МАЗМ°НЫ
Кіріспе.............................................................................................................31Электр›оз“алт›ышты таЈдау жЩне кинематикалы› есеп...........................42РедуктордыЈ тісті дйЈгелектерін есептеу....................................................53Редуктор біліктерін алдын-ала есептеу........................................................104ДоЈ“ала›тыЈ конструктивті йлшемдері.......................................................105РедуктордыЈ корпусы мен ›а›па“ыныЈ конструктивті йлшемдері..........116Сына тЩрізді белдік берілісініЈ есептеуі......................................................117Редуктор компоновкасыныЈ бірінші сатысы .............................................148Мойынтірек тйзімділігін ±за›мерзімділікке тексеру..................................159РедуктордыЈ компоновкасыныЈ екінші сатысы.........................................1810Оймакілтек ›осылыстыЈ беріктігін тексеру................................................1911Біліктерді на›тылап есептеу..........................................................................2012Редукторды сызу.............................................................................................2413Тісті дйЈгелек пен мойынтіректерді отыр“ызу...........................................2414Майды таЈдау.................................................................................................2515Редукторды жина›тау....................................................................................2516Рама ›±растыру...............................................................................................26Пайдалан“ан Щдебиеттер тізімі......................................................................26Спецификация
КІРІСПЕ
Таспалы транспортер жетек жобасы цилиндрлі бір сатылы редуктордан т±рады. ОныЈ негізгі параметрлері ( ), біліктер есебі, тісті дйЈгелекті аны›тау, жЇктемеге байланысты мойынтіректерді таЈдау, сыртын жобалау, ›ажетті ›уаты мен айналу жиілігі мЩніне ›арай электр›оз“алт›ышты таЈдау, сондай-а› тегеріш тістері ж±мса› ›осылуы Їшін редуктор мен ›оз“алт›ышты ›осатын белдікті таЈдау.
Жетек электр›оз“алт›ыштан сына тЩрізді белдіктер берілісі ар›ылы жал“ан“ан редуктордан т±рады.
Редукторды жЩне онымен жал“ан“ан ›оз“алт›ышты негіздеу Їшін рама жобаланады. Ол швеллер-прокат элементтерінен пісірілген. Б±йымдарды жина›тау, ж±мыс істеу ›абілетін білу Їшін, барлы› жал“ану мйлшері кескінделген ›оз“алт›ыш пен редукторды рама“а бекіту жЩне раманыЈ цех еденіне орналастыру Щдісі кйрсетілген, жетек сызбасы орындалады. Б±йымдар конструкциясына 4А132М6 сериалы электр›оз“алт›ыш ›олданылады. ЖетектіЈ йзіне рама“а пісіріліп ›ондыр“ан редуктор, ›оз“алт›ыш жатады.
Электр›оз“алт›ыш білігі жЩне редуктор сына тЩрізді белдік берілісімен жал“анады. РедуктордыЈ шы“у білігі конвеер білігімен муфта жЩне шынжыр берілісі ар›ылы жал“анады.
РедуктордыЈ ж±мысы жетекші білікпен салыстыр“анда жетектегі біліктіЈ айналу моментін жо“арлату мен б±рышты› жылдамды“ын азайту жЩне жеке агрегаттар тЇрінде орындалатын б±рышты› жылдамды›ты жо“арлату механизмі Їдеткіш немесе мультипликатор деп аталады.
Редуктор на›ты машиналар жетектерін немесе берілген жЇктемені орындау Їшін жобаланады. Екіншіден редукторды сериялы› йндіретін мамандырыл“ан зауыттар Їшін жобаланады.
1 ЭЛЕКТРљОЗ’АЛТљЫШТЫ ТАўДАУ ЖШНЕ КИНЕМАТИКАЛЫљ ЕСЕП
1.1 кесте [2, 5 бет] бойынша цилиндрлік дйЈгелектер ж±быныЈ ПШК-і 1; тербелістегі шы“ындан“ан мойынтіректер ж±бын ескергендегі коэфицтент 2; сына тЩрізді берілістіЈ ПШК-і 3; білік тірегіндегі жетек барабаныныЈ шы“ындануын ескергендегі ПШК-і .
ЖетектіЈ жалпы ПШК-і
.
БарабанныЈ біліктегі ›уаты
.
Электр ›оз“алт›ыш›а ›ажетті ›уат
.
БарабанныЈ б±рышты› жылдамды“ы
БарабанныЈ айналу жиілігі
.
љосымша 3 [2, 328 бет] бойынша электр ›оз“алт›ыштыЈ ›ажетті ›уаты ар›ылы Їшфазалы ›ыс›а т±йы›тал“ан 4А сериалы, жабы› желдетілетін, білігі синхронды жиілік айналуы n, Рдв жЩне сыр“уы параметрімен электр ›оз“алт›ышты таЈдаймыз. Б±рышты› жылдамды“ы
.
