НҰСҚаулар «Сызба геометрия және перспектива»

ОӘК төрағасы __________ А.К. Алдунгарова 20__ ж. «____» ________

КЕЛІСІЛДІ

Факультет деканы ________ М.К. Кудерин "___" ____ 20___ж.

ОҮЖжӘҚБ бастығы _________А.А. Варакута "___" ____ 20___ж.

20__ж. «___»______________ №____ Хаттама

• 
  бір жүйедегі конструкторлық құжатқа (БКҚЖ) кіретін сызба стандарты;
  
• 
  сызба орындау техникасы;
  
• 
  заттың көрінісін салу тәсілі және оларды сызба құрастыруға;
  

- сызбаны өлшем құралдарымен және оқу құралдарымен қолдана білу;

• 
  қарапайым дененің геометриялық түрін анықтап олардың көрінісін сала білу;
  
• 
  сызбаны оқу оның құрам бөлшектерін БКҚЖ-не сай стандартта орындау.
  

• 
  1 Есмуханов Ж.М. Сызу. Алматы, 2002 ж.
  
• 
  2 Есмуханов Ж.М. Сызу геометрия. Алматы, 2000 ж.
  
• 
  3 Нұрмаханов Б.Н. Құрылыстық сызу. – Алматы: Полиграфкомбинат, 2011. – 240 б.
  

• 
  4 Миронова Р.С., Миронов Б.Г. Инженерная графика. – М.: Высшая школа, 2000. – 287 с.
  
• 
  5 Методические указания к выполнению графических работ по дисциплине «Инженерная и компьютерная графика» по теме «Построение изображений» для студентов энергетических специальностей, дневная форма обучения / Шкреба Е.В., Стаценко А.А.- Павлодар, ПГУ, 2004.-38с.
  
• 
  6 Методические указания к выполнению графических работ по дисциплине «Инженерная и компьютерная графика» по теме «Начертательная геометрия» для студентов энергетических специальностей, дневная форма обучения / Шкреба Е.В., Стаценко А.А.- Павлодар, ПГУ, 2004.-30с.
  
• 
  7 Брилинг Н.С. Черчение.- М.: Стройиздат, 1989. - 420 б.
  

3. 
   Мемелекеттік стандарттар:
   

2.307-68 2.701-84 2.303-68 2.311-68

2.702-68 2.304-81 2.312-68 2.710-81

2.305-68 2.104-68 2.730-73 2.723-68

2.743-82 2.756-76 2.728-74 2.755-76

1 тақырып. Проекциялау әдістері. Нүктенің, түзудің және жазықтықтың комплекстік сызбалары.

Сабақтың мақсаты мен тапсырмалары:

1. Студенттерді проекциялау әдісімен таныстыру.

2. Студенттерді нүктелердің, түзулердің проекциясын және жазықтықтардың құру ережелерімен таныстыру;

3. Сызбаны орындауда ұқыптылық қасиетін тәрбиелеу;

4. Студенттерге проекциялаудың негізі туралы түсінік беру. Проекция және проекция жазықтығы түсініктерін еңгізу. Центрлі және параллельді, тікбұрышты мен қиғашбұрышты проекциялауды қарастыру.

Келесі негізгі түсініктерді білу қажет:

-проекциялау әдісі;

-центрлі проекциялау;

-параллельді проекциялау;

-ортогональді проекциялау;

-проекция жазықтығы;

-проекциялаушы сызық;

- центрлі және параллельді проекциялардың қасиеттері;

- жазықтықта нүкте проекциясын құру;

-проекцияның екі немесе үш жазықтықтардың жүйесі;

-фронталь проекция, горизонталь проекция, профильді проекция, кешенді сызба (эпюр);

- проекциялы байланыстың сызықтары;

-жазықтықтың проекциясын құру;

- екі жазықтықтың түзу сызығы мен жазықтығының өзара орналасуының проекциясын құру.

- проекцияның екі немесе үш жазықтығының жүйесін құру;

- кешенді сызбаның фронталь проекциясын, горизонталь проекциясын, профильді проекциясын құру.

