Абай шығармашылығының нег з ел санасын ұлы мақсаттарға жетелеуд ң би к шыңы болып табылады. Ақын өм р жолын тануды
б л мге,ғылымға нег здеу керек деген қағиданы ұстанады. оның өлеңдер мен қарасөздер нен жастарды тәрбиелеу мен оқытудың кейб р
дидактикалық мәселелер жөн нде үлг -өнеге тұтарлық салиқалы ойлар мен тұжырымдарды көп кездест руге болады. Абайдың
педагогикалық-ағартушылық көзқарастары өлең мен қарасөздер нде үндес п келед . Ақын адамның «жан қалауы» мен «тән қалауын»
дүниетаным тұрғысынан түс нд р п,баланың түпс з терең не үң луд ң.оны тәрбиелеуд ң қағидаларын: «Тез үйрен п, тез жойма, Жас уақытта
көң л-гүл...» - деп, жас баланы тәрбиелеуд
өте ерте қолға алып, олардың дақ түспеген санасына зг қасиеттерд еге б лу қажетт г н
ескертед .
Ол өз өм р сүрген әлеуметт к ортада орын алған бес түрл зиянды м нез-құлықтан адам боламын деген әрб р жасөсп р мн ң
сақтануы керект г н ашық айтады. Адам өз не-өз сыншы болу керек: «Егер ест к с лерд ң қатарында болғың келсе, күн не б р
мәртебе, болмаса жұмасына б р, ең болмаса айына б р, өз ңнен есеп ал», - деген Абай тұжырымы жастардың қоғам алдындағы
жауапкерш л г н арттырып, олардың бойында өз не деген бер к сен м н қалыптастырады.
01
Шоқан Уәлиханов ағарту мәселес нде орыстың революциялық-демократиялық педагогикасының бағытына жақын болды. Оның
ойынша, мектептер ұйымдастыруда тәрбие мен б л мн ң халықтығы қағидасына сүйену қажет. Т лмаштар мен билеп-төстеуш
чиновниктер әз рлейт н мектептерд ң орнына еуропалық ғылым мен гуманизмд таратушы болатын мектептер мен тәрбие
жүйес н ң ұйымдастыруды арман етт .
Шоқанның қазақ эпикалық туындылары
мен өлеңдер не қатысты да айтқан құнды
эстетикалық п к рлер бар.
Шоқан халықтың көркем шығармашылығын
қаншалықты жоғары бағалағандығының
дәлел ол халық ауыз әдебиет
туындыларын жаз
ып алумен ғана шектелмеген, ол көптеген
шығармалардың мазмұны
мен формасына талдау жасаған.
Оның шығармашылығы халыққа қызмет ету
идеясымен рухтанған.
а