Жалпы беріліс ›атынасын тексереміз
ОныЈ пайдалы екенін ескеруге болады, ййткені ол 9 жЩне 36 аралы“ында жатыр.
Дербес беріліс сандарды ›абылдау“а болады. редуктор Їшін, .
Редуктор білігініЈ жЩне жетек барабаныныЈ айналу жиілігі мен б±рышты› жылдамды“ы
1-кесте
Айналу моменттері
тегеріш білігінде
;
доЈ“ала› білігінде
;
.
РЕДУКТОРДЫў ТІСТІ ДиўГЕЛЕКТЕРІН ЕСЕПТЕУ
Материалды таЈдау.Тапсырмада беріліс габариттеріне ›атысты ерекше талаптар болма“анды›тан, орташа механикалы› сипаттамалары бар материалды таЈдаймыз.
-
тегеріш Їшін болат 45, термиялы› йЈдеуі - жа›сартыл“ан, ›аттылы“ы HB230;
-
доЈ“ала› Їшін болат 45, HB200, (доЈ“ала›тыЈ ›аттылы“ы тегеріш ›аттылы“ынан 20-50 бірлікке тймен болуы керек)
ТЇйісу мЇмкіндік кернеуі
м±нда - тЇйіспе тйзімділік циклдерініЈ негізгі санында“ы шегі;
3.2 кесте [2, 31 бет] бойынша тістер беттерініЈ ›аттылы“ы НВ350-ден аспайтын жЩне термиялы› йЈделген кйміртекті болат Їшін
м±нда – шыдам мерзім коэфициенті; редуктордыЈ ±за› эксплуатация кезінде =1,
– ал ›ауіпсіздік коэфициенті.
љисы›тісті дйЈгелек Їшін болатын тЇйісу кернеуі мынадай формула бойынша есептеледі
0,45 .
тегергіштікі
доЈ“ала›тікі
, .
ТЇйіспе кернеудіЈ есептеу дЩлдік шегі
Талап ететін шарт орындалады.
коэфициенті, доЈ“ала›тардыЈ симметриялы орналасуына ›арамастан, жо“арыда“ы ±сыныстарды ›абылдаймыз, ййткені шынжыр беріліс жа“ынан кЇштер Щсер етіп, тістерді нашарлататын білікке ›осымша деформация береді. 3.1 кестесі бойынша, дйЈгелектердіЈ симметриялы емес орналасу жа“дайында КН=1,25 мЩнін ›абылдаймыз.
љисы›тісті дйЈгелектер Їшін остер аралы“ы бойынша таж енініЈ коэфициенті .
БіліктердіЈ ара ›ашы›ты“ы мынадай формуламен есептеледі
;
м±нда, біздіЈ редуктор Їшін беріліс саны u = up.
БіліктердіЈ ара ›ашы›ты“ы деп ›абылдаймыз.
Келесі ±сыныс бойынша іліністіЈ нормаль модулін ›абылдаймыз.
;
mn=3 мм деп ›абылдаймыз.
ТістердіЈ =100 кйлбеулік б±рышын алдын-ала ›абылдап, тегеріш тістерініЈ саны
;
дйЈгелетсек .
ДоЈ“ала›тыЈ тістерініЈ саны .
ДоЈ“ала› тісініЈ кйлбеулік б±рышыныЈ на›ты мЩні
;
.
ДоЈ“ала› пен тегеріштіЈ негізгі йлшемдері
бйлгіш диаметрлері
тегеріштіЈ ;
доЈ“ала›тыЈ ;
Тексеру .
Жылжымай кесілген доЈ“ала›тардыЈ тістерініЈ ±шыныЈ диаметрлері
тегеріштіЈ ;
доЈ“ала›тыЈ .
ДоЈ“ала›тыЈ ені , ;
Тегеріш ені , .
Диаметр бойынша тегеріш енініЈ коэффициентін аны›таймыз
.
ДоЈ“ала›тыЈ шеЈберлік жылдамды“ы мен берілістіЈ дЩлдік дЩрежесі
М±ндай жылдамды›та ›исы› тісті доЈ“ала›тар бойынша 8-ші дЩрежелі дЩлдікті ›абылдаймыз.
ЖЇктеме коэффициенті .
мЩндері 3.5 кестеде [2, 32 бет] берілген; ; ›аттылы› кезінде жЩне доЈ“ала›тар тіректерге ›атысты симметриялы орналас›ан =1. 3.4 кесте [2, 32 бет] бойынша жЩне 8-ші дЩрежелі дЩлдікте . Кесте 3.6 [2, 32 бет] бойынша бол“анда 1.
3.6 формуласы [2, 26 бет] бойынша контакты кернеуді тексереміз
.
Іліністе Щсер ететін кЇштер
шеЈберлік кЇш ;
радиалды кЇш , ;
осьтік кЇш , .
