3.2 Автокөлік кәсіпорнының конструкторлық жұмыстарының нәтижелері және салыстырмалы көрсеткіштерін қорытындылау
Қауіпсіздіктің экологиялық аспектісіне келетін болсақ, жақында автомобиль компанияларын жаңадан жасалған және қазірдің өзінде шығарылған автомобильдердің экологиялық қауіпсіздігін жақсартуға мәжбүр ететін бірқатар маңызды факторлар бар екенін атап өтуге болады.
Негізгі бірі ретінде:
мұнай кен орындарының сарқылуы аясында әлемдік автомобильдер паркінің жалпы санының және мұнай өнімдерін тұтыну көлемінің өсуі;
мұнай отынына және одан алынатын өнімдерге үнемі өсіп келе жатқан әлемдік бағалар;
пайдаланылған газдардың уыттылығын шектеу және көмірқышқыл газының шығарындылары бойынша халықаралық талаптарды қатаңдату (С02);
автокөлік құралдарының қоршаған ортаға теріс әсері үшін автомобиль өндірушілердің өз тұтынушылары мен жалпы жер тұрғындары алдындағы әлеуметтік жауапкершілігін арттыру.
Барлық әлемдік автомобиль өндірушілер, сондай-ақ оларға автомобиль компоненттерін жеткізушілер, 14000 сериялы ISO халықаралық стандарттарының талаптарын ескере және орындай отырып, автомобильдің толық өмірлік циклі бойында құрылымның экологиялық тазалығын бағалауға мәжбүр. Бұған конструкцияның экологиялық көрсеткіштерін жақсарту, экологиялық бейтарап автокомпоненттер мен материалдарды қолдану, автомобильдерді пайдалану кезінде экологиялық қауіпсіздік жағдайларын қамтамасыз ету, сондай-ақ өмірлік циклдің соңғы кезеңінде автомобильдерді қайта өңдеу (рециклинг) және кәдеге жарату үшін конструкциялық әзірлік деңгейін арттыру есебінен қол жеткізіледі. Яғни, қауіпсіздіктің құрылымдық-техникалық компонентінен айырмашылығы, экологиялық қауіпсіздік өзін көрсетеді және сәйкесінше автомобильдің бүкіл қызмет ету мерзімінде, оның ішінде оны кәдеге жарату кезінде қамтамасыз етілуі және сақталуы керек. Экологиялық қауіпсіздік құрылымдық және техникалық қауіпсіздіктен түбегейлі ерекшеленеді, оның тиімділігі апат болған кезде немесе кез-келген сыртқы жағымсыз әсерлерді жүзеге асыру кезінде көрінеді.
Автомобильдердің экологиялық қауіпсіздігін қамтамасыз ету автомобиль компаниясы деңгейінде жаңа модельдердің дизайнын жасау сатысында басталады. Қазақстандық автомобильдердің белгіленген және перспективалы ұлттық және халықаралық экологиялық заңдар мен стандарттарға сәйкес келуі үшін жобалық құжаттаманың құрамында автомобильдердің дамыған отбасының экологиялық қауіпсіздігін қамтамасыз ету үшін қажетті талаптар мен мақсатты параметрлер бар арнайы бөлімдер жасалады.
Мұндай талаптар қолданылады:
автомобильдердің пайдаланылған газдарының уыттылығы;
көміртегі диоксидінің эмиссиясы (С02);
автомобильдердің сыртқы және ішкі шуы;
автомобильдерден ұшпа органикалық қосылыстардың эмиссиясы;
материалдар мен автокомпоненттердегі зиянды заттардың құрамы;
интерьер материалдарынан иістер;
пайдаланудан шыққан автомобильдерді кәдеге жарату.
Қысқарту атмосфераға ластаушы заттар шығарындыларының қоса алғанда, С02 эмиссиясы және отын шығынын азайту бүкіл пайдалану кезеңінде автомобильдердің экологиялық қауіпсіздігін сипаттайтын маңызды факторлар болып табылады. Бұған Қозғалтқыштар мен олардың жүйелерінің тиімділігін жақсарту, автомобиль компоненттерінің массасын азайту, аэродинамиканы жақсарту, үйкеліс шығынын азайту және шиналардың жылжымалы кедергісін азайту, автомобиль шығарындыларының уыттылығын төмендететін каталитикалық жүйелердің тиімділігі мен сенімділігін арттыру арқылы қол жеткізіледі [84].
Реакторды есептеу
Катализатор қабатындағы сызықтық жылдамдық формула бойынша есептеледі:
ω = L_v/(3600 * Ѕ_к ) , (32)
мұндағы
Ѕк-катализатордың беткі ауданы.
Реактордың диаметрін DP = 1,8 м қабылдай отырып, бетінің ауданын есептеңіз:
Sk = 3,14 * 1,82 / 4 = 2,546 м2. (33)
Сонда:
ω = 125280/(3600 * 2,546) = 15 м / с. (34)
Каталитикалық материалдың көлем бірлігінің меншікті сыртқы беті мына формула бойынша есептеледі:
а = 8,2/d * ( 2/3+d/3L ) * (1 - ε) * К, (35)
мұндағы
а -көлем бірлігінің меншікті сыртқы беті каталитикалық материал, м2 /м3;
d-катализатор дәнінің диаметрі, м (d = 0,0028 м);
l-катализатор дәнінің биіктігі, м (l = 0,005 м);
ε-катализатордың кеуектілігі (ε = 0,8);
К-катализатор қабатындағы астық бетінің экрандалуын ескеретін коэффициент, (К=570).
Достарыңызбен бөлісу: |