Жоспар I. Кіріспе II. Негізгі бөлім Шеміршек, шеміршектің құрылыс-қызметінінің ерекшелігіне және құрамындағы талшықтарының қатынасына қарай жіктелуі Шеміршек тіндерінің дамуы Шеміршектің жасқа байланысты өзгеруі, Сүйек тіні

жүктеу/скачать 0.99 Mb.

Дата	01.04.2023
өлшемі	0.99 Mb.
	#471539
түрі	Презентация

Гистология срс 10

Презентация

Тақырыбы: Шеміршек. Жасқа байланысты гистологиясы. Регенерациясы. Сүйек және оның эктоптикалық дамуы. Сүйектің физиологиялық және жарақаттанудан кейінгі регенерациясы. Балалардағы ерекшелікте.

Орындаған:Абдалимов Д..
Тобы: В-ЖМҚБ-02-20
Қабылдаған: Тоймбетова К.А.
Жоспар I. Кіріспе II. Негізгі бөлім 1. Шеміршек, шеміршектің құрылыс-қызметінінің ерекшелігіне және құрамындағы талшықтарының қатынасына қарай жіктелуі 2. Шеміршек тіндерінің дамуы 3. Шеміршектің жасқа байланысты өзгеруі, 4. Сүйек тіні, жіктелуі 5. Қабыршақты сүйек тіні 6. Сүйек диафизінің құрылысы, сүйектің регенерациясы, жасқа байланысты ерекшелігі III. Қорытынды
Кіріспе
Қаңқа тіні – сүйек пен шеміршек анық байқалатын басым тірек-механикалық қызмет атқаратын, дәнекер ұлпалардың түрлері болып табылады. Сонымен қатар олар су-тұз алмасуға қатынасады, гомеостазды (тұрақтылық) қамтамасыз етеді, қорғаныштық және трофикалық қызмет атқарады.
Шеміршек тіндері
Шеміршек тіні тыныс алу жүйесінің мүшелерінде, буындарда, омыртқа аралық дискілерде т.б.кездеседі. Бұл тіндердің негізін хондроциттер мен хондробласттар және серпімділігімен ерекшеленетін жасуша аралық заттар құрайды.
Гиалинді шеміршек
Гиалинді шеміршек тіні әйнек тәрізді , мөлдір ағзада ең көп тараған шеміршек түріне жатады.Ересек адамдарда қабырғаның төс сүйегінен байланысқан
Ұштарында, көмекейде, тыныс алу жолдарында ,жілік сүйектерінің буын беттерінде кездеседі.
Эластинді шеміршек
Бұл шеміршек пішіні тегіс емес,бүктеліп немесе майысқан бөліктері бар мүшелерде: құлақ жарғағы, көмейдің, мүйіз және сына тәрізді шеміршегі түрінде кездеседі.
Талшықты шеміршек
Талшықты шеміршек тіні – омыртқа аралық дискіде, қозғалысы аз байламдарда,талшықты дәнекер тінінің гиалинді шеміршекке айналатын жерінде кездеседі.
Шеміршектің жасқа байланысты өзгеруі

Организмнің қартаюына байланысты шеміршек тініндегі протеогликандардың концентрациясы азаяды және соған байланысты гидрофильділігі төмендейді. Хондробласттар мен жас хондроциттердің бөліну құбылыстары нашарлайды.
Жасуша аралық заттар мен жасушалардың дистрофиялық өзгерістерінің резорбциясына хондрокласттар қатысады. Хондроциттердің өлімінен кейін лакуналар аморфты заттар мен коллаген жіпшелеріне толады.

Ретикулофиброзды сүйек тіні
Ретикулофиброзды тіннің негізгі затында сопақша пішінді лакуналар орналасады. Лакуналар остеоциттер орналасқан анастомоз құратын каналдардан тұрады. Өрескел талшықты тіннің сырты сүйек қабымен қапталған.

Коллаген талшықтары
Остеоциттер

Қабыршақты сүйек тіні

Бұл тін – ересек адам организмінде кең таралған. Ол сүйек пластинкаларынан тұрады. Пластинкалар фибриллардан тұрады. Орталық бөлігінде фибриллалар бойлай, ал периферия бойында көлденең орналасады.

Сүйек пластинкалары;
Остеоциттер;
Остеоцит аралшаларының жанасуы;
Коллаген талшықтары

Сүйекке жасқа байланысты өзгеруі

Бұл сүйектің құрамындағы химиялық заттардың өзгеруіне байланысты жүреді. Мұндай жағдайларда коллаген талшықтарының түрлері мен гликозамингликандардың қатынасы өзгеріп, сүйектің құрамында сульфаттанған қосылыстар пайда болады.

Сүйек тінінің дамуы
Тура остеогенез
Тура емес
остеогенез
Сүйек тінінің дамуы

Эмбрионның сүйек тінінің дамуы 2 тәсілмен жүзеге асады.
1)тура остеогенез-мезенхимадан тікелей даму;
2) тура емес даму – мезенхимадан дамыған шеміршектен даму. Сүйек тінінің дамуы барысында сүйек диффероны пайда болады: бағаналы жасушалар, жартылай бағаналы жасушалар, остеобласттар, остеоциттер

Қорытынды

Қорыта айтқанда, эмбриогенезде қаңқа ұлпалары эктодермаға индукцияның әсері кезінде мезенхимадан дамиды. Басында мезенхиманың аймақтары қаңқа генді бастамаға жіктеледі, одан кешірек хондроидты, ал содан кейін сүйек тіні түзіледі.

ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
1. «Цитология, эмбриология және гистология», Аяпова Ж.О.
2. «Гистология», Афанасьев Ю.И.
3. «Адам физиологиясы», Сәтбаева Х.Қ., Өтепбергенов А.А., Нілдібаева Ж.Б.
4. АТЛАС «Гистология, цитология және эмбриология» Р.Б.Абильдинов, Ж.О.Аяпова, Р.И.Юй.

жүктеу/скачать 0.99 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: