«Медико биологиялық деректерді статистикалық өңдеу» пәні бойынша
жүктеу/скачать 2.02 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- СТУДЕНТТІҢ ӨЗІНДІК ЖҰМЫСЫ Тақырыбы: Екіфакторлы дисперсиялық талдау әдісі «Медико биологиялық деректерді статистикалық өңдеу» пәні бойынша
- 6B06106 - IT медицина мамандығы Курс: 3 Семестр: 5 Орындаған: Бахтибаева Индира Тексерген: Ахметова.А.Б
|
М.ОСПАНОВ АТЫНДАҒЫ БАТЫС ҚАЗАҚСТАН МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ КОММЕРЦИЯЛЫҚ ЕМЕС АКЦИОНЕРЛІК ҚОҒАМЫ ЖАРАТЫЛЫСТАНУ ПӘНДЕРІ КАФЕДРАСЫ СТУДЕНТТІҢ ӨЗІНДІК ЖҰМЫСЫ Тақырыбы: Екіфакторлы дисперсиялық талдау әдісі «Медико биологиялық деректерді статистикалық өңдеу» пәні бойынша 6B06106 - IT медицина мамандығы Курс: 3 Семестр: 5 Орындаған: Бахтибаева Индира Тексерген: Ахметова.А.Б Ақтөбе, 2020 Екіфакторлы дисперсиялық талдау әдісі. Дисперсиялық талдау - бұл құрал екі немесе бірнеше үлгі арқылы деректерге қарапайым жүргізетін әдіс. Әр үлгі бір негізгі ықтималдық үлестірімінен алынған деген гипотезаны негізгі ықтималдық үлестірімдері барлық үлгілер үшін бірдей емес деген гипотезамен салыстырып тексереді. Міндеттері: Белгіленген немесе кездейсоқ болуы мүмкін, бірнеше деңгейлермен сипатталатын факторлардың ықпалын зерттеу. Дисперсиялық талдау 3 топқа бөлінеді: 1. Бірфакторлы 2. Екі факторлы 3. Көпфакторлы Орта мәндердің арасындағы айырмашылықтарды анықтау үшін дисперсия қолданылады: 1. жалпы 2. факторлық 3. қалдық Екіфакторлы дисперсиялық талдау – біз екі фактордың әсерін талдап қана қоймай оның байланысын бағалай аламыз. Қазіргі таңда тірі организмге бір ғана фактор әсер етіп қоймайды.Мыс:өсімдіктің жоғары сапалы өнімін алу үшін оның генетикалық құрылымы,топырақ типі,жарықтануы,температура және т.б. факторлар әсерін анықтауымыз қажет.Сондықтан да осындай типтегі тәжірибе жүргізу үшін екіфакторлы дисперсиялық талдау қолданылады. Қалыпты үйлестірілген кездейсоқ Х шамасы мәндерінің қалыптасуына А және В факторларының бірмезгілдегі әсерін бағалайық. А факторы әсері m деңнейден тұрады ( А1,, А2,… Аm ), ал В факторы n-( В1, В2,…Вn) . Қарапайым жағдайдағы эксперименттердің нәтижесін қарастырсақ, бұл кезде факторлық деңгейлердің әрбір жұптарының (Аi, Bj) ( i=1.2…,m; j=1.2…,n) әсері кезінде Х шамасына бір ғана бақылау жүргізілетінін байқауға болады. Қалыпты үйлестірілген кездейсоқ Х шамасы мәндерінің қалыптасуына А және В факторларының бірмезгілдегі әсерін бағалайық. А факторы әсері m деңнейден тұрады ( А1,, А2,… Аm ), ал В факторы n-( В1, В2,…Вn) . Қарапайым жағдайдағы эксперименттердің нәтижесін қарастырсақ, бұл кезде факторлық деңгейлердің әрбір жұптарының (Аi, Bj) ( i=1.2…,m; j=1.2…,n) әсері кезінде Х шамасына бір ғана бақылау жүргізілетінін байқауға болады. Екі факторлы дисперсия анализде - жорамал туралы бақылау параметрінің математикалық болжанымының екі фактордың түрлі деңгейлерінде тексеріледі. Айталық, бірдей бұйымның шығарылымы