О каугабай p65
Ш,КЕ, ШУЛАТПАЙ ШАРУАЃА КIРIС
жүктеу/скачать 0.78 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- ДАНАГ,ЙЛIГIН ДЌРIПТЕП ,ТТI
| Ш,КЕ, ШУЛАТПАЙ ШАРУАЃА КIРIС
Алматы ћаласында Шона Смаханџлы атындаѕы мек- теп бар. Оћу орнына оныѓ аты жазушы атаѕы љшiн емес, Алматыда ћазаћ мектептерiнiѓ ашылуына мџрындыћ бол- ѕан џлтжандылыѕы љшiн берiлдi. Ш#кеѓдi ћолдаѕан Ор- талыћ Комитетте отырѕан Димекеѓнiѓ #зi едi. Дананыѓ ата- бабалары жайында кiтап жазѕан Ш#кеѓ Димекеѓмен етене жаћын араласты. Бiр сќтi тљскенде Алматыда ћазаћ мектептерiнiѓ аздыѕын айтып, тiптi жоћћа тќн екенiне кљйiнiп, ренiшiн де жасырмады. «Айтып отырѕаныѓ дџрыс, Ш#ке. Мен тиiстi адамдарѕа мџны ескертiп ћоямын. Ал #зiѓ амал-жолын ћарастырып, шаруаѓа шџѕыл кiрiсе бер. Бiраћ айѕайлатып, шулатып жљрме», – деп аћылын айтты. Димекеѓ #зi ћолдап отырѕан соѓ Ш#кеѓ неден аянсын. Алдымен ата-аналардыѓ арасында љгiт жљргiзiп, балаларын ћазаћша оћытуѕа љндедi. Џлтжанды џстаздар мен аѕарту саласындаѕы «ћаны ћазаћ» азаматтар Ш#кеѓнiѓ «бастама- сын» ћолдады. С#йтiп, сексенiншi жылдардыѓ ортасында бiрте-бiрте ћазаћ мектептерi ашыла бастады. Ћарак#здер тќрбиеленетiн «Ерт#стiк» балабаћшасы бљлдiршiндер ћабылдады, Желтоћсан дљрбелеѓi кезiнде «Ерт#стiк» Ал- матыдаѕы џлтшылдыћ ќрекеттiѓ к#рiнiсi ретiнде сыналып, айыпталды. Айтпаћшы, жаѓадан ашылѕан Ѕабит Мљсiрепов атындаѕы ћазаћ мектебiнде ћазаћ тiлi мен ќдебиетiнен тџѓѕыш ћалалыћ олимпиада сексенiншi жылдардыѓ басын- да #ттi. Џстаздардыѓ џлттыћ санасы оянды. Соѓында ол Алматыдаѕы жастардыѓ желтоћсан оћиѕасына жалѕасты. ДАНАГ,ЙЛIГIН ДЌРIПТЕП ,ТТI Алпысыншы жылдардыѓ орта тџсында бџрынѕы ћызметiне (Бiрiншi хатшы) ћайта келген Димекеѓ ежел- ден сыйласћан ескi достарын џмытпай, олармен кездесе ћалса, «менен ћандай к#мек керек» деп айтуды #зiне па- рыз санайтын. Бiр жылы кино #нерiне байланысты «Ћазаћфильм» сту- диясына келдi. «Кинокешен» ѕимаратын аралап жљрiп, бџрынѕы досы, #зi сияћты «инженер-геолог» Iлияс Есен- берлинмен кездесiп ћалды. Iлекеѓ к#птiѓ бiрi — ћатардаѕы ћызметкер едi. «Iлеке, сќлем. Халыѓ ћалай, ћашаннан берi 72 мџнда iстеп жљрсiѓ?» – деп сџрап, iш тарта ќѓгiмелестi. Киiм киiс, жљрiс-тџрысынан, самарћау с#зiнен хал-жаѕдай- ыныѓ мќз емес екенiн бiлдi. Соѓында: «Маѕан ћабылдауѕа жазыл. Асыћпай отырып ќѓгiмелесейiк», – дедi. ;зi iстi болып, #тiрiк жаламен «отырып» келген, #мiр, кљнк#рiсi нашар, џнжырѕасы тљсiп, таућымет тартып жљрген Iлекеѓ арада к#п #тпей Димекеѓе кiрдi. Екi «инженер-геолог» #ткен-кеткендi айтып бiраз отырды. «Ал, Iлеке, #мiрде не болмайды. Жазаланып, таућымет те к#рiпсiѓ. Бќрi џмы- тылады. «Алдымен ћолыѓнан не келедi, соны айтшы. Мен к#мектесейiн», – дедi Димекеѓ. «Менiѓ ћолымнан кен ћазу емес, ћазiр жазу келедi. Кiтап жазып жатырмын. Бiраћ бас- падан шыѕара алмаймын». Димекеѓ Iлекеѓнiѓ дарынды ћазаћ екенiн бiлетiн. Жазѕандарын газет, журналдардан оћыѕан. Ал тљбегейлi шыѕармашылыћ жолына тљскенiн естiгенде ћатты ћуанды. Соѓында «Кiтабыѓды шыѕару љшiн менен ћандай к#мек керек?» – дедi. «Маѕан к#мектiѓ ћажетi жоћ. Баспаѕа директор етiп ћойсаѓыз болды. Кiтап #зiнен-#зi шыѕады», – деп ќзiлдедi. «Iлеке, жарайды. Арћа сљйеп келдiѓ ѕой. Тiлегiѓ орындалады. Бiраћ бiрден бол- майды. Бiраз кљтуiѓе тура келедi», – деп ћаламгердiѓ меселiн ћайтармады. Ћайта ћаѕажу к#рген ћаламгердi ћанаттандырды. Атаћты жазушы Iлияс Есенберлин Димекеѓ арћылы баѕыныѓ ашылып, жџлдызы жанып, жолыныѓ болатынын бiлген жоћ. Димекеѓ ћабылдауынан кейiн к#п уаћыт #тпей «Жазушы» баспасына бастыћ болып келдi. Баспада жатып ћалѕан кiтаптары тоћтамай жарыћћа шыѕа бастады. «Ай- ћас», «Ћатерлi #ткел» жќне «Ѕашыћтар» атты романдары мыѓдаѕан таралыммен тарап, оћырман жљрегiн жаулады. Ћазаћтыѓ џлттыћ санасын оятћан белгiлi «К#шпендiлер» трилогиясы бiрнеше шетел тiлiне аударылып, халыћара- лыћ Лениндiк сыйлыћћа џсынылды. ;кiнiштiсi – ала ал- мады. Басын бќйгеге тiгiп жазѕан Кенесары хан ж#нiндегi «Ћањар» романы Димекеѓе арћа сљйеп, тќуекел етудiѓ нќтижесiнде жазылып, жарыћ к#рген едi. Желтоћсан оћиѕасы кезiнде џлтшылдыћты дќрiптеген шыѕарма ретiнде «К#шпендiлер» кiтабы сыналды. Димекеѓ Есенберлиндi «ол наѕыз к#кжалдыѓ #зi ѕой» деп батылдыѕын баѕалады. Ал Iлекеѓ Димекеѓдi «халыћ- тыѓ баѕына туѕан дана» деп ќспеттеп, #мiрiнiѓ соѓына дейiн данаг#йлiгiн дќрiптеп #ттi. |