Кафедра: «Тау-кен ісі, құрылыс және ТҚ»

Жер беті ситуацияларын планға түсірудің тәсілдері

• Жер беті ситуацияларын планға түсірудің бірнеше тәсілдері бар. Енді солардың бірнешеуіне тоқтала кетелік.
• Перпендикуляр тәсілі. Теодолиттік жүрістік АВ қабырғасының жанында орналасқан орманның 1, 2, 3 деп белгіленген ерекше нүктелерін планға түсіру үшін, сол нүктелерден АВ-ға перпендикуяр түсіріліп, олардың ұзындықтары (1d1, 2d2, 3d3) және бастапқы пункттен сол перпендикулярға дейінгі қашықтықтар (Ad1, Ad2 және Ad3) өлшенсе жеткілікті. Өлшеулер өлшеу лентасы мен рулетка арқылы жүргізіледі. Кейін планға бұл өлшеулер масштаб арқылы салынады.
• Полярляқ тәсілді қолданғанда ситуация контуры полигонның бір қабырғасыан (ВС) ерекше нүктелерге дейінгі горизонтал бұрыштарды және оларға дейінгі арақашықтықтарды өлшеу арқылы түсіреді. Полярлық бұрыштар (α1, α2, α3) теодолитпен, ал ұзындықтар (ll, l2, l3) қыл жіпті қашықтық өлшеуіш арқылы өлшенеді. Өлшеу нәтижелері планға транспортер және масштабтық сызғыш арқылы салынады. а – перпендикуляр тәсілі; ә - полярлық тәсілі; б – бұрыштық қиылыстыру; в- сызықтық қиылыстыру тәсілі;
• Қиылыстыру тәсілдері тікелейқашықтық өлшеу қиын жағдайларда бұрыштың қиылыстыру тәсілі қолданылады, яғни А және В пункттерде теодолитпен α, β бұрыштары өлшенеді де, өлшенген бұрыштар транспорт арқылы салынып, қиылысқан нүктеге жел диірменді шартты белгімен белгілейді.