120. Директорлар кеңесінің қызметін бағалау:
Қазақстан Республикасы заңнамасы және ішкі құжаттар талаптарына сәйкес өз күштерімен;
корпоративтік басқару рейтингін беретін тәуелсіз кеңес берушілерді, кәсіби қауымдастық пен ұйымдарды тартумен;
басқа да жолдармен.
Бағалау жүргізу туралы шешімді Директорлар кеңесі қабылдайды. Бағалау жүргізу туралы шешімде бағалау жүргізу мерзімдері (кестесі), бағалау әдіснамасы, талап етілген ресурстар (материалдар, ақпарат, есептер) және басқа қажетті қағидалар айқындалады.
Бұл ретте, директорлардың бір де біреуі өз қызметін бағалау процесіне тартылмауы қажет. Бағалау нәтижелері Директорлар кеңесінің отырысында талқыланады.
121. Директорлар кеңесінің төрағасы, Тағайындау және сыйақы жөніндегі комитет Директорлар қызметін бағалау нәтижелерімен танысады және Директорлар кеңесінің мықты және әлсіз тұстарын мойындап, сондай-ақ, қажет болған жағдайда, Директорлар кеңесіне жаңа мүшелерді сайлауды және/немесе директорларды қызметтен шеттетуді Жалғыз акционерге ұсына отырып, әрекет жасауы тиіс.
3.1.6. Директорлар кеңесіне ақпарат беру және оның біліктілігін арттыру
122. Директорлар кеңесіне Қоғамның құпия ақпаратты беру бөлігіндегі ішкі құжаттардың талаптары сақтала отырып, өзінің міндеттерін орындауға мүмкіндік беретін сапалы және толық ақпарат тиісті нысанда уақтылы берілуі тиіс.
123. Корпоративтік хатшы Директорлар кеңесінің мүшелері нақты әрі анық ақпаратты уақтылы алуын қамтамасыз еткені үшін жауап береді. Басқарма, Ішкі аудит қызметі осындай ақпаратты беруге міндетті, ал Директорлар кеңесінің мүшелері қажет болған жағдайларда ақпаратқа түсініктеме немесе түсіндірулер берілуін талап ете алады.
124. Корпоративтік хатшы Директорлар кеңесінің жаңадан сайланған мүшелеріне Директорлар кеңесінің жұмысымен танысу үшін қажетті ақпараттың берілуін қамтамасыз етуі тиіс.
125. Директорлар кеңесі және оның комитеттері Қоғамның тиісті жылға арналған бюджетінде көзделген қаражат шеңберінде сыртқы сарапшылар мен кеңесшілердің қызметтерін белгіленген тәртіппен пайдалануға құқылы.
126. Директорлар кеңесі өз функцияларын толыққанды орындауы үшін қажетті ресурстармен қамтамасыз етілуі тиіс.
3.1.7. Сыйақы
127. Директорлар кеңесінің мүшелерінің сыйақы көлемі Қоғамның Жалғыз акционерінің шешімі бойынша жүргізіледі.
Мемлекеттік қызметші болып табылатын Директорлар кеңесінің мүшелеріне, сонымен қатар «Бәйтерек» ұлттық басқарушы холдингі» АҚ қызметкерлеріне сыйақы төленбейді
128. Сыйақы мөлшері Қоғамның табысты қызметін қамтамасыз ету үшін қажетті біліктілігі бар Директорлар кеңесінің мүшелерін тарту, сақтау және уәждеу үшін жеткілікті болуы тиіс.
129. Қоғамда тәуелсіз директорлар сыйақысының ашық саясаты болуы тиіс.
Тәуелсіз директорларға сыйақы беру талаптары олармен жасалатын шарттарда және қажет болған жағдайда, Қоғамның ішкі құжатында көрсетіледі.
130. Басқарма Төрағасы Директорлар кеңесі құрамына сайланған жағдайда, Директорлар кеңесіндегі жұмысы үшін сыйақы алмайды.
131. Қоғам заңнамаға сәйкес тәуелсіз директорлардың сыйақы мөлшері туралы мәліметті ашып көрсетеді.
3.2. Басқарма
3.2.1. Басқарма туралы жалпы ережелер
132. Басқарма Жалғыз акционердің және Директорлар кеңесінің шешімдерін орындауға міндетті.