3.25 формуласы [2, 38 бет] бойынша доЈ“ала› тістерініЈ иілу беріктігін тексереміз
.
ЖЇктеу коэффициентін аны›таймыз .
Кесте 3.7 [2, 35 бет] бойынша кезінде; жЩне тіректерге ›атысты доЈ“ала›тар симметриялы орналас›анда кесте 3.8 [2, 36 бет] бойынша бол“анда .
ТістіЈ пішінін ескеретін коэффициент тістердіЈ эквивалент тік санына ›атысты аны›талады.
тегеріште
доЈ“ала›та .
жЩне .
3.24 формуласы [2, 36 бет] бойынша мЇмкіндік кернеуі
.
3.9 кесте [2, 37 бет] бойынша болат Їшін 45 жа›сартыл“ан ›аттылы›пен ; . Тегерішке ; доЈ“ала››а ; осыдан .
МЇмкіндік кернеулер
тегеріште ;
доЈ“ала›та .
›атынасын табамыз.
Шрі ›арай есепті табыл“ан ›атынасы аз болатын доЈ“ала› тіс Їшін жЇргізіледі.
жЩне тісті доЈ“ала›ты ескеретін коэффициентерді аны›таймыз.
.
орташа мЩні Їшін дйЈгелек ар›алы› жЩне 8-ші дЩрежелі дЩлдікпен .
3.25 формуласы [2, 38 бет] бойынша тісті доЈ“ала›тыЈ иілу беріктігін тексеру
.
.
.
Тйзімділік шарты орындалды.
РЕДУКТОР БІЛІКТЕРІН АЛДЫН – АЛА ЕСЕПТЕУ
Жетекші білік. Шы“атын ±штыЈ диаметрі білік б±ралуыныЈ есебінен аны›талады
.
; ; .
М±нда 35,40,45 маркалы кйміртекті болаттан жасал“ан біліктер Їшін кернеу дЩлдік шегі .
Жетектегі білік БіліктіЈ бЇгілуін ескере отырып деп ›абылдаймыз. Шы“атын ±шыныЈ диаметрі
.
Стандартты ›атардан жуы› мЩнін ›абылдаймыз деп аламыз. Мойынтірек кертпектіЈ диаметрі . Тісті доЈ“ала› астында“ы диаметр .
4 ДОў’АЛАљТЫў КОНСТРУКТИВТІ иЛШЕМДЕРІ
Тісті доЈ“ала› білікпен бірге бЇтін орындал“ан деп оныЈ йлшемдері жо“арыда аны›тал“ан ; ; .
ДоЈ“ала› шындал“ан ; ; .
КЇпшектіЈ диаметрі ;
КЇпшектіЈ ±зынды“ы , деп аламыз.
љ±рсау ›алыЈды“ы , деп аламыз.
Диск ›алыЈды“ы ; деп аламыз.
5 РЕДУКТОРДЫў КОРПУСЫ МЕН љАљПА’ЫНЫў КОНСТРУКТИВТІ иЛШЕМДЕРІ
Корпус ›абыр“асыныЈ жЩне ›а›па“ыныЈ ›алыЈды“ы . ; деп аламыз. ; деп аламыз.
Корпус фланецініЈ белдуі мен ›а›па“ыныЈ ›алыЈды“ы
жо“ар“ы ; деп аламыз;
тйменгі ; деп аламыз.
Болттар диаметрі
іргетас ; М20 болтты ›абылдаймыз.
›а›па›ты корпуспен бекітетін мойынтіректерде
;
М14 б±рандасымен болтты ›абылдаймыз.
›а›па› пен корпусты ›осатын
;
М12 б±рандасымен болтты аламыз.
6 СЫНА ТШРІЗДІ БЕЛДІК БЕРІЛІСІНІў ЕСЕПТЕУІ
Жетекші біліктіЈ ›уаты ; біліктіЈ айналу жиілігі ; жетектегі біліктіЈ айналу жиілігі ; беріліс ленталы транспортерді ›оз“алту Їшін ›ажетті; жЇктемесі т±ра›ты.
5.6 кестесі [2, 69 бет] бойынша сына тЩрізді белдіктіЈ ›имасын таЈдаймыз; жетекші біліктіЈ алдын ала б±рышты› жылдамды“ы жЩне айналу моменті аны›тал“ан.
; .
мынадай мЩніндегі 5.6 кестесінен ›имасы Б белдікті кйлденеЈ ›има ауданымен таЈдаймыз.
Жетекші шкивтіЈ диаметрін таЈдаймыз. 5.6 кестеде [2, 69 бет] минималды мЩні деп кйрсетілген. Біра› белдік ±за› мерзімді болу Їшін ескермей, 1-2 номер арты› шкивті таЈдаймыз.
деп ›абылдаймыз.
Сыр“анауды ескермей ,беріліс ›атынасы мынадай мЩніне теЈ. .
сыр“анауды ескеріп, жетектегі шкивтіЈ диаметрін табамыз.
.
Стандартты мЩніне жа›ын деп ›абылдаймыз.
осьтер ара ›ашы›ты“ын аны›таймыз. Оны мынадай интервалда
Орта мЩніне жа›ын мЩнді ›абылдаймыз
.
5.6 формуласы [2, 64 бет] бойынша белдіктіЈ есептік ±зынды“ы аны›талады
.
Стандарт ±зынды“ына жа›ын
.
Есептейміз
;
жЩне стандартты ±зынды›ты ескеріп, жаЈа мЩнін мына формуламен
.
Белдіктерді шкивке кигізуді жеЈілдету Їшін берілісті ›±растыр“анда -ны -ге келтіреміз. БелдіктердіЈ керілуін арттыру Їшін -ны -ге арттырамыз. Берілген жа“дайда кіші жа“ына, арты› жа“ына жылжуын ›±райды.
Кіші шкивтіЈ іліп алу б±рышы
.
Жылдамды“ы
.
бол“анда“ы Б ›имада“ы бір белдіктіЈ берілісі 5.7 кестеде [2, 71 бет] бойынша шеЈберлік кЇш шамасын табамыз.
.
Бір белдікке тЇсетін мЇмкіндік шеЈберлік кЇш
.
М±нда“ы .
Белдік ±зынды“ыныЈ Щсерін ескеретін коэффициент
.
Есептеу ±зынды“ы бол“анды›тан .
Ж±мыс тЩртібініЈ коэффициенті жо“арыда берілген шартпен . Сонымен
.
ШеЈберлік кЇшті аны›таймыз
.
Есептік белдіктер саны
.
Алдын ала керілу деп, кернеуді ›абылдап белдік берілістегі кЇшті аны›таймыз.
БелдіктіЈ Щрбір саласыныЈ алдын ала керілуі
.
Жетекші саласыныЈ ж±мыс керілуі
;
сондай-а› жетектегі саланыЈ
.
Біліктерге тЇсетін кЇш
.
Сына тЩрізді белдіктер берілісініЈ шкивтері
Шкивтер материалы – шойын СЧ15-32, болат 25Л.
Ж±мыс бетініЈ кедір-б±дырлы“ы .
РЕДУКТОР КОМПАНОВКАСЫНЫў БІРІНШІ САТЫСЫ
Компоновканы Щдетте екі сатымен жЇргізеді. Бірінші этап тісті дйЈгелек жЩне тірекке ›атысты біліктер ±зынды› йлшемдерін жуы›тап аны›тау Їшін жЇргізіледі. Есептеу мЩндері бойынша 1:1 масштабымен тісті беріліс сызбасын жасаймыз. Білік осьтерініЈ ›имасыныЈ бір жобасы жеткілікті.
Содан кейін редуктор ›абыр“асыныЈ контурын сызамыз.
а) Тегеріш ›апталмен корпустыЈ ішкі ›абыр“асыныЈ арасында саЈылау аламыз А1=1,2 ; кЇпшек бол“ан жа“дайда саЈылау кЇпшек ›а›талмен алынады.
б) ДйЈгелек тістерініЈ биіктігініЈ шеЈберінен А= пішінніЈ ішкі ›абыр“асына дейін саЈылауды ›абылдаймыз.
в) Жетекші біліктіЈ сырт›ы са›инасыныЈ мойынтірегі жЩне А= пішінніЈ ішкі ›абыр“асынан ара›ашы›ты“ын ›абылдаймыз, егер сырт›ы мойынтіректіЈ диаметрі тісті доЈ“ала›тыЈ шеЈберініЈ диаметрінен Їлкен болса, онда А ара›ашы›ты“ын тісті доЈ“ала›тан бастап алу керек. Тарамдал“ан шариктік мойынтіректіЈ орташа сериясын алдын-ала белгілеЈіз; МойынтіректіЈ габаритін біліктіЈ диаметрін мойынтіректіЈ жЩне орналасу орнына байланысты таЈдаймыз.
МойынтіректердіЈ шартты белгіленуіdDBЖЇк кйтергіштігі, kHйлшемдері,ммCC020945851925,217,8214701252447,937,4
Мойынтіректі майлауын ›арастырайы›. Мойынтірекке ж±мса› майланатын материал ›олданамыз. ПішінніЈ ішіне майдыЈ а“ыуын жЩне ілініс маЈайында майды жібермейтін са›ина орналастырып, ж±мса› майланатын материалды с±йы› маймен жуамыз. ОныЈ ені йлшеммен аны›талады.
жетекші біліктіЈ жЩне жетектегі білікте аралы“ын йлшеммен аны›таймыз.
біржолата ›абылдаймыз.
МойынтіректіЈ ±ясыныЈ тереЈдігі . 214 мойынтірек Їшін ; ; ›абылдаймыз.