түрлі кәсіпорындармен өндіріледі, қолданыстағы түрлі жеткізушілерді. Мунда екі фактор: кәсіпорын және жеткізушілер. Тексеруге қажетке жорамал туралы шыға берістің бақылау параметрінің(айталық бұйымның сапаларының) математикалық болжанымының түрлі деңгейлерінде(кәсіпорындарда) және екі фактордың түрлі деңгейлерінде(жеткізушілерде). Осы қалыпта x1 және x2 кіретін айнымалылар дискретті мағыналарды қабылдайды. Екіфакторлы дисперсиялық анализ: келесі алғышарттарда негізделеді: Екіфакторлы дисперсиялы анализдың есептеуші кестесін қараймыз. Мейлі x1 k түрлі мағына немесе x1 факторын k деңгейлердің қабылдайды, x2 m түрлі мағына немесе x2 факторын m деңгейлердің қабылдайды: Екіфакторлы дисперсиялық талдау кестесі x1 және x2 факторының деңгейлері математикалық болжанымына әсер етпесе ,сол барлық қадағалаулар өзімен іріктемені бір бас құрамнан ұсынады. Сонда бас құрамның дисперсиясын бағалауға болады келесі тәуелсіз сарапшылықтар арқылы y ортаның мағыналарының бас-басы үшін x1 немесе x2 факторының деңгейлерінен немесе орта арифметикалық y дисперсиясінің сарапшылықтарының бас-басы үшін x1 немесе x2 деңгейлері сияқты. Бірфакторлы бытыраңқы анализда бірінші сарапшылық S2ур деңгейінің екі дисперсиясының сарапшылығымен - S2ош қатесінің дисперсиясінің сарапшылығымен аталатын. Бірінші және екінші фактор үшін: x1 факторының деңгейінің ықпалы және бас x2 математикалық болжаным болмайды, сол F1 = S2ур1/S2ош, F2 = S2ур2/S2ош қатынастары және Fвз = S2вз/S2ош Фишердің таратушылқының заңына бағынышты. Осы таратушылықтың мінездемелері S2ур1 ден сарапшылығының еркіндігінің дәрежесінің санының, S2ур2, S2вз және S2ош(алымның νеркіндігінің дәрежесінің сандары 1= (k - 1), ν2= (m - 1), νвз= (m - 1) * (k - 1) және ош=m*k* (n - 1) бөлімінің ν ) тәуелді болады және x1 факторының барлық деңгейлері үшін қайшы келіп тур, x2 және x1*x2 оның әрекеттестіктері F Ал, кенже балаларда доминанттылық басым, себебі барлық жанұя мүшелерінің бақылауы сол балада болады және барлығы сол балаға көмектеседі қандай жағдай болмасын. Осыны тереңірек түсіну үшін мынаған көңіл бөлсек: Екіфакторлы дисперсиялық талдау бір уақытта екі фактор әсерін анықтайтын ең тиімді әдіс болып табылады.Ол бірфакторлы дисперсиялық талдаудың әдісіне ұқсас.Ерекшелігі фактораралық байланысты да анықтайды.Осы талдау әдісі арқылы екіден астам топтарға әсер ететін екі факторды дұрыс бағалауға мүмкіндік береді. Екі факторлы дисперсиялық талдау – белгіге екі ұйымдастырылған фактор әсер етуін зерттейтін статистикалық әдістер жүйесі. Екі факторлық дисперсиялық талдау тек әр фактордың жеке әсерін ғана емес, сонымен қатар олардың өзара әрекеттесуінің де әсерін бағалауға мүмкіндік береді. Екі факторлы дисперсиялық талдауды үлкен болғандықтан, оны есептеу үшін арнайы бағдарламаларды («Statistica 10», SPSS және т.б.) пайдалануды ұсынады. жүктеу/скачать 2.02 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|