133. Басқарма Заңнамамен, Жарғымен және ішкі құжаттармен Қоғамның басқа органдарының құзыретіне жатқызылмаған Қоғам қызметінің кез келген мәселелері бойынша шешімдер қабылдауға құқылы.
134. Басқарма Заңнаманың және Қоғамның ішкі құжаттарына сәйкес талаптарына сәйкес ақпаратты ашып көрсетуге және Қоғам қызметін ақпараттық жария етуге жауапты болады, сондай-ақ құпия ақпаратты қорғауды және оның сақталуын қамтамасыз етуге міндетті.
135. Басқарма Жалғыз акционер мен директорлар кеңесі қойған мақсаттарды жүзеге асыру үшін қаржылық және адам ресурстарын бөлуге жауапты болады.
136. Басқарма Қоғам қызметкерлерінің Қоғамның тиімді жұмысына мүдделі болуы, әрбір қызметкер Қоғамда өз қызметін қадірлеуге тырысуы, жалпы оның материалдық жағдайы Қоғам жұмысының нәтижелеріне байланысты екенін жете түсінуі үшін жағдайлар жасауы қажет.
3.2.2. Басқарманы қалыптастыру
137. Басқарма төрағасын қоспағанда, Басқарма мүшелерін сайлау кезінде Директорлар кеңесі Жалғыз акционердің шешімдерін, кандидаттарға осы лауазымға қойылатын біліктілік талаптарын және оларды сайлау рәсімін анықтайтын Қоғамның ішкі құжаттарын басшылыққа алады.
Басқарма құрамына сайлауға кандидаттар бойынша ұсыныстарды директорлар кеңесіне қарауға басқарма төрағасы және (немесе) Директорлар кеңесінің мүшелері енгізеді.
138. Басқармадағы лауазымға кандидаттар өздеріне жүктелген міндеттерді тиісінше орындау үшін қажетті тәжірибесі, білімі және біліктілігі, жағымды беделі болуы тиіс.
139. Қоғамдағы Басқарма құзіретінің мерзімі, құрамының санын анықтау, сонымен қатар құзырының мезгілінен бұрын тоқтауы Заңнама мен Жарғыға сәйкес ең жоғары айқындық пен нақты рәсімдер негізінде іске асады.
Директорлар кеңесі белгіленген тәртіппен Басқарма мүшелерінің өкілеттігін тоқтата алады.
140. Қоғам және Басқарма мүшелерінің арасындағы қатынастар шарттармен ресімделеді.
141. Еңбек шарттары тараптардың құқықтарын, міндеттерін, жауапкершілігін және Жарғыда, Заңнамада көзделген басқа да елеулі талаптарды, сондай-ақ Кодекстің ережелерін сақтау бойынша Басқарма мүшелерінің міндеттемесін қамтулары қажет.
3.2.3. Басқарма жұмысының тәртібі
142. Басқарма өз жұмысын мынадай әдістермен шешімдерді қабылдау арқылы жүзеге асырады:
- Басқарма мүшелерінің іштей отырыста дауыс беруі;
- Басқарма мүшелерінің сырттай дауыс беруі (сауалнама жүргізу арқылы);
- осы екі түрлі дауыс беру түрлерін сәйкестендіре қолдану (аралас дауыс беру).
143. Басқарма жұмысының тәртібі Қоғамның ішкі құжатымен реттеледі.
3.2.4. Басқарма жұмысының нәтижелері бойынша сыйақы
144. Басқарма төрағасы мен мүшелері жұмыстарының нәтижелері бойынша сыйақы (бұдан әрі – сыйақы) Директорлар кеңесінің шешімімен айқындалады.
145. Басқарма төрағасы мен мүшелерінің сыйақысы Холдингтің қаржылық-шаруашылық қызметі жоспарының көрсеткіштерін және қызметінің түйінді көрсеткіштерін орындауына байланысты болады.
146. Басқарма төрағасы мен мүшелеріне сыйақы беру саясаты ашық болуы қажет. Сыйақы жұмыстың жоғары сапасына қол жеткізу үшін Басқарма төрағасы мен мүшелерін ынталандыруы тиіс.
3.3. Корпоративтік хатшы
147. Тиімді корпоративтік басқару Директорлар кеңесі мен Басқарма арасындағы ашық диалогты талап етеді. Осы процесті ұйымдастыруда негізгі рөлді корпоративтік хатшы атқарады, оның қызметінің тәртібі, функциялары, міндеттері Қоғамның ішкі құжаттарымен реттеледі.