Фланец ›алыЈды“ын мойынтіректіЈ ›апа“ын саЈылауыныЈ диаметріне теЈ; Мына фланцада ; болт басыныЈ биіктігі ›абылдаймыз. Болт басыныЈ жЩне дйЈгелек кесіндісініЈ 10 мм барма› шынжыр ›осылатын арасында саЈылау орнатамыз. Барма› ±зынды“ын l-ді 5 мм-ге t ›адамынан кйп ›абылдаймыз. М±ннан, ; аралы“ын йлшеммен орнатамыз. ШкивтіЈ жа“дайын аны›таушы жа›ында“ы тірек жЇретін бал“а ›атысты біржолата ›абылдаймыз.
8 МОЙЫНТІРЕК ТиЗІМДІЛІГІН °ЗАљ МЕРЗІМДІЛІККЕ ТЕКСЕРУ
Жетекші білік. Жо“арыда есептеуден білеміз. жЩне аламыз. љ±растыру с±лбасынан
Тірек реакциясы
XZ жазы›ты“ында
.
YZ жазы›ты“ында
;
.
Тексеру .
РеакциялардыЈ ›осындылары
;
.
Кйп жЇктелген тірекке мойынтірек таЈдаймыз. , , . Динамикалы› жЇк кйтеруі ; ,статикалы› жЇк кйтерімдігі бар, 209 радиалды шарикті мойынтірек аламыз.
Эквивалентті кЇш тЇсіру ,
м±нда радиалды жЇк тЇсуі ;
осьтік жЇк тЇсуі ; ;
›ауіпсіздік коэффициенті
температуралы› коэффициенті .
- радиалды жЩне осьтік жЇктеме коэффициенті, оларды кесте бойынша осьтік кЇш тЇсу коэффициенті байланысты аламыз
›атынасы; мЩніне келеді.
›атынасы; ; .
.
Есептеу тйзімділігі, млн. айн.
.
Есептеу тйзімділігі, са“.
.
Жетектегі білік. Жетекші біліктегі сия›ты жЇктемелер . љ±растыру с±лбасынан ,
Тірек реакциясы
XZ жазы›ты“ында
;
.
Тексеру .
YZ жазы›ты“ында
;
.
Тексеру .
РеакциялардыЈ ›осындылары
;
.
Кйп кЇш тЇсетін тйртінші тірекі бойынша мойынтірек таЈдаймыз. 214 радиалды шарикті мойынтіректі белгілейміз. ; .
›атынасы; мЩніне келеді.
›атынасы; .
Сонды›тан .
Есептеу тйзімділігі, млн. айн.
.
Есептеу тйзімділігі, са“.
;
м±нда“ы . – жетектегі біліктіЈ айналу жиілігі.
Тісті редукторлар Їшін мойынтіректі ж±мысыныЈ ресурсы 36000 са“. Асуы мЇмкін, біра› 10000 са“аттан кем болуы керек. БіздіЈ жа“дайымызда 209 жетекші біліктіЈ мойынтіректері ресурсы бар, ал 214 жетектегі біліктіЈ мойынтірегі ресурсы берілген.
9 РЕДУКТОР КОМПАНОВКАСЫНЫў ЕКІНШІ САТЫСЫ
КомпоновканыЈ екінші сатысыныЈ ма›саты тісті доЈ“ала›тыЈ, білік, корпус, мойынтіректер тЇйіні мен біліктіЈ бас›а да бйлшектердіЈ беріктігін тексеруге берілгендерді дайындау. Сырт›ы жЩне ішкі ны“ыздаушылардыЈ тЇрлерін белгілейміз. М±нда мойынтіректердіЈ фланецты жЩне жабылатын ›а›па›тарын кеЈінен ›олдан“ан жйн. Радиалды мойынтіректерді реттеуден йткізу ›ажет. Жетекші жЩне жетектегі біліктерде дйЈгелектелген ›апталды призмалы оймакілтек ›олданамыз. Оймакілтек ±зынды“ын кЇпшек ±зынды“ынан 3-5 мм кем етіп орындаймыз. Корпус элементтерін ›±растыр“ан кезде келесіні ескеру ›ажет.
-
майлау материалыныЈ деЈгейін ба›ылайтын элементтер;
-
майлау материалы ›±йылатын люкті терезе мен тісті болдырмауды ба›ылау;
-
майлау материалы ›±йылатын тесіктердіЈ ты“ындалуы;
-
ішкі жЩне сырт›ы аума›та“ы ›ысымды теЈестіру;
-
тасмалдау“а жЇктік б±рандалылар, т±за›, ›±рса›.
®йлестірудіЈ екінші кезеЈ ма›саты тісті доЈ“ала› біліктіЈ пішіні, мойынтіректер тЇйіні жЩне біліктіЈ мы›тылы“ын тексеру Їшін мЩліметтерді дайындау мен кейбір бас›а бйлшектерді конструкциялы› безендіру болады.
