқау
|
Калориметрлік тәсілмен қатты дененің сәулелену коэффициентін анықтау. Калориметрлік тәсілмен вольфрамдық сымның сәулелену коэффициентін тәжірибемен анықтау және оның температурадан тәуелділігін анықтау.
|
3
|
Әдістемелік нұсқау
|
Құбыр ішінде ауаның еріксіз қозғалысы кезінде жылу беру. Құбыр ішінде ауаның еріксіз қозғалысы кезінде жылу беру коэффициентінің орта және жергілікті мәнін анықтау.
|
3
|
Әдістемелік нұсқау
|
5 СТУДЕНТТЕРДІҢ ӨЗДІК ЖҰМЫСТАРЫНА АРНАЛҒАН ТАҚЫРЫПТАРДЫҢ ТІЗІМІ
5.1 Тұтқырлықты анықтау әдістері.
5.2 Жазық және қисық қабырғаларға түсетін сұйық қысымы күші.
5.3 Сұйығы бар ыдыс қозғалысы.
5.4 Денелердің жүзуі.
5.5 Гидродинамикалық ұқсастық. Кавитациялық ағыс.
5.6 Ламинарлық ағыс кезіндегі жергілікті кедергілер.
5.7 Сұйық ағызғыштар арқылы сұйықтың ағуы.
5.8 Жіңішке ағыс гидравликасы.
5.9 Біркелкі емес сұйықтардың гидравликасы.
5.10 Цилиндрлік көп қабатты қабырға арқылы жылу жеткізу.
5.11 Ұқсастық теориясы.
5.12 Жылу алмасу аппараттарын есептеу тәсілдері.
6 ПӘН БОЙЫНША ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КАРТА
3 кесте -Пән бойынша оқу-әдістемелік карта
Такырыбы
|
Көрнекі құралдар, ТСО, плакаттар, зертханалык такталар
|
Өз бетімен
окып
үйренуге
арналған
сұрақтар
|
Бақылау нысаны
|
Дәріс сабақтары
|
Практикалық
(семинар)
сабақтар
|
Зертханалық сабақтар
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
Кіріспе. Сұйықтар қасиеті
|
Сұйықтардың физикалық қасиеттері.
|
|
|
Тұтқырлықты анықтау әдістері.
|
Конспект, есептер шешу, реферат.
|
Гидростатика
|
Гидростатикалық қысым.
|
Жылутехникалық өлшеулер
|
|
Жазық және қисық қабырғаларға түсетін сұйық қысымы күші.
|
Конспект, есептер шешу, реферат.
|
Сұйықтардың кинематикасы мен динамикасы
|
Гидродинамика.
|
|
|
Денелердің жүзуі.
|
Конспект, есептер шешу, реферат.
|
Құбырда сұйық ағысының тәртібі. Ламинарлық ағыс.
|
|
Цилиндрлік қабат әдісімен материалдың жылуөткізгіштік коэффициентін анықтау.
|
|
Сұйығы бар ыдыс қозғалысы.
|
Конспект, есептер шешу, есеп беру, реферат.
|
Турболенттік ағыс
|
Насостар.
|
|
|
Гидродинамикалық ұқсастық.
|
Конспект, есептер шешу, реферат.
|
Саптама және тесік арқылы сұйықтың ағуы
|
|
|
|
Кавитациялық ағыс.
|
Конспект, реферат.
|
Құбырлардың гидравликалық есебі
|
Жылуөткізгіштік теңдеуін пайдалана есептер шешу
|
|
|
Ламинарлық ағыс кезіндегі жергілікті кедергілер.
|
Конспект, есептер шешу, реферат.
|
Құбырларда орнықпаған сұйық ағысы
|
|
|
|
Сұйық ағызғыштар арқылы сұйықтың ағуы.
|
Конспект, реферат.
|
Жылуалмасу теориясының негізі
|
|
|
|
Жіңішке ағыс гидравликасы.
|
Конспект, реферат.