148. Корпоративтік хатшы өз қызметін заңнамаға, Қоғам Жарғысына, Корпоративтік хатшы туралы ережеге, сондай-ақ Қоғамның өзге ішкі құжаттарына сәйкес іске асырады.
149. Корпоративтік хатшының міндеті Қоғам органдары мен лауазымды тұлғалары Жалғыз акционердің, акционерлік қоғамның Директорлар кеңесінің және оның Комитеттерінің тиімді қызметтерін іске асыруға және құқығы мен мүдделерін қорғауға кепілдік беретін корпоративтік басқару ережесі мен рәсімдерін сақтауды, Қоғам туралы қажетті ақпараттарды сақтау мен жариялауды, беруді қамтамасыз ету, Қоғам органдары арасында ашық және тиімді өзара әрекеттестікті қамтамасыз ету болып табылады.
4-тарау. КОРПОРАТИВТІК ОҚИҒАЛАР
150. Корпоративтік оқиғаларға заңнамамен анықталған оқиғалар жатқызылады. Қоғам корпоративтік оқиғалар туралы ақпаратты заңнамаға сәйкес Қоғамның Жалғыз акционері мен Қоғамның инвесторларына ұсынады.
151. Қоғамның ішкі құжаттарында ерекше назар мынадай:
1) корпоративтік оқиғаларды іске асырудың тетіктері мен рәсімдерін айқындау;
2) іске асырылатын корпоративтік оқиғаларды бағалау;
3) корпоративтік оқиғаларды терең талдау және талқылау мәселелеріне аударылады.
5-тарау. ҚОҒАМ ТУРАЛЫ АҚПАРАТТЫ АШУ 5.1. Жалпы ережелер
152. Ақпаратты ашу Жалғыз акционер мен Мүдделі тұлғалардың Қоғамның қызметін бағалауы үшін, Қоғамның қолайлы имиджін қалыптастыру, сондай-ақ Қоғамға сенім білдіру үшін аса маңызды.
153. Ақпаратты ашудың мақсаты тиісті шешім қабылдау үшін қажетті көлемде барлық Мүдделі тұлғалардың назарына осы ақпаратты жеткізу болып табылады. Қоғам заңнамада және Қоғамның ішкі құжаттарында белгіленген тәртіппен ақпараттық материалдар мен жарияланымдарды бұқаралық ақпарат құралдарына орналастырады.
154. Қоғам өз қызметінің барлық елеулі фактілері туралы, атап айтқанда, қаржылық жағдайы, қызметінің нәтижелері туралы және басқа да елеулі ақпаратты уақтылы жариялайды.
155. Қоғам бағалы қағаздар проспектілері, елеулі фактілер туралы хабарламалар сияқты маңызды құжаттарды уақтылы дайындайды.
156. Қоғам егжей-тегжейлі жылдық есепті жариялайды, ол мыналарды:
1) қаржылық (операциялық) қызмет нәтижелерін;
2) Қоғам мақсаттары мен оларды орындау нәтижелерін;
3) корпоративтік басқару туралы бөлімді;
4) біліктілігін қоса алғанда, Директорлар кеңесінің мүшелері мен Басқарма мүшелері туралы ақпаратты;
5) құпия ақпаратты жарияламау туралы Қоғам қабылдаған міндеттемелерді бұзбаған жағдайда, Мүдделі тұлғалармен байланысты елеулі мәселелерді;
6) мемлекеттен алынатын кепілдікті қоса алғанда, кез келген қаржылық қолдауды және Қоғам өзіне қабылдаған міндеттемелерді;
7) кез келген елеулі корпоративтік оқиғаларды қамтиды, бірақ олармен шектемейді.
5.2. Құпия ақпаратты қорғау
157. Қоғам ақпаратты ашқан кезде, коммерциялық, қызметтік және заңнамамен қорғалатын өзге құпияны құрайтын ақпарат (бұдан әрі – құпия ақпарат) қорғалуы тиіс екендігін ескереді. Мұндай ақпаратқа қолжетімділік шарттарын, сондай-ақ оны алу мүмкіндігін Қоғамның ашықтығы және Қоғам пен Жалғыз акционердің мүддесіне зиян келтірмеуге тырысу арасындағы теңгерімді сақтау қажеттілігін ескере отырып, Қоғам айқындайды.
158. Қоғам заңнамаға және Қоғамның ішкі құжаттарына сәйкес құпия ақпаратты қорғауға шаралар қабылдайды.
