Лекция №9 апта
Энтропия
Лекция жоспары
1. Энтропия анықталмағандық мӛлшері ретінде; энтропияның термодинамикалық
анықтамамен байланысы; хабарлама кӛзінің ақпараттық сипаттамалары;
энтропия
қасиеті; шартты энтропия; дискретті және үздіксіз хабарламаның энтропиясы.
Лекция мазсмұны
Энтропия (грек. еntropіa – бұрылыс, айналу) – тұйық термодинамикалық жүйедегі
ӛздігінен жүретін процестің ӛту бағытын сипаттайтын күй функциясы. Энтропияның күй
функциясы екендігі термодинамиканың екінші бастамасында тұжырымдалады. Энтропия
ұғымын термодинамикаға 1865 ж. Р.Клаузиус , мұндағы k –
) деп аталатын шамамен
байланыстырады. Больцман принципіне сәйкес: S=kІn
Q/Т түріндегі
толық
дифференциал болатындығының қажетті және жеткілікті шарты, ал Энтропия – күй
функциясы. Энтропияның абс. мәні термодинамиканың үшінші
бастамасы бойынша
анықталады және ол бойынша абс. нӛл темп-рада кез келген жүйенің Энтропиясы нӛлге
айналады. Адиабаталық оңашаланған жүйелеріндегі қайтымды процестер кезінде
Энтропияның мәні тұрақты болып қалады да, қайтымсыз процестер кезінде Энтропияның
мәні артады; барлық реал процестерінде Энтропияның мәні артады (Энтропияның арту
заңы). Статист. физикада Энтропия статист. салмақ ( S=Q/Т. Ал
кез келген қайтымды
жолмен алынатын тұйық процесс үшін: . Соңғы теңдік Энтропияның dS= Q – жүйеге күйі
шексіз аз квазистатик. болып ӛзгергенде берілетін жылу мӛлшері, Т – жүйенің абс.
темпрасы; интрегал екі күйді ӛзара жалғастыратын кез келген қайтымды жолмен
алынады. Изотерм. процесс жағдайында: енгізген. Кез келген А және В күйлеріндегі
жүйе Энтропиясы мәндерінің айырымы мына формула арқылы анықталады: ,
мұндағы
Больцман тұрақтысы. Сонымен Энтропия – термодинам. тепе-тендік күйдегі макроскоп.
денелерге тән қасиет. Ол бірліктердің халықаралық жүйесінде (СИ) Дж/К арқылы
ӛрнектеледі. Энтропия ұғымы ғылымның кӛптеген салаларында (физика, химия, т.б.)
маңызды рӛл атқарады.