Машина жасау және стандарттау кафедрасы
жүктеу/скачать 177.67 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- ОІ жөніндегі проректор
- Машина жасау және стандарттау кафедрасы
- (қолы)
- 4 Пәннің мазмұны
- 4.2 Пән тақырыптарының мазмұны
- 4.3 Практикалық сабақтардың мазмұны және тізімі
Қазақстан Республикасы білім және ғылым министрлігі С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті Машина жасау және стандарттау кафедрасы Кесу теориясы пәнінен 050712 – Машинажасау мамандығының студенттеріне арналған ОҚУ ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ Павлодар
Құрастырушы: _____________ аға оқытушы Ғ.Т. Итыбаева Машина жасау және стандарттау кафедрасыКесу теориясы пәні бойынша 050712 – Машинажасау мамандығының студенттеріне арналған
_____________________________ бекітілген жұмыс бағдарламасы жұмыс оқу жоспарының және (бекіту күні) мамандықтың элективті пәндер каталогының негізінде әзірленген. 20__ж. «___»____________кафедра отырысында ұсынылған №_____ хаттама. Кафедра меңгерушісі ______________ И.А. Шумейко 20__ж. «____» ________ (қолы)
Факультет оқу-әдістемелік кеңесімен құпталған_____________________________ 20__ж. «_____»____________№____ хаттама ОӘК төрағасы ________________ Ахметов Ж.Е. 200_ж. «_____»___________ (қолы)КЕЛІСІЛГЕНММжК факультет деканы ________ Токтаганов Т.Т. 20__ж. «_____»________ (қолы) МАҚҰЛДАНДЫ: ОҮЖжӘҚБ бастығы ____________ Варакута А.А. 20__ж. «_____»_______ (қолы) Университеттің оқу-әдістемелік кеңесімен құпталған 20__ж. «___»______________ №____ хаттама 1 Пәннің мақсаты - студенттерге жоңқа пайда болу аймағындағы физико-механикалық құбылыстар туралы жалпы ұғым беру, осы құбылыстардың кесу шарты және режимдерімен функционалдық зандығы мен таныстыру, болашақ мамандықтарға кесу процесін меңгеру білуді үйрету. Пәннің міндеті - Студенттерге өнделген беттерге қойылған техникалық талаптарды қамтамасыз ететін әр түрлі өндеу әдістерін кесу режимінің элементтерінің тандай және есептей білуді үйрету. Осы пәнді меңгеру нәтижесінде студенттерде: − кесу процесінің өту шарты, жоңқа ақауы, кескіш геометиялық және конструктивтік параметрлері, кесу кезінде пайда болатын күштер жүйесі, кесу кезіндегі жылу шығарудың кайнар көзі жөнінде түсінік болу; − аспаптардын конструктивтік және геометриялық параметрлерін аңықтау, кесудін рационалдық режимін тағайындау, кесу аймағындағы температура мен күштерді анықтауды білу. 2 Пререквизиттер Осы пәнді меңгеру үшін төмендегі пәндерді меңгеру кезінде алынған білім, икемділік және машықтар қажет: Конструкциялық материалдар және термоөндеу, химия, физика, өзараауыстырымдылық негіздері 3 Постреквизиттер Пәнді меңгеру кезінде алынған білім, икемділік және машықтар келесі пәндерді меңгеру үшін қажет: Машина жасау өндірісінің технологиялық процестері, Металл кескіш құрал-саймандар, Машина жасау технологиясы. 4 Пәннің мазмұны4.1 Пәннің тақырыптық жоспары