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
6
|
Конвективтік жылуалмасу
|
Конвективтік жылуалмасу кезіндегі жылу ағынын анықтау туралы есептер шешу.
|
Ауаның еркін қозғалысы кезінде көлденең құбырдың конвекциямен жылу беру коэффициентін анықтау.
|
|
Біркелкі емес сұйықтардың гидравликасы.
|
Конспект, есептер шешу, есеп беру, реферат.
|
Еркін және еріксіз конвекция кезіндегі жылу беру
|
|
|
|
|
Конспект.
|
Сұйықтың агрегаттық күйі өзгерген кезде жылу беру
|
Қайнау және конденсациялану кезіндегі жылу алмасу жылу беру коэффициентін анықтау.
|
|
|
Ұқсастық теориясы.
|
Конспект, есептер шешу, реферат.
|
Сәулеленумен жылу алмасу
|
Денелердің сәуле шығару жылуын анықтау.
|
Калориметрлік тәсілмен қатты дененің сәулелену коэффициентін анықтау.
|
|
|
Конспект, есептер шешу, есеп беру, реферат.
|
Жылу жеткізу
|
Жылу жеткізгіштік коэффициентін анықтау туралы есептер шығару.
|
Құбыр ішінде ауаның еріксіз қозғалысы кезінде жылу беру.
|
|
Жылу алмасу аппараттарын есептеу тәсілдері.
|
Конспект, есептер шешу, есеп беру, реферат.
|
Стационар емес жылуөткізгіштік
|
|
|
|
|
Конспект.
|
7 ОҚУ-ӨДІСТЕМЕЛІК ӘДЕБИЕТІІЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУДІҢ КАРТАСЫ
4-ші кесте- Оку-әдістемелік әдебиетпен қамтамасыз етудін картасы
Окулыктардын, оку-әдістемелік күралдардын
Атауы
|
Даналарлың саны
|
Студенттердің
саны
|
Қамтамасыз етілу пайызы
|
1
|
2
|
3
|
4
|
Лариков Н.Н. Теплотехника. – Стройиздат, 1985. – 432 с.
Теплотехника/ А.П. Баскаков, Б.В. Берг, О.К. Витт и др.; Под ред. А.П. Баскакова. – М.: Энергоатомиздат, 1991. – 224 с.
|
|
|
|
Гидравлика, гидравлические машины и гидравлические приводы /Башта Т.М. и др. -М.: Машиностроение, 1970. –504 с.
Ерохин В.Г., Маханько М.Г. Сборник задач по основам гидравлики и теплотехники. - М.: Энергия, 1979. – 240 с.
Теплотехника /А.М. Архаров, С.И. Исаев, И.А. Кожинов и др.; Под общ. ред. В.И. Крутова. – Машиностроение, 1986. – 432 с.
Юфин А.П. Гидравлика, гидравлические машины и гидропривод. –М.: Высш. школа, 1965. – 428 с.
Сборник задач по процессам теплообмена в пищевой и холодильной промышленности /Г.Н.Данилова, В.Н. Филаткин, М.Г. Щербов, Н.А. Бучко. - М.: Агропромиздат, 1986. – 288 с.
Панкратов Г.П. Сборник задач по теплотехнике. - М.: Высш. школа, 1986.- 248 с.
|
|
|
|
8 Әдебиеттер
8.1 Негізгі әдебиеттер
8.1.1 Лариков Н.Н. Теплотехника. – Стройиздат, 1985. – 432 с.
8.1.2 Теплотехника/ А.П. Баскаков, Б.В. Берг, О.К. Витт и др.; Под ред. А.П. Баскакова. – М.: Энергоатомиздат, 1991. – 224 с.
8.1.3 Гидравлика, гидравлические машины и гидравлические приводы /Башта Т.М. и др. -М.: Машиностроение, 1970. – 504 с.
8.1.4 Ерохин В.Г., Маханько М.Г. Сборник задач по основам гидравлики и теплотехники. - М.: Энергия, 1979. – 240 с.
8.2 Қосымша әдебиеттер
8.2.1 Теплотехника /А.М. Архаров, С.И. Исаев, И.А. Кожинов и др.; Под общ. ред. В.И. Крутова. – Машиностроение, 1986. – 432 с.
8.2.2 Юфин А.П. Гидравлика, гидравлические машины и гидропривод. –М.: Высш. школа, 1965. – 428 с.
8.2.3 Сборник задач по процессам теплообмена в пищевой и холодильной промышленности /Г.Н.Данилова, В.Н. Филаткин, М.Г. Щербов, Н.А. Бучко. - М.: Агропромиздат, 1986. – 288 с.
8.2.4 Панкратов Г.П. Сборник задач по теплотехнике. - М.: Высш. школа, 1986.- 248 с.
8.2.5 Общие требования к оформлению текстовых документов СТУ 042-РГКП-СГУ-6-2005.
Достарыңызбен бөлісу: |