Сұйықтар мен газдардың қасиеттері. Паскаль заңы. Барометрлік формула
Механиканың сұйықтың қозғалысын зерттейтін бөлімі гидродинамика, ал ауа қозғалысын зерттейтін бөлімі аэродинамика делінеді. Гидроаэростатика сұйықтар мен газдардың тепе-теңдігін зерттейтін бөлімі.
Мүлде сығылмайтын, мүлде тұтқыр емес сұйық идеал сұйық, ал тұтқырлық қасиеті бар және ыдыстың қабыр-ғасына жұғатын сұйық реал сұйық деп аталады. Табиғатта идеал сұйық жоқ, бірақ тұтқырлығы аз сұйықтарды (су, ауа) идеал сұйық деп қарастыруға болады. Қатты денелерден сұйықтар мен газдардың айырмашы-лығы, қандайда бір күштің әсерінен сұйықтар мен газдар көлемдерінің формасын тезарада өзгертеді. Сұйықтар мен газдарды жан-жақтан бірдей күшпен сыққанда, қатты дене-лердегі деформация шамасымен анықталатын серпімді күштер пайда болады.
Архимед заңы
Сұйыққа батырылған денеге, дененің ығыстырып шығарған сұйығының салмағына тең ығыстырушы күш әсер етеді
F=gV мұндағы F – ығыстырушы күш, V — ығыстырған сұйықтың көлемі
Егер ауырлық күшінің модулі F Архимед күшінің модулінен FA артық болса, дене батады F FА
FA F болса, дене кез келген тереңдікте тепе-теңдік жағдайда болады
. 3) F А дене жоғары көтеріліп, жүзіп жүреді.
h тереңдіктегі сұйық бағанасының гидростатикалық қысымы P = gh, мұндағы - сұйықтың тығыздығы.
Паскаль заңы
Берілген көлемдегі сұйыққа және газға түсірілген қысым көлемнің ішіндегі барлық нүктелерге өзгеріссіз таралады. Бұл заңды француз ғалымы Блез Паскаль (1623- 1662) ашқан. Гидравликалық көтергіште кішігірім жүк, бір пор-шеннің ауданы екінші поршеннің ауданынан үлкен болып жасалғандықтан үлкен күшке айналады.
Паскаль заңы бойынша: Даниил Бернулли. Бернуллидің теңдеуі ағын жылдамдығы мен биіктіктің өзгеруіне байланысты қысымның өзгеруін көрсетеді. Мұндағы v 2 \2 - динамикалық қысым, h-тереңдіктегі сұйық бағанасының гидростатикалық қысымы – , ал Р –статикалық қысым.
Достарыңызбен бөлісу: |