- проекционды байланыстың сызығын құру.

1.1. Студентердің сабаққа дайындығын тексеру.

1.2. №1 графикалық жұмысты орындауды талдау:

а) қателер;

б) баллдарды хабарлау;

в) графикалық жұмысты орындаудың принциптерін студенттермен нақтылау;

г) жұмысты қайта орындауға тиіс студенттерге кеңес беру.

1 тақырып. Кiрiспе . Ортогоналды проекция. Нүкте және түзу

Сызу геометриясының пәннiң дамытуының негiзгi мерзiмдерi. Кәсiби мамандардың әзiрлеуiндегi пәннiң орыны.

Беттерiнше мазмұнға сызу геометриясы басқа ғылымдардың арасында ерекше жағдайда орналасатынын атап өту керек: ол дамытуды жақсы құрал мүмкiн емес ешқандай да инженерлiк өнер кеңiстiктiң елестетуiн адамда болып табылады.

Сызу геометриясы теориялық базасы болып табылады адамгершiлiк сызбаның құрастыруы үшiн ойла.

Түрлер және олардың сызбада орналасуы (МЕМСТ 2.305-68). Тіліктер және қималар. Өлшемдерді қою.

Көп жақтардың проекцияларының құрастыруы (төбелер) нүктелер, (қабырғалар) түзулер, (қырлар) жазықтықтардың проекцияларының проекцияларының проекцияларының құрастыруына апарады.

Ортақ ұғымдар. Айналуды әдiс. Өстер, перпендикуляр проекцияның жазықтығына нүктенiң айналулары, түзу және жазықтық айнала. Әдiс жазық - қатар орын ауыстыру. Проекциялардың жазықтықтарының алмастыруын әдiс. Метрлiк есептердiң шешiмдерi.3 тақырып. Сызбаны түрлендіру әдістері.

Проекция жазықтықтардың орын алмастыру әдісі. Айналдыру әдісі.

4 тақырып. Геометриялық беттердің көріністері.

Көпжақтың суретi. Көп жақтың бетiндегi нүктесi. Көпжақтың түзумен қиылысу. Көпқырлылардың көріністері және олардың жазбалары. Қисық сызықтыр және беттер туралы жалпы мағлұматтар. Айналу беттер және олардың жазбалары.

5 тақырып. Беттерді түзумен және жазықтықпен қиылысуы.

Көпқырлыларды жеке жағыдайдағы жазықтықпен қию. Айналу беттерді жеке жағыдайдағы жазықтықпен қию.Түзумен көпқырлымен қиылысуы.

6 тақырып. Беттердің өзара қиылысуы

Көпқырлылардың өзара қиылысуы. Айналу беттердің өзара қиылысуы.

7 тақырып. Аксонометриялық проекциялар

Жалпы жағдайлар аксонометриялық остар бойынша бұрмалау коэф-фициенттер. Аксонометриялық остардың көріністері. Тік бұрышты аксоно-метрияның түрлері.

8 тақырып. Перспектива және көлеңкелер

Негізгі түсініктер. Перспективанің түрлері. Нүктемен түзунің перспективасы . Перспективаны салу әдістері. Радиалдық перспектива. Сәулетшілер әдісімен перспективасы. Көлеңкелер. Өздік және құлайтын көлеңкелер.

Қисық сызықтар, көпқырлылар және айналу беттері

Бөлiндiге геометриялық фигурыктiң жалпы ережесiнен өткел проекциялалатын фигураның өзара жағдайы және проекциялардың жазықтығының өзгерiсiмен iске асыруға болады. Бұл ортогональ проекциялауында екi жолдармен жете алады:

1) ол (әдiс жазық - қатар орын ауыстыру) проекциялардың жазықтықтары туралы жағдай бөлiндi алғандай етiп проекциялалатын фигуралар кеңiстiкте орын ауыстырумен;

2) проекциялалатын фигура қарағанда (проекциялардың жазықтықтарының алмастыруын әдiс) жағдай бөлiндi алған проекциялардың жаңа жазықтығының таңдауымен.