Кіріспе Энтомология пәнінің өсімдік қорғаудағы маңызы
Дәріс 2-3 Көп қоректік зиянкестер шегірткелер және негізгі түрлері. Биологиясы, экологиясы және Қазақстанда таралуы және күрес шаралары
жүктеу/скачать 93.98 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Зиянды шегірткелер.
| Дәріс 2-3
Көп қоректік зиянкестер шегірткелер және негізгі түрлері. Биологиясы, экологиясы және Қазақстанда таралуы және күрес шаралары. 1.ТУРА ҚАНАТТЫЛАР ОТРЯДЫНА(ORTHOPTERA) ЖАТАТЫН КӨП ҚОРЕКТІ ЗИЯНДЫ ЖӘНДІКТЕР 2.Шегірткелердің негізгі түрлері Түсініктеме Ауыл шаруашылығы дақылдарына зиян келтіретін көп қоректі жәндіктердің түрлері Brachicera-қысқамұрттылар отряд тармағына,Acrididae-наңыз шегірткелер тұқымдасына,Dolichocera-ұзынмұрттылар отряд тармағына,Grylotalpidae-тұқымдасына,Tettigonaadae-шекшек тұқымдасына,Gryllidae-шырылдауық шілделіктер тұқымдасына жатады. Зиянды шегірткелер. Қазақстанның солтүстігінде таралғандары: итальяндық прус-Calliptamus italicus italicus L.кресті кішкене саяқ шегіртке-Dosiosturus brevicolis Ev., ақжолақты-Chortippus albomarginatus D.G.,кресті-Pararcyptera microptera F.-W.,қоңырқанатты-Stauroderes scalaris F.-W.саяқ шегірткелер, адалалық атбас шегірткелер-Euchorthippus pulvinatus F.-W.және басқалар.Азиялық шегірткенің-Locusta migratoria migratoria L. тұрақты қоңыстары Қазақстанның оңтүстік жартысындағы ну қамсыты жерлер, осы жерлерден олар басқа алыс өңірлерге тарала алады.Марокколық шегіртке-Dosiostaurus maroccanus Thunb. Қазақстанның оңтүстігінде таралған(Оңтүстік Қазақстан,Жамбыл облыстары). Азиялық, мароккалық,итальяндық шегірткелер, анда-санда тұрандық және шөл далалық шегіркелер кезеңдік өзгерістерге ұшырайды. Олардың үйірленуі кезінде бір шаршы метрде жүз және одан да көп дернәсілдері болады. Үйірлі шегірткелердің сандары көбейген кезде, алғашқыда дернәсілдердің жиынтығы (кулиги), кейін олардан шегіртке табындары пайда болады. Барлық шегірткелердің ұзынша денесі,секіруге қолайлы артқы аяқтары,кеміргіш ауыздары.қатты дамыған алдыңғы кеудесі,жіңішке үстіңгі қанаты,жалпақ,желдеткішке ұқсас жиналатын қанаттары болады. Жылына бір ұрпақ береді.Ұрғашы шегірткенің арнаулы бөліп шығаратын сұйық затымен қатайған топырақтан жасалған күбіршеде тың жерлерде, жайылымдарда,құмдардың шөтінде және т.б. жерлерде жұмыртқа күйінде қыстайды.Шегірткелер жұмыртқалардан әр мезгілде шығады.Дернәсіл ересек шегірткеге ұқсас болып туады.Дернәсіл 30-40 күн дамиды.Даму кезеңінде дернәсіл 4-5рет түлеп,4-5жас өтеді.Дернәсілдер және ересек шегірткелер әр түрлі өсімдіктерді зақымдайды:дәнді дақылдарды, майлық дақылдарды,көкөністерді,жайылымдар мен шабындықтарды. Олар құрғақшылық кезінде,табиғи өсімдіктер күйіп кеткенде өте қауіпті.Тым көп көбейген жағдайда егістіктер күйіп кеткенде өте қауіпті.Тым көп көбейген жағдайда егістіктер мен жайылымдарға қатты зиян келтіреді, олардық жер бетіндегі биомасса бөліктерін құртып жібереді.Шегірткелердің көп жылдық динамикасында циклдік байқалады-қатты көбеюлерді мен депрессиялық жайлар кезектесіп отырады. жүктеу/скачать 93.98 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|