4.2 Пән тақырыптарының мазмұны1 тақырып. Кіріспе. Кесу теориясының негізгі ұғымдары, терминдері және анықтаулары. Кесіп өндеудің тетіктердің өлшемдік пішімі пайда болуына себеп болатын басқа әдістердің ортасындағы орны мен мағнасы. Кесіп өңдеудің тарихи тәжірибесі, тенденциясы және болашағы. Кесіп өңдеу өнімділікті және тетіктерді ақырғы түрі мен өлшемдерін қалыптастыру әдісі. Кесудегі қозғалыстар. Аспаптың қарапайым және құрамды қозғалысы. Аспаптың жұмыс беттері, статикалық және кинематикалық геометриялық параметрлері анықталатың координаты жұмыс және координаты жазықтар. Аспаптың статикалық және кинематикалық бұрыштарын анықтау, олардың өз ара математикалық тәуелдіктері. Кесіп өңдеудің түрлері, олардың кинематикалық нышанына байланысты жіктелуі. Кесу режимінің элементтері және олардың кесу қабатының параметрлері мен өңделген беттің кедірбұдырлығына әсер етуі. Кесу режимінің элементтерін анықтау тізбегі. 2 тақырып. Кесу процесінің физикалық режимі. Пластикалық деформациясы мен қатты дененің талқандалуы туралы жалпы түсініктеме. Кесудегі материалдың кернеу-деформациаланған жағдайының теориясы, дислокациялық теория. Жоңқа пайда болуы. Жалғыз ығысу жазақтығымен жаңқа пайда болу процесінің сұлбасы. Жоңқа түрлері – кесудегі материалдық пластикалық деформациясының сипаттамасы. Жоңқа шөгуі. Жоңқа шөгі коэффициенті алынатын қабаттың кернеу – деформациялық жағдайының нәтижесі. Шор пайда болуы. Тоқырау аймағымен шор параметрлерінің шарт және кесу режимдерінің тәуелділігі мен өзгерілмейтін зандылық. Шор пайда болуын технологиялық әдістер мен басқару. Кесу процесінің динамикасы. Кесу процесінің күш жүйесі. Кесу күшінің құрамдарын анықтайтын әдістер және есептейтін формулар. Кесу процесіндегі тербелес. Тербелестің түрлері және олардың қарсындылығына әртүрлі факторлардың әсері. Кесу күшінің құрамдары, білдектерді, аспаптарды, технологиялық жабдықтарды есептейтін қортынды мәліметтер. Жылу пайда болуы. Жылу пайда болуы көздері. Жылу ағындары және олардың тарауы. Қатты денедегі жылу таралуын сыйпаттайтын әдістер. Кесу температурасына әсер ететін факторлар. 3 тақырып. Жүзді аспаптардың жұмыс қабілетілігі мен тоқырауы. Аспаптық материалдарға қойылатын талаптар. Осы талаптардың негізгі аспаптық материалдарында іске асуы. Аспаптардың жұмыс қабілеттілігі, оны бағалау әдістері және аспаптардың тоқырау түрлері. Аспаптың жұмыс беттерінің тозуы. Тозудың физикалық табиғаты, тозу өлшемі. Аспаптың тұрақтылық мерзімі және оның математикалық үлгісі аспаптың сенімділігі, оның көрсеткіштері. Автоматтандырылған өндірістегі аспаптың сенімділік көрсеткіштерінің мағынасы. Аспаптың сенімділігін көрсететін әдістер (бетті беріктендіру, химо-термиялық өңдеу, тозу төзімділік жабындымен тозаңдату және басқалар). Автоматтандырылған өңдірісте қолданылатың аспаптардың конструкторлық және геометриялық өзгешіліктері. Кесу процесі мен аспаптың жағдайын ЭВМ қолдануымен басқару. 