159. Қоғам құпия ақпараттың пайдаланылуын бақылаудың тиімді жүйесін әзірлеп, қолданады, ішкі ақпаратты айқындау, бақылау және тарату үшін барабар рәсімдерді, бақылау жүйелері мен құралдарын белгілейді және ашылатын ақпараттың жалған еместігін немесе адасуға алып келмейтінін қамтамасыз ететін барлық қажетті іс-қимылдарды қабылдайды.
160. Қоғам Қоғамның ішіндегі және оның шегінен тыс тиісті персоналды Қоғам туралы ақпаратты ашып көрсетуге Қоғамның қабілетіне қатысты бақылау құралдарын енгізу туралы хабардар етеді және Қоғамның Директорлар кеңесінің мүшелері мен тиісті персоналы ақпаратты ашу саясатын қолдану бойынша жеткілікті дайындықты алуын қамтамасыз етеді.
161. Қоғамның қызметкерлері еңбек қызметін жүзеге асыру уақытында құпия ақпаратты жарияламауға міндетті. Қоғамда еңбек қызметін тоқтатқаннан кейін олардың көрсетілген ақпаратты жарияламауы бойынша мерзімді белгілейді.
6-тарау. ҚАРЖЫ-ШАРУАШЫЛЫҚ ҚЫЗМЕТТІ БАҚЫЛАУ 6.1. Қаржы-шаруашылық қызметті бақылау жүйесі
162. Қоғам қаржылық есептіліктің халықаралық стандарттарына сәйкес қаржы есептілігін әзірлейді.
163. Қоғам қаржылық есептілікті жүргізу және аудит өткізу мынадай:
1) толық әрі дұрыс болу;
2) белгілі бір оймен істемеу және тәуелсіздік;
3) кәсібилік және құзыреттілік қағидаттарына құрылады.
164. Қоғамның жылдық қаржылық есептілігі Қоғам қызметінің қаржылық нәтижелері туралы деректерді оқырманға дұрыс түсіндіруге мүмкіндік беретін егжей-тегжейлі ескертулермен сүйемелденеді. Қаржылық ақпарат Қоғам басшылығының түсініктемелерімен және талдамалық бағалаулармен, сондай-ақ аудитордың қорытындысымен толықтырылады.
165. Қаржылық-шаруашылық қызметті бақылау жүйесінің жұмысы Директорлар кеңесімен нақты реттелетін негізге сүйенеді.
166. Қоғам Жалғыз акционердің талабы бойынша Қоғамның қаржылық-шаруашылық қызметіне жүргізілген тексерулер нәтижелері туралы ақпарат береді.
6.2. Ішкі бақылау және ішкі аудит
167. Қоғамның қаржылық-шаруашылық қызметіне бақылауды жүзеге асыру, ішкі бақылау саласында бағалау, тәуекелдерді басқару, корпоративтік басқару саласында құжаттарды орындау және Қоғамның қызметін жетілдіру мақсатында консультация беру үшін Ішкі аудит қызметі құрылады. Ішкі аудит қызметінің қызметкерлері Директорлар кеңесі мен Басқарма құрамына сайлана алмайды.
168. Ішкі аудит қызметі Директорлар кеңесіне тікелей бағынады және өз жұмысы туралы олардың алдында есеп береді. Ішкі аудит қызметінің міндеттері мен функциялары, оның құқықтары мен жауапкершілігі Директорлар кеңесі бекітетін ішкі аудит қызметі туралы ережемен анықталады.
169. Директорлар кеңесі Ішкі аудит қызметі ұсынған ақпарат негізінде Қоғамның ішкі бақылау жүйесінің тиімділігін бағалауды жүйелі түрде жүзеге асырады. Мұндай бағалау қаржылық және операциялық бақылауды қоса алғанда, толық маңызды бақылауды, тәуекелдерді басқару жүйесін сақтауды және оның тиімділігін бақылауды қамтуы тиіс.
170. Директорлар кеңесі Аудит жөніндегі комитетпен, Ішкі аудит қызметімен және Қоғамның сыртқы аудиторларымен бірге олардың қаржылық есептілік және ішкі бақылау қағидаттарын қолдану жолдарын айқындаудың ресми және ашық тәртібін және Қоғамның сыртқы аудиторларымен тиісті қатынастарды белгілеу тәртібін белгілейді.
