ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
М.Х. ДУЛАТИ АТЫНДАҒЫ ТАРАЗ ӨҢІРЛІК УНИВЕРСИТЕТІ
Кафедра: «Химия-география»
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы: Орта мектеп курсында валенттілік тақырыбын оқыту әдістемесі
Курс: 3
Топ: ХБ18-3
Орындаған: Нураддинов Сайфиддин.
Қабылдаған: Менлибекова А.Т.
ТАРАЗ 2020
Студент: Нураддинов С.
Жорпар.
Кіріспе
1.Окувшыларға. Валенттілік туралы түсінік беру.
1.1 Валенттілік уғымының калыптасуы және дамуы.
1.2. Валенттілік уғымының окувшыларға окутувдың маңызы.
2. Окувшыларға валенттілік кестесі аркалы тусіндіру (көрсетме материал.).
2.1. Перизинтасия жолы мен тусніктеме беру.
3. 7-8 сынып бойынша сабак жоспарын тузув . Ашық сабак.
3.1 Туракты және айналымлы валентттілер тусник беру.
Кіріспе.
Валенттілік дегеніміз - атом жоғалтатын, пайда болатын немесе тұрақты болатын электролимдердің максималды саны. Металдар мен бейметалдар үшін октет ережесі атомның ең тұрақты формасын сипаттайды. Мұнда, егер атомның сыртқы қабықшасының саны толығымен толтырылса (бұл үшін сегіз электрон керек), бұл электронды конфигурация тұрақты. Басқаша айтқанда, егер s және p қосалқы орбиталдары ns2np6 конфигурациясымен толығымен толтырылса, атом тұрақты болады.
Әрине, асыл газ атомдары бұл электронды конфигурацияға ие. Сондықтан, октет ережесіне бағыну үшін басқа элементтер электрондарды жоғалту, алу немесе бөлу керек. Осы тұрақтылықты жоғалту немесе алу немесе бөлу қажет атомдардың максималды саны - бұл атомның валенттілігі.
Мысалы, кремнийді қарастырайық. Кремнийдің электронды конфигурациясы 1s22s22p63s23p2. Сыртқы қабығы n = 3, ал оның 4 электроны бар. Демек, октетті аяқтау үшін тағы төрт электрон алуы керек. Жалпы алғанда, кремний октетті аяқтау үшін 4 электронды басқа элементтермен бөлісе алады. Сонымен, кремнийдің валенттілігі 4-ке тең.
Әр түрлі химиялық элементтер үшін валенттілік ерекшеленеді. Себебі электрондар орбитальдарға сол орбитальдардың энергия деңгейіне сәйкес толтырылады. Алайда өтпелі металдардың көпшілігінде бірдей валенттілік бар; көбінесе бұл 2-ге тең, бірақ кейбір элементтер айырмашылық валенттілікке ие бола алады, өйткені атом әртүрлі электронды конфигурацияларда электрондарды алып тастап тұрақтандыра алады.
Мысалы, темірде (Fe) электронның конфигурациясы [Ar] 3d64s2. Сондықтан темірдің валенттілігі 2-ге тең (4 электронда 2 электрон). Бірақ кейде темірдің валенттілігі 3-ке тең болады, өйткені 3d5 электронды конфигурациясы 3d6-ге қарағанда тұрақты болады. Сонымен, 4 электронмен бірге тағы бір электронды алып тастау темірді тұрақтандырады.
Валенттілік туралы түсінік
- Осы мезгілге дейін, біз оқулықта берілген заттардың дайын формулаларымен қолданып келдік. Химиялық формуланы қосылыстардың құрамына негізделе отырып құрастыруға болады. Негізінде, көп жағдайда, элементтер бір-бірімен қосылыс түзгенде арнайы заңдылықтарға бағынады.
Тапсырма: HCl , H2O, NH3, CH4 қосылыстарының сандық және сапалық құрамын салыстырыңдар.
Оқушылармен келесі сұрақтарды талқылау:
1. Молекулалардың қандай ұқсастығын байқадыңдар?
Оқушылардың жауаптары- Құрамында сутек атомдары бар.
2. Молекулалардың айырмашылығы неде?
Оқушылардың жауаптары:
- HCl – Бір хлор атомы мен бір сутек атомынан құралған
- H2O – Бір оттек атомы мен екі сутек атомынан құралған
- NH3 – Бір азот атомы мен үш сутек атомынан құралған
Достарыңызбен бөлісу: |