4 тақырып. Әртүрлі кесіп өңдеу әдістерінің өзгешіліктері. Бұрғылау. Өңдеу әдісінің тағайындалуы. Бұрғының конструкторлық және геометриялық элементтерінің өзгешіліктері. Бұрғылау процесінің динамикасы, жұмыс беттерінің тозуы және тұрақты мерзім. Жоңғылау. Жоңғылау әдісінің тағайындалуы мен түрлері. Жоңғыштың конструкторліқ және геометриялық параметрлері. Жоңғылау үзіп-кесу сияқты процесінің өзгешілігі, қиманың геометриясы. Жоңғылау процесінің динамикасы, жоңғыштың тозуы және тұрақты мерзімі. Жоңғылаудың біркеліктігі. Беріс қуалай және беріске қарсы жөңғылаудың өзгешіліктері. Тартажону. Тартажонудың тағайындалуы мен түрлері. Тартажоңғыштың конструкторлық және геометриялық өзгешіліктері. Тартажону кесуінің негізгі сұлбалары. Тартажонудағы қозғалыстар. Тартажону процесінің динамикасы, аспаптың тозу және тұрақты мерзімі. 5 тақырып. Қажақты өңдеу процесінің теориясы. Қажақты өңдеу процесінің кинематикалық және геометриялық өзгешіліктері. Қажақты аспаптар және олардың сипаттамалары. Қажақты өңдеудің кинематикалық өзгешіліктері. Процестің динамикасы, жылу пайда болуы және жылудың таратылу өзгешілігі. Қажақты өңдеу процесінің әсерлігі мен қажақты аспаптың тозуы. 6 тақырып. Қажақты өңдеу әдістері. Ажарлау. Ажарлаудың түрлері. Мәре (финиш) өңдеулер: жануыштау, супермәрелеу, бабына жеткізу. Прогрессивтіктін жоғары өнімділікті қажақты өңдеу процесстері: теренді және жылдамды ажарлау, ультрадыбысты тербелес қосылған процестер және басқалар. 7 тақырып. Майлай салқындату атты технологиялық орталар (МСТО). МСТО түрлері; олардың майлау, салқындату және жуу әрекеттері. Үстінгі активтік заттардың (ҮАЗ) ықпалдары. МСТО кесу аймағна берудің әдістері. МСТО және ҮАЗ тандауы кесіп өңдеу процесінің әсерлігін жоғарлататың фактор болып саналмақ. 8 тақырып. Әртүрлі материалдардың кесу өнделімділіктері. Кесу өңделімділік-материалдың технологиялық қасиеті. Өңделімділіктің негізгі қөрсеткіштері және материалдарды өңделімділіктеріне қарай классификациялау. Ауыр өңделімділікті болат мен қортпалардың, металемес және компазициондық материалдардың өңдеу өзгешіліктері. Кесу өңделімділікті жақсарту жолдары. 9 тақырып. Физико-химиялық өңдеу әдістері. Материалдарды кәзіргі уақытта өңдеуге қолданатын физико-химиялық әдістер. Физико-химиялық өңдеу әдістерінің физикалық негізгі және кинематикасы, олардың кесіп өңдеумен салыстырғандағы өзгешіліктері. Өнімділік және өңделген беттің сапасы. Бүгінгі машина жасаудағы физико-химиялық өңдеу әдістерінің мағнасы. 10 тақырып. Автоматтандырылған өңдірістегі кесу процесінің өзгешіліктері. Кесу процесі технология жүйесінің элементтерінің бір-біріне күрделі өзара әсеретуінің функциясы. Кесу процесінің зығырдайтын факторлары (әрдайым және кездейсоқ); олардың табиғаты және шығатың параметрлерге әсер етуі. Автоматтандырылған өңдірістің шартына қарай кесу процесінің сенімділігін асыратың жолдар. 4.3 Практикалық сабақтардың мазмұны және тізімі4 такырып бойынша №1 тәжирибе жұмысы. Кесу режимінің элементері және оларды анықтау тізбегі мен әдістері. 4 такырып бойынша №2 тәжирибе жұмысы. Токарлық өңдеу режимінің элементтерін есептеу. 4 такырып бойынша №3 тәжирибе жұмысы. Тетікті остік аспаптар мен өңдеу режимінің элементтерін есептеу (бұрғылай, үнгілеу). 4 такырып бойынша №4 тәжирибе жұмысы. Жонғылау өңдеу режимінің элементтерін есептеу. 