Орындау ретініЈ Їлгісі мынандай. Алдында табыл“ан конструктивтік йлшемдер бойынша тегерішті жЩне доЈ“ала›ты сызамыз. Тісті доЈ“ала›ты білікпен бірге ›осып орындаймыз.
Жетекші біліктіЈ тЇйінін ›±растырамыз.
а) ара›ашы›ты“ына ортаЈ“ы редуктордан табыл“ан осьтік тЇзулер жЇргіземіз. Б±л осьтік тЇзулерді ›олданып, мойынтіректердіЈ ›оз“алу ›иылысында сызамыз.
б) МойынтіректіЈ дйЈбек кесіндісімен пішінніЈ ішкі ›абыр“а бетініЈ арасында майды ±стайтын са›ина сызамыз. ОныЈ дйЈбек кесіндісі пішінніЈ ішіне 1-2 мм шы“ын т±ру керек. Сонда б±л са›иналар бір уа›ытта майды ла›тырушы са›ина ролін орындайды. БіліктіЈ сатысынынасынан азайту Їшін са›инаны мойынтірек орналас›ан диаметрде орналастырамыз. Осьтік ба“ытта олардыЈ белгілену біліктіЈ иы› артында жЩне са›ина мойынтіректерініЈ ішкі дйЈбек кесіндісінде іске асырылады;
в) Ты“ыздал“ан астарымен жЩне болтарымен мойынтірек ›а›па“ын сызамыз. Болт шартты тЇрде сызба жазы›ты“ына кіргізіледі. Ол ажырайтын жазы›ты›та“ы ›азыл“анын кйрсетеді. Кигізден жасалын“ан жЩне фетровты› ты“ызды›тар, иілгіш жал“аулар толтырыл“ан, басты тЇйіндерде ›олданылады. Монжеттік типтіЈ ты“ызды“ы иілгіштегідей с±йы› майланатын материалдарда кеЈ ›олданылады.
г) СоЈына ›осылатын 32 мм біліктіЈ йтілуі мойынтірек 10-15 мм ›ашы›ты“ында орындалады.
БіліктіЈ ›осылатын соЈыныЈ ±зынды“ы муфта кЇпшегініЈ ±зынды“ымен аны›талады. Осы“ан сЩйкес біліктіЈ пішінін конструкциялаймыз. Келесі ерекшеліктерге назар аударайы›.
а) Осьтік ба“ытта тісті доЈ“ала›ты белгілеу Їшін, білікті жуандатуды біз жа“ынан жЩне тіректе тйлкелерді орнатушы бас›аша жа“ынан ›арастырамыз.
б) Редуктор ортасынан l2 ›ашы›ты›та сызы›тар жЇргізіп мойынтіректерді кигіземіз. Мойынтіректер ›а›па“ын прокладкалар мен болттармен бекітеміз.
60 мм-ден 55 мм-ге йтуді мойынтіректіЈ ішіне 2-3 мм-ге ы“ыстырамыз, са›инаны мойынтіректіЈ ішкі са›инасына ›ысу кепілдігін беру Їшін, б±л са›ина - мойынтіректіЈ ішкі са›инасымен муфта кЇпшегініЈ арасында – мойынтіректіЈ кЇпшегімен сепараторды бір-біріне жа›ындатпайды.
10 ОЙМАКІЛТЕК љОСЫЛЫСТЫў БЕРІКТІГІН ТЕКСЕРУ
Оймакілтек ›имасыныЈ йлшемін білік диаметріне сЩйкес таЈдалады. Оймакілтек материалы – болат 45 нормализациялан“ан. БЇгілмелі жердегі байланыс›а тексеру есебін жЇргіземіз
.
Мыжылу мЇмкіндік кернеуі болатты кЇпшек Їшін , ал шойын“а .
Жетекші білік. .
.
Жетектегі білік. .
.
Беріктік шарты орындалды.
11 БІЛІКТЕРДІ НАљТЫЛАП ЕСЕПТЕУ
љалыпты кернеулер иілуден симметриялы цикл бойынша, ал жанама кернеулер айналудан йзгереді деп ›абылдаймыз.
На›тылап есептеу тйзімділік ›оры коэффициенттерін жЩне ›ажетті (мЇмкіндік) мЩндерімен салыстырудан т±рады. бол“анда“ы тйзімділік орындал“ан.
БіліктердіЈ Щр ›айсысыныЈ ›ауіпті ›ималарын есептейміз.
Жетекші білік. (сурет 1) БіліктіЈ материалы мен тегеріш Їшін бірдей. Болат 45, термиялы› йЈдеуі – жа›сартыл“ан.
3.3 кесте [2, 28 бет] бойынша заготовка диаметрі 110 мм-ге дейін (біздіЈ жа“дайымызда ).
Симметриялы циклда“ы иілудіЈ жыдамдылы› шегі
.
