Көшбасшы (ағылшынша leader – басқарушы деген мағына білдіреді) – нақты формальды және формальды емес ұйымдағы бір адамның басқа адамға немесе топқа әсер ету арқылы басқарудың көрінісі. Көшбасшы
жүктеу/скачать 19.75 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Көшбасшы
- Көшбасшы оқытушының кодексі
|
Көшбасшы (ағылшынша leader – басқарушы деген мағына білдіреді) – нақты формальды және формальды емес ұйымдағы бір адамның басқа адамға немесе топқа әсер ету арқылы басқарудың көрінісі. Көшбасшы– жол таба білетін, өзгелерге жол көрсете алатын, өзіне жүктелген міндетті сезіне білетін, ауыртпалыққа төзе білетін тұлға. Көшбасшы оқытушы - бұл идеялар генераторы, нағыз шебер, ол өзінің әріптестерін белсенділікпен жұмыс істеуге тарта біледі, сендіре біледі. Көшбасшы оқытушыны қызмет орнына ресми түрде ешкім ұсынбайды. Ол басшылық позицияны топтың ашық немесе жабық келісімімен атқарады. Басшы – бұл жұмысты беруші және сол жұмыстарға жауап беруші. Жақсы басшы орындалған жұмысты реттеп қабылдап отырады. Ал, Көшбасшы оқытушы адамдарды жандандырады, мақсатқа жетуде болашақты көру қасиеті арқылы адамдарды ортақ мақсатқа бағыттайды. Көшбасшы оқытушы болу үшін сізге өзіңіздің дамуыңызға, жұмыстағы құлшысыңызға көп көңіл бөлу керек. Көшбасшы оқытушының кодексі Өзіңнен жоғарыдағыларға қарапайым бол, бірақ өзіңді төмендетпе. Өзіңмен теңдестерге қысқа, бірақ сыйластықта бол. Өзіңнен төмендерге мейірімділік танытып, достық қарым- қатынаста бол. Көшбасшының бойында көп қасиет бар десек те, ішінен ең негізгісін атап көрсетуге болады. Олар – табандылық, тәуекелге бару, ақыл, жылдамдық және мінезі жақсы болуы тиіс. Көшбасшылықтың белгілері теориясының маңызды кемшілігі көшбасшы болу қабілеті-туа біткен, көшбасшы бастапқыда белгілі бір қасиеттерге ие, олар генетикалық жағынан оған көшті, бұл басқару қабілеті қоғамдық-тарихи прогресті айқындайтын адамдардың шектеулі тобына тән. Демек, көшбасшы және көшбасшылық нақты әлеуметтік жағдайлардың, жағдайлардың, қарым-қатынастардың өнімі ғана емес, осы қасиеттерге ие адамға билікті қамтамасыз ететін туа біткен биопсихикалық қасиеттер кешенінің өнімі болып табылады. Ең қызықты нәтижені 90 табысты көшбасшыны зерттеген және көшбасшылық қасиеттердің келесі төрт тобын анықтаған белгілі американдық кеңесші Уоррен Беннис алды: 1) зейінді басқару, немесе нәтиженің немесе нәтиженің мәнін, мақсаттарды немесе қозғалыс (іс-қимыл) бағытын ұсыну қабілеті ізбасарлар үшін тартымды болуы үшін; 2) мәнді басқару немесе құрылған бейненің, идеялардың немесе көріністің мағынасын түсіндіру және ізбасарлар қабылдау үшін беру қабілеті; 3) сенімділікті басқару немесе бағыныштылардың толық сенімін алу үшін тұрақты және дәйекті өз қызметін құру қабілеті; 4) өзін басқару немесе өзінің әлсіз жақтарын күшейту үшін басқа адамдардың ресурстарын қоса алғанда, басқа ресурстарды шебер тарту үшін өзінің күшті және әлсіз жақтарын жақсы білу және уақтылы мойындау қабілеті. Уоррен Беннис көшбасшыларға адамдар не істеу керектігін, сондай-ақ осы ортақ істің бір бөлігі екенін Тану мүмкіндігі мен маңыздылығын сезінетін ортаны құру үшін ұйым билігін бөлуді ұсынады. Осылайша құрылған ұйымдастыру ортасы адамдарға жұмыс сапасы мен жұмысқа арнау арқылы күш пен энергияны салуға тиіс. Кейінгі зерттеу төрт топтың көшбасшылық қасиеттерінің бөлінуіне әкелді: физиологиялық, психологиялық, немесе эмоционалдық,ақыл-ой, немесе зияткерлік және жеке іскерлік. Физиологиялық қасиеттерге адамның өсуі, салмағы, қосындысы немесе фигурасы, сыртқы түрі немесе өкілдігі, қозғалыстардың энергиялылығы және денсаулық жағдайы сияқты қасиеттері жатады. Әрине, бұл қасиеттер мен көшбасшылық арасындағы байланыс қандай да бір дәрежеде болуы мүмкін. Алайда, топта орташа адамға қарағанда физикалық жағынан жоғары және ірі болу әлі көшбасшы болуға ешқандай құқық бермейді. Наполеон, Ленин, Сталин, Ганди мысалдары ауытқулары бар индивидтердің әлемдік тарихтың өте ықпалды фигураларының мөлшеріне дейін өсуі мүмкін екенін растайды. жүктеу/скачать 19.75 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|