Дәріс. Асинхронды қозғалтқыштардың тежелу режімдері

 

Мақсаты: АҚ тежелу әдістерін, статикалық сипаттамаларын тежелу режімдерінде қарастыру.

Рекуперативті тежелу ω>ω₀  жылдамдықпен активті моментті

ротордың айналуы кезінде іске асырылады (6.1 суретті қара). Егер ротордың ω жылдамдығымен айналуы кезінде, статор өрісінің ω₀ жиілік айналуын азайтсақ мынандай режім орын алатын болады (6.2 суретте bc сипаттама аралығы). Бұл жерде активті момент рөлі айналмалы ротордың инециалы күш моментін атқару. Бұл процесс өзіміз оқыған ТТҚ рекуперативті тежелуіне ұқсас.

К еріқосылатын тежелуді алу үшін статордың кез келген екі фазасын орнын ауыстыру керек (6.3 а суретті қара). Бұл кезде өріс айналуының бағыты өзгереді, машина кері қосылу режімінде тежеледі, содан соң реверстеледі (3 б суретті қара).

Көтергіш механизмдерде реостатты керіқосылу жүйесі қолданылады (күштік түсіру 6.4 сурет). Фазалық роторлы АҚ роторының шынжырына АҚ жұмыс режімін IV ширекке ауыстыру үшін жеткілікті қосымша кедергі енгізіледі (b нүктесі).

Статорға тұрақты ток қосылған, ал роторы кедергіге тұйықталған (6.5 суретті қара) тордан ажыратылған айнымалы ток АҚ генераторлы режімді ұсынатын динамикалық тежелу режімі спецификалық болып табылады. Бұл режім АҚ тордан ажыратқаннан кейін реверссіз тез тоқтату қажет болған жағадайда пайдаланылады. Статор орамына жақындатыл- ған тұрақты ток кеңістікте қозғалмайтын өріс тудырады. Ротордың айналу кезінде, оның орамында әсерінен айнымалы ток ағатын айнымалы ЭҚК болады. Бұл ток та қозғалмайтын өріс тудырады. Статор және ротор өрістері қосыла отырып нәтижелі өрісті анықтайды, әсер нәтижесінде ротор тогында тежелу моменті пайда болады. Қозғалтқыш білігінен келетін энергия, роторлы шынжыр кедергілерінде ыдырайды. Статор өрісінің магниттеуші күш (МК) өлшемі статор орамының байланыстыру сұлбасынан және тұрақты ток ө лшемінен тәуелді. Тұрақты токты статор шынжырының қоректендіруінің екі сұлбасы аса кең таралған, 6.6 суретте көрсетілген. Есептеу қолайлы болу үшін тұрақты токты өлшемі бойынша эквивалентті магниттеуші күші айнымалы үшфазалы токпен ауыстырамыз. Симметриялы үшфазалы жүйеде айнымалы токтың әсер ететін мәнінің  магниттеуші күшінің амплитудасы:

         Айнымалы токты I_ЭКВ белгілеп және тұрақты ток және эквивалентті айнымалы ток арқылы алынған МК мәндерін теңестіріп, «жұлдыз» сұлбасы үшін алатынымыз (6.7 суретті қара)

 «Үшбұрыш» сұлбасы үшін

6.7 Сурет

     Осылайша тежелу сұлбасын таңдап және тұрақты ток өлшемімен қоса, МК бойынша эквивалентті айнымалы токты есептеуге болады.