Симметриялы циклда“ы жанама кернеулердіЈ беріктік шегі
А-А ›имасы. Б±л ›имада айналу моменті электр ›оз“алт›ыштан сына тЩрізді белдіктер берілісі ар›ылы жанама кернеулер пайда болады. Кернеу концентрациясын оймакілтек ойысы тудырады.
Тйзімділік ›оры коэффициенті
.
М±нда“ы нйлдендік циклдыЈ амплитудасы мен орташа кернеуі
.
бол“анда“ы
;
жЩне 6.4,6.5,6.8 кестеде [2, 98-99 бет].
МЩндерді ›ой“аннан кейін
.
М±ндай тйзімділік ›оры коэффициенті біліктіЈ диаметрі арттырыл“ан екеніЈ тЇсіндіреді. Б±ндай себеппен Б - Б жЩне В - В ›ималарында тексеру ›ажеті жо›.
Жетектегі білік (сурет 2).
БіліктіЈ материалы – болат 45 нормализациялан“ан, .
Шыдамдылы› шектері жЩне .
А - А ›имасы. Кернеу концентрациясын оймакілтек ойысы тудыратынды›тан 6.4,6.5,6.8 кесте [2, 98-99 бет] бойынша жЩне ; масштабты› фактор ; коэффициенттер жЩне .
Айналу моменті .
Горизонталь жазы›ты›та“ы иілу моменті (1-ші сурет)
.
Вертикаль жазы›ты›та“ы иілу моменті
.
А – А ›имада“ы иілу моменттердіЈ ›осындысы
.
Айналу кедергісініЈ моменті ( ).
Иілу кедергісініЈ моменті
.
Жанама кернеулер циклініЈ амплитудасы мен орташа кернеуі
.
ИілудіЈ тік кернеулер амплитудасы
; орташа кернеуі .
Тік кернеулер бойынша беріктік ›оры коэффициенті
.
Жанама кернеулер бойынша беріктік ›оры коэффициенті
.
А-А ›имасында“ы нЩтежелі беріктік ›оры коэффициенті
.
љимаА-А ›ор коэффициенті5,95
12 РЕДУКТОРДЫ СЫЗУ
Редукторды екі проекцияда А1 форматында штамп пен спецификация 1:1 масштабымен сызылады.
13 ТІСТІ ДиўГЕЛЕК ПЕН МОЙЫНТІРЕКТЕРДІ ОТЫ’ЫЗУ
Орнатуды 8.11 [2, 201бет] кестеде берілген сілтемелер ар›ылы та“айындаймыз.
Тісті дйЈгелекті Н7/р6 білікке орнату СТ СЭВ 144 – 75 бойынша 2-класс дЩлдікте жеЈілбасыл“ан отыр“ызу“а ОСТ бойынша сЩйкес А/Пл келеді.
Мойынтіректер Їшін біліктердіЈ мойыдарын к6 біліктіЈ ауыт›уымен орындаймыз. Б±“ан ОСТ бойынша Нп сЩйкес келеді. Н7 бойынша сырт›ы са›иналар Їшін корпуста тесіктердіЈ ауыт›улары ОСТ бойынша Сп сЩйкес келеді.
љал“ан отыр“ызуларды 8.11 кестені [2, 201 бет] пайдаланып, та“айындаймыз.
14 МАЙДЫ ТАўДАУ
Тісті іліністі майлау тісті дйЈгелекті батыру ар›ылы, я“ни картерлік майлау ар›ылы іске асырылады (егер ). Шектік матыру цилиндрлік редуктордыЈ деЈгейі , конустік редуктордыЈ тіс ›алыЈды“ына, иірмектіЈ тймен орналасуынада , жо“ары орналасуынада . Мында май деЈгейі мойынтіректіЈ тйменгі домалау денесініЈ ортасынан аспауын ›ада“алау керек. БіздіЈ жа“дайымызда . Май б±лауныЈ кйлемі е0,5-0,8л майды 1 кВт берілістіЈ ›уатына теЈ дейміз 44 кестеден майдыЈ т±т›ырлы“ын аны›таймыз. ТЇйісу кернеуі жЩне бол“анда майдыЈ т±т›ырлы“ы жуы›тап ал“анда . 46 кестеден И-30А йндірістік майын аламыз. Жетекті біліктіЈ мойынтіректер ›ораптарын ЦИАТИМ 202 пластикалы› материалмен толтырамыз.
15 РЕДУКТОРДЫ ЖИНАљТАУ
Редукторды жинар алдында оныЈ ішін тазалап, май“а ›арсы т±ра алатын сырмен сырлайды.
Жина›тауды редуктордыЈ жалпы кйрінісін, білік тЇйіндерінен бастайды: жетекші білікке майдыЈ а“уынан са›тайтын са›иналары мен дйЈгелекті айгйлек кигізіледі. Олар майда 80-1000 ›ыздырыл“ан.