4 такырып бойынша №5 тәжирибе жұмысы. Қажақты өңдеу режимінің элементтерін есептеу. Зертханалық жұмыстардың тақырыптары 1 такырып бойынша №1 лабораториялық жұмыс. Негізгі элементтердің конструкциялық құрылысын, геометриясын және кескіштің жазық координатасын зерттеу 1 такырып бойынша №2 лабораториялық жұмыс. Өтпелі кескіш геометриясын зерттеу және өткірлеу кезіндегі кесу аймағынан жоңқаларды қайтаруға кесетін ернеудің көлбеу бұрышының әсері 2 такырып бойынша №4 лабораториялық жұмыс. Кесу аумағындағы түйіспе құбылыстары және кесу кезіндегі шор құрылуы 2 такырып бойынша №5 лабораториялық жұмыс. Кескіштердің тозуын және жону кезіндегі шыдамдылыкты зерттеу 2 такырып бойынша №7 лабораториялық жұмыс. Кедір-бұдырлықты зерттеу 2 такырып бойынша №9 лабораториялық жұмыс. Экспериментальды өлшеу әдістерің және кесу күшің анықтау 4 такырып бойынша №11 лабораториялық жұмыс. Жоңғылау кезіндегі кесу күшін зерттеу 4 такырып бойынша №12 лабораториялық жұмыс. Бұрғылау кезіндегі кесу күшін зерттеу 4.4 Студенттің өздік жұмысының мазмұны 4.4.1 СӨЖ түрлерінің тізімі СӨЖ мазмұны
4.4.2 Студенттердің өздігінен оқуына бөлінген тақырыптардың тізімі 1 тақырып − Кесу теориясының негізгі ұғымдары, терминдері және анықтаулары. Кесудегі қозғалыстар. Аспаптың қарапайым және құрамды қозғалысы. Аспаптың жұмыс беттері, статикалық және кинематикалық геометриялық параметрлері анықталатың координаты жұмыс және координаты жазықтар. Аспаптың статикалық және кинематикалық бұрыштарын анықтау. Кесіп өңдеудің түрлері, олардың кинематикалық нышанына байланысты жіктелуі. Кесу режимінің элементтері және олардың кесу қабатының параметрлері мен өңделген беттің кедірбұдырлығына әсер етуі. Кесу режимінің элементтерін анықтау тізбегі. Кепілдеу әдебиет: [2], 6-21 б. 2 тақырып − Кесу процесінің физикалық режимі. Пластикалық деформациясы мен қатты дененің талқандалуы туралы жалпы түсініктеме. Жаңқа түрлері – кесудегі материалдық пластикалық деформациясының сипаттамасы. Кесу процесінің динамикасы. Кесу процесінің күш жүйесі. Кесу процесіндегі тербелес. Тербелестің түрлері және олардың қарсындылығына әртүрлі факторлардың әсері. Жылу пайда болуы. Кесу температурасына әсер ететін факторлар. Кепілдеу әдебиет: [2], 40-75 б. 3 тақырып − Жүзді аспаптардың жұмыс қабілетілігі мен тоқырауы. Аспаптық материалдарға қойылатын талаптар. Аспаптардың жұмыс қабілеттілігі, оны бағалау әдістері және аспаптардың тоқырау түрлері. Аспаптың жұмыс беттерінің тозуы. Тозудың физикалық табиғаты, тозу өлшемі. Аспаптың тұрақтылық мерзімі және оның математикалық үлгісі аспаптың сенімділігі, оның көрсеткіштері. Кепілдеу әдебиет: [2], 78-88 б. 4 тақырып − Әртүрлі кесіп өңдеу әдістерінің өзгешіліктері. Бұрғылау. Бұрғының конструкторлық және геометриялық элементтерінің өзгешіліктері. Бұрғылау процесінің динамикасы, жұмыс беттерінің тозуы және тұрақты мерзім. Жоңғылау. Жоңғылау әдісінің тағайындалуы мен түрлері. Жоңғыштың конструкторліқ және геометриялық параметрлері. Жоңғылау процесінің динамикасы, жоңғыштың тозуы және тұрақты мерзімі. Тартажону. Тартажонудың тағайындалуы мен түрлері. Тартажоңғыштың конструкторлық және геометриялық өзгешіліктері. Тартажону кесуінің негізгі