171. Ішкі аудит қызметі іс-шаралар жүйесін зерделеуі тиіс, ол арқылы Қоғамның қызметкерлері қаржылық есептілік мәселелеріне немесе басқа да мәселелерге болуы мүмкін сәйкессіздікке қатысты мәселелерді құпия түрде көтере алады. Ішкі аудит қызметі мақсаттарының бірі мұндай мәселелерді тәуелсіз қарау жүйесін құру, оларды бағалау және кейінгі шараларды қабылдау болып табылады.
6.3. Сыртқы аудит
172. Қаржылық есептілік жасаудың дұрыстығы мен объективтілігі туралы тәуелсіз пікір алу мақсатында Қоғам заңнама талаптарына сәйкес сыртқы аудиторды (аудиторлық ұйымды) тарта отырып, өткен жылға жылдық қаржылық есептіліктің аудитін жүргізеді.
173. Аудит жөніндегі комитет Директорлар кеңесіне аудиторлық ұйымды тағайындау және шеттету туралы ұсынымдар енгізеді. Егер Директорлар кеңесі Аудит жөніндегі комитет ұсынымдарын қабылдамаған жағдайда, Аудит жөніндегі комитет жылдық есепке тағайындау немесе қайта тағайындау туралы ұсынымдарды, мұндай ұсынымға қатысты түсіндірулері бар өзге де құжаттарға енгізе алады, ал Директорлар кеңесі басқа ұстанымды ұстау себебін көрсетуі тиіс.
174. Аудит жөніндегі комитеттің ұсынымдары Директорлар кеңесіне аудиторлық ұйымды айқындау туралы шешімді қабылдау кезінде есепке алу үшін беріледі.
175. Басқарма сыртқы аудиторға берілетін қаржылық ақпараттың толықтығы мен дұрыстығына жауапкершілік алады.
7-тарау. ІСКЕРЛІК ӘРІПТЕСТЕРМЕН ӨЗАРА ІС-ҚИМЫЛ ЖАСАСУ ПРАКТИКАСЫ
176. Қоғам өзара пайда, құрмет, сенім, адалдық пен әділдік негізінде іскерлік әріптестермен (клиенттер, инвесторлар, рейтингілік агенттіктер, консалтингтік компаниялар және т.б.) өзара іс-қимыл жасайды. Қоғам заңды қызметпен айналысатын сенімді іскерлік әріптестермен ғана іс жүргізеді.
177. Қоғам көрсетілетін қызметтерді/тауарларды жеткізушілерді заңнамаға және Қоғамның ішкі құжаттарына сәйкес көбінесе конкурстық негізде таңдайды.
178. Қоғам іскерлік әріптестері алдындағы өзінің келісімшарттық міндеттемелерін адал орындайды және олардан да осыны талап етеді.
179. Қызмет процесінде туындайтын дауларды Қоғам әрдайым келіссөздер жүргізе және өзара қолайлы ымырагершілікке келуге ұмтыла отырып, құқықтық жолмен шешеді.
8-тарау. ҚОРЫТЫНДЫ ЕРЕЖЕЛЕР
180. Осы Кодекс оны бекіту сәтінен бастап қолданысқа енгізіледі.
181. Осы Кодекстің ережелері Қоғамның барлық лауазымды тұлғалары мен қызметкерлері үшін міндетті сипатқа ие.
182. Осы Кодекстің ережелерін сақтау және оның ережелерінің Қоғам қызметіне сәйкестігін мониторингілеу, сондай-ақ Кодекс ережелерін жұмыс практикасында белсенді енгізу мақсатында Қоғам жылдық есепте Қоғамның Кодекс ережелеріне бейімділігі туралы ақпаратты ашып көрсетеді.
183. Қоғам Жалғыз акционердің, Қоғамның және өзге де мүдделі тұлғалардың мүдделерін басшылыққа ала отырып, заңнама өзгерістерін және халықаралық және ұлттық практикадағы корпоративтік басқарудың жаңа стандарттарының пайда болуын ескеріп, осы Кодексті жетілдіретін болады.
184. Осы Кодексте ескерілмеген мәселелер Заңнамамен, Қоғамның Жарғысымен және ішкі құжаттарымен реттеледі.
185. Қоғам Кодекс ережелерін бейімдеу мен қолдануға бағытталған Қоғамның қосымша ішкі құжаттарын әзірлеп, оларды қабылдай алады.
Достарыңызбен бөлісу: | 