Жетекші білікке йлшемдері сипаттамасы салып, тісті дйЈгелекті біліктіЈ б±ртына шейін престейді; одан кейін втулканы, май ±стайтын са›иналарды жЩне алдын ала майда ›ыздырыл“ан шарик мойынтіректерді орналастырады.
Жина›тал“ан біліктерді редуктор корпусыныЈ негізіне орналастырып, корпустан ›а›па“ын киеді. ља›па› пен корпустыЈ жанасатын жерлерін спирттік лакпен сырлаймыз. Орта›тандыру Їшін ›а›па›ты корпус бетіне екі конусты› штифт ар›ылы орналастырасыз, ›а›па бетін мен корпусты ›осатын болттарды тартамыз.
Одан кейін жетекші білікке распорлы› са›ина кигізіледі, мойынтірек камерасына пластикалы› смазканы салады, металды проклаткалары бар мойынтіректер ›а›паларын ›ояды; жылулы› зауарды реттейді. ља›паларды орналастыру алдында проточкалар ішін ысты› май“а сіЈірілген матамен ты“ыздаймыз. Біліктерді айналдыру ар›ылы мойынтіректердіЈ бір-бірімен Їйкелісін тексеріп ›а›паларды винттермен т±ра›тандырамыз.
Жетектемелі біліктіЈ шпонка ойма“ына щпонканы орнатады, шкивті келтіріп, оны торцты› байланысты ›осады; торцты байланыстырушы винттіЈ Щдейі планкамен кеседі. Одан кейін жеЈілдік майкйрсеткіш пен май›±й“ыш пробкалары б±рап кигізеді. Корпус ішіне май›±йып, ›арау ›а›па“ын жауып, болттармен тартады.
Жинал“ан редукторды стандартты ба“дарлама бойынша техникалы› шарттар“а байланысты тЩжірибе жасайды.
16 РАМАНЫ љ°РАСТЫРУ
РаманыЈ йлшемдері редуктор мен электро›оз“алт›ыштыЈ тЇрі мен йлшемдерінен аны›талады. ОлардыЈ ара ›ашы›ты“ы таЈдал“ын сына тЩрізді белдік берілісі ар›ылы аны›талады.
Раманы ›±растыру Їстінен ›ара“анда“ы тЇрден басталады. Алдымен редуктор мен электро›оз“алт›ыштыЈ остерін сызып, тіреуіш беттерін аны›таймыз. ПлатиктіЈ ±зынды“ы мен ені редуктор мен электро›оз“алт›ыштыЈ тіреуіш беттерінен 2С0 шамасына сЩйкес алынады
бр; бэ – редуктор (электро›оз“алт›ыш) тіреуіш беттерініЈ ±зынды“ы мен ені. Электро›оз“алт›ыш платигіне арнал“ан тесік диаметрі d=22мм болса, редуктор платигіне арнал“ан тесік диаметрі d=26мм. Раманы тік жЩне кйлденеЈ швелерден ›±растыр“ан д±рыс.
Алдында жазыл“ан мЩлімет бойынша
жа“дайды ескеріп, тік №20а 3 швелер жЩне кйлденеЈ №20а 4 швелер аламыз. Б±л швелер йлшемдерін Г. С. Писоренко о›улы“ыныЈ 653 бетінде аламыз.
Негізгі жЩне конструкторлы тігінніЈ пісірілуі МЕСТ5264 – 80.
Б±рышты› (У4), таврлы› (Т1, Т3), т±йы›талма“ан тЇзу бойымен ([, ]) жЩне Їзілімді немесе нЇктелі шынжырлы ( / ) тігіндерді ›олданамыз.
Раманы цехтыЈ еденіне орналастыру Їшін фундаметті болт таЈдап алынады. РаманыЈ ±зынды“ы 1000 – нан кйп бол“анды›тан, тесіктіЈ диаметрі 10 фундаментті болт аламыз. Фундаметті болттардыЈ орналасу жерінде швелердіЈ тйменгі полкаларыныЈ ішкі бетіне ›и“аш шайбаны ›атаЈды› Їшін пісіреді.
ПАЙДАЛАН’АН ШДЕБИЕТТЕР
1. Дунаев, П. Ф. Леликов, О. П. Конструирование узлов и деталей машин: учебное пособие для вузов / Дунаев, П. Ф. Леликов – Изд. 4-е, перераб и доп. – М.: Высш. шк., 1985. – 416 с., ил. – Библиогр.; с. 266, 310-313, 326
2. Чернавский, С. А. Курсовое проектирования деталей машин: учебное пособие для техникумов / С. А Чернавский, Г.М. Ицкович; под общ. ред. С. А. Чернавский; М-во высшего и среднего спец. Образования СССР; М.; «Машиностроение» 1979. – Библиогр.; с. 183 – 209.
Достарыңызбен бөлісу: |