сұлбалары. Тартажонудағы қозғалыстар. Тартажону процесінің динамикасы, аспаптың тозу және тұрақты мерзімі. Кепілдеу әдебиет: [2], 157-241 б. 5 тақырып − Қажақты өңдеу процесінің теориясы. Қажақты өңдеу процесінің кинематикалық және геометриялық өзгешіліктері. Қажақты аспаптар және олардың сипаттамалары. Қажақты өңдеудің кинематикалық өзгешіліктері. Процестің динамикасы, жылу пайда болуы және жылудың таратылу өзгешілігі. Қажақты өңдеу процесінің әсерлігі мен қажақты аспаптың тозуы. 6 тақырып − Қажақты өңдеу әдістері. Ажарлау. Ажарлаудың түрлері. Мәре (финиш) өңдеулер: жануыштау, супермәрелеу, бабына жеткізу. Прогрессивтіктін жоғары өнімділікті қажақты өңдеу процесстері: теренді және жылдамды ажарлау, ультрадыбысты тербелес қосылған процестер және басқалар. Кепілдеу әдебиет: [2], 36 -40. 7 тақырып −Майлай салқындату атты технологиялық орталар (МСТО). МСТО түрлері; олардың майлау, салқындату және жуу әрекеттері. Үстінгі активтік заттардың (ҮАЗ) ықпалдары. МСТО кесу аймағна берудің әдістері. Кепілдеу әдебиет: [2], 91-100 б. 8 тақырып − Әртүрлі материалдардың кесу өнделімділіктері. Кесу өңделімділік-материалдың технологиялық қасиеті. Өңделімділіктің негізгі қөрсеткіштері және материалдарды өңделімділіктеріне қарай классификациялау. Ауыр өңделімділікті болат мен қортпалардың, металемес және компазициондық материалдардың өңдеу өзгешіліктері. Кесу өңделімділікті жақсарту жолдары. Кепілдеу әдебиет: [2], 103-116 б. 9 тақырып − Физико-химиялық өңдеу әдістері. Бүгінгі машина жасаудағы физико-химиялық өңдеу әдістерінің мағнасы. 10 тақырып − Автоматтандырылған өңдірістегі кесу процесінің өзгешіліктері. Автоматтандырылған өңдірістің шартына қарай кесу процесінің сенімділігін асыратың жолдар.
1) Жону кезіндегі күшті және куатты анықтау 2) Аналитикалық әдіспен кесу кезіндегі режимін есептеу 3) Норматив-анықтама әдебиеттерді қолданып токарлы жұмыстарда кесу режимін есептеу 4) Бұрғылау, үңгілеу және ұнғылау кезінде кесу режимін тағайындау 5) Жонғылау кезіндегі кесу режимін есептеу 6) Тісті дөңгелектерде тістерді кесу кезінде кесу режимін есептеу 7) Ажарлау кезіндегі кесу режимін есептеу 5 Әдебиеттер тізімі Негізгі
1) Ящерицын, П. И. Теория резания:учебник для студ. вузов машиностроит. спец. / П. И. Ящерицын, Е. Э. Фельдштейн, М. А.Корниевич.− Минск:Новое знание, 2007.- 511 с. 2) Солоненко, В. Г. Резание металлов и режущие инструменты:учеб.пособие для студ. вузов/В. Г. Солоненко, А. А. Рыжкин.−М.:Высш. шк., 2007.-414 с. 3) Обработка металлов резанием: справочник технолога/А.А.Панова.− М.:Машиностроение, 2004. Косымша
4) Под общей ред. А.Г. Косиловой и Р.К. Мещерякова Справочник технолога – машиностроителя. В 2-х т. Т.2 – М.: Машиностроение, 1985. 5) Под общей ред. В.И. Баранчикова. Прогрессивные режущие инструменты и режимы резания металлов: Справочник. – М.: Машиностроение, 1990.
050712 – Машинажасау мамандығының жұмыс оқу жоспарынан көшірме Пәннің атауы Кесу теориясы
Кафедра меңгерушісі ______ _____________ 20__ж. «___» ________ (қолы) (А.Ж.Т.) жүктеу/